Het was Egypt Independent die het nieuws bracht dat een Egyptische advocaat een rechtszaak heeft aangespannen tegen streaminggigant Netflix voor het afbeelden van Cleopatra als een zwarte vrouw in de documentaire Queen Cleopatra (2023) geproduceerd door Jada Pinkett Smith.
Advocaat Mahmoud al-Semary spande de rechtszaak aan bij een officier van justitie met de bedoeling Netflix in Egypte te verbieden. Volgens hem wordt de geschiedenis met de voeten getreden in de documentaire die zich voordoet als een feitelijk document. Het zou tevens de geschiedenis van Egypte verdraaien ten gunste van het promoten van Afrocentrisme. Hij klaagde ook over de verwrongen normen en verklaarde in de rechtszaak dat “het meeste van wat het Netflix-platform laat zien, niet in overeenstemming is met islamitische en maatschappelijke waarden en principes, vooral deze van Egyptische.”
© Netflix
De voormalige minister van Oudheden van Egypte, Zahi Hawass, zei dat de afbeelding van Cleopatra “volledig fake is. Cleopatra was Grieks, wat betekent dat ze blond was, niet zwart.” Netflix castte de Britse actrice Adele James om Cleopatra te spelen in wat schijnbaar een controversiële keuze is geworden of nog een vorm van black-washing. Maar wat is het verschil met de white washing van Jake Gyllenhaal in Prince op Përsia? Wel, het ene is duidelijk fictie, daar het andere een documentaire is en dus de schijn werpt een waarheidsgetrouwe weergave te zijn van de geschiedenis.
De rol van Cleopatra was oorspronkelijk bedoeld om te worden gespeeld door de Israëlische actrice Gal Gadot. Er was echter een aanzienlijke publieke push-back rond deze keuze en Netflix besloot dan maar de kaart van de ‘woke’-ideologie te spelen door Cleopatra valselijk te portretteren als een Arabische of Afrikaanse actrice, ondanks het feit dat ze Macedonisch was.
Maar opmerkelijk was dat op social media heel wat stemmen te horen waren van Afro-Amerikaanse burgers die ook wel moeite hadden met het feit dat Jada en Netflix de figuur van Cleopatra gingen claimen als een ‘zwarte vrouw’, daar waar er tientallen zwarte koninginnen zijn geweest waarover blijkbaar zelden tot nooit van werd gesproken in mainstream media. Net als de Afro-Tinkerbell is dit allesbehalve een ondersteuning van de Afrikaanse cultuur.
Dat de advocaat nu blijkbaar ook het Netflix platform uit Egypte wil krijgen is misschien een stap te ver, maar met de abonnees die in dalende lijn zijn kan de streamingdienst zoiets wel missen als kiespijn. Het zou tevens een precedent kunnen creëren in andere landen en eenmaal deze sneeuwbal aan het rollen is weet je niet waar deze zal ophouden. Deze nieuwe Amerikaanse ideologie om de wereld te verdelen in zwart en wit en valse diversiteit te promoten door middel van de falsificatie van feiten, wordt nu steeds meer op de korrel genomen. En dat is misschien een goede zaak. Persoonlijk heb ik een hekel aan de Cancel-cultuur en wil ik niet dat Netflix verbannen wordt in deze landen, maar zou er ook geen moeite mee hebben dat de docu wordt ingeleid met een disclaimer dat de beweringen in deze documentaire vele onwaarheden bevatten.
De Tinkerbell vind ik grappig, dit kan wel wat problematisch zijn gezien het in een documentaire wordt gegoten, maar zelfs documentaires zijn een opinie van een filmmaker.
Zijn er docu’s die geen loopje nemen met de waarheid? Van zodra je begint te ensceneren zit je al bij ‘interpretatie’.