De Captain Marvel Brie Larson controverse

Het is nog geen paar weken geleden of we hadden hier een bericht geschreven over de ongemakkelijke bekentenis van Liam Neeson tijdens de promotie van zijn Cold Pursuit (2019) of we hebben hier alweer een acteur die aan ‘damage control’ mag doen. Het probleem ligt hem in een speech en commentaren die Brie Larson gaf, in een poging de kaart van het feminisme te trekken en de diversiteit te promoten. Uiteindelijk kreeg het de vorm van seksisme met zelfs een behoorlijk racistisch ondertoontje. In een reactie op de negatieve reviews van A Wrinkle in Time (2018) – wat eigenlijk geen goede film was – zei ze het volgende: “Ik heb geen nood aan een 40-jarige blanke man die me komt vertellen wat niet voor hem werkte in A Wrinkle in Time. De film was niet gemaakt voor hem.” Dit werd gevolgd met een ware online mediastorm met Rotten Tomatoes die onbegrijpelijk hun audience ratings ging censureren omdat slechts 21% uitkeek naar Captain Marvel (2019). 21%!! Ongezien voor een Marvelfilm! En dat waren volgens RT geen mensen die aanstoot nemen op de politiek van Brie, maar duidelijk het werk van (al dan niet Russische) trollen. Wel dat meisje is geen trol maar iemand met een passie voor SF en comic book films en zij heeft geen boodschap aan het opgedrongen feminisme van Brie.

Wanneer inclusie begint te ruiken naar exclusie, dan ben je volgens mij verkeerd bezig want het enige wat je zaait is verdeeldheid. Je zet mensen tegen elkaar op en maakt er een politieke zaak van in plaats van een draagvlak voor diversiteit te creëren. Stel je voor dat Liam op het podium staat en zou zeggen: “Ik heb geen nood aan een 40-jarige zwarte man die me komt vertellen wat niet voor hem werkte in Cold Pursuit. De film was niet gemaakt voor hem.” Hoe denken jullie dat zoiets zou overkomen? Het is ook niet verstandig om iemand te beoordelen op zijn geslacht, leeftijd én huidskleur in plaats van op hun daden en inhoud van hun karakter. Ik begrijp wat Brie wil zeggen, maar ze had al misschien kunnen beginnen om ‘ras’ uit haar formulering te halen en een pleidooi gevoerd voor meer diversiteit bij journalisten. Iets wat ze momenteel volop bezig is in haar damage control toer. Wanneer je over dergelijk politiek geladen onderwerpen wil praten, is de manier van hoe je iets verwoord cruciaal, want elk woord zal gewikt en gewogen worden op sociale media – het online gerechtshof. Black Panther (2018) is een film gemaakt door zwarte filmmakers, met zwarte acteurs, maar op geen enkel moment voelde ik mij als blanke toeschouwer uitgesloten. Ik heb van de film genoten en Brie kan misschien wel wat lessen trekken van Michael B. Jordon tijdens zijn interview op The View.

De relatie tussen filmmakers en critici is altijd al een vreemde zaak geweest, maar in wezen hebben ze elkaar nodig. Zonder films geen reviews en zonder reviews geen toeschouwers. En hier op De FilmBlog hebben we het al gehad over de gespannen relatie tussen de pers en regisseur (cf. Kevin Smith), maar dit is hier toch van een geheel andere orde. We leven in Politiek Correcte tijden en carrières worden verwoest omwille van een ongepaste Tweet (cf. James Gunn, Kevin Hart, …), en excuses zijn welkom ook al halen ze in de meeste gevallen zo goed als niks uit. En vaak heb je het gevoel – ook al was de initiële bedoeling lovenswaardig – dat mensen te veel in vakjes worden onverdeeld en dat films worden beoordeeld op hoeveel minderheden erin steken (cf. Star Wars: The Last Jedi). Want ja, de populariteit van Girl van Lukas Dhont is er niet zozeer omdat hij een geniaal filmmaker is, dan wel omdat het onderwerp heet van de naald is. Oh ironie, dat de film zijn Oscar-kansen zag wegsmelten en onderuit werd gehaald door negatieve reacties van diegene die net behoren tot de minderheid die deze film heeft willen opvoeren (… maar dat is iets voor een andere discussie).

Het punt is, teveel politiek verzuurt niet alleen de relatie tussen recensenten, filmmakers en het publiek, maar zorgt ook vaak voor films die misschien net iets teveel bezig zijn met het politieke klimaat waarin we leven, zonder zich af te vragen of de keuzes wel goed onderbouwd zijn. Ik heb niks tegen films met veel diversiteit, en ook al ben ik blank en mannelijk, ben ik een enorme fan van het werk van Spike Lee, Kathryn Bigelow, Antoine Fuqua, Patty Jenkins, … Denzel Washington beschouw ik nog steeds als als één van de beste acteurs in Hollywood en Idris Elba als James Bond zag ik helemaal zitten. Ik heb wel een probleem met films die ostentatief de kaart trekken van de diversiteit zonder dat er een logica in zit en deze aan ons willen opdringen. In The Last Jedi had ik zelfs het gevoel dat elke cultuur zich erin moest herkennen, hoe zwak de karakters ook mochten zijn en het flagrante feminisme kwam heel plat en geforceerd over. Dergelijke cinema maakt volgens mij trouwens afbreuk aan datgene wat men wil promoten. Weet je welke personage de positie van de vrouw een bijzondere invulling gaf? Ripley uit de Alien films. En daar was weinig politiek mee gemoeid. Gewoon een sterk uitgeschreven karakter en geen kartonnen bord met een politieke boodschap.

Ik denk niet dat er noodzakelijk regels moeten worden opgelegd of quota’s ingesteld. Ik geloof in de meritocracy. Kwaliteit drijft boven, of dat nu zwart, blank, man, vrouw, lesbisch, hetero, moslim of christen is. Ik vind ook dat een hetero actrice een transgender rol mag spelen (cf. Rub & Tug) of een lesbische vrouw een eigen versie mag brengen van een iconische superheldin (cf. Batman). Sluit de deur niet maar laat ze open voor iedereen en de diversiteit zal zichzelf vorm geven, of geloven we niet in de capaciteiten van “minderheden” en denken we dat positieve discriminatie de enige weg is? “Ik ben gekozen niet omdat ik de beste ben, maar omdat ik de juiste huidskleur heb”, is toch niet iets waar je mee kan uitpakken. Denzel was de beste en heeft die voorkeursbehandeling blijkbaar niet nodig gehad.

Maar om terug te keren op het ongelukkige statement van Brie, heeft ze wel een punt dat diversiteit wenselijk is. Vooroordelen zijn er altijd al geweest en ook al maken mensen ze niet kenbaar, kunnen ze een rol spelen in hun beoordeling, en dat kan soms zelfs bijzonder rare consequenties hebben (cf. de Jussie Smollett hoax). Of je nu in de politiek zit, in de jury van een rechtbank of in het beoordelings-commissie van bijvoorbeeld het Vlaams Audiovisueel Fonds, is diversiteit echt wel een must. Maar denken dat iemand omdat hij zwart is plots een film met zwarte acteurs per definitie goed zal vinden, of iemand van 40 jaar geen film voor teenagers kan beoordelen of een vrouwelijke recensente geen macho martial art film kan bewieroken, getuigt van een pijnlijke kortzichtigheid. Inclusiviteit mag nooit een zaak worden waar mensen op basis van geslacht, geaardheid, leeftijd of huidskleur uitgesloten en/of veroordeeld kunnen worden.

***Related Post***
28/02/2019: Rotten Tomatoes censureert ‘rotten’ Captain Marvel score