Prometheus (2012) *** Blu-ray review

Je sukkelt niet zonder enige teleurstelling uit de zaal na het zien van Prometheus (2012), de Alien-prequel van Ridley Scott (poster). Het is een fascinerende prent, die in essentie weinig te maken heeft met de Alien films. Het is zeker een film die zeker een tweede visie verdient, maar het script overtuigt niet. Het gevoel dat ze de verkeerde scenarist aan boord hebben gehesen kan ik toch niet wegsteken. Damon Lindelof mag dan nog door velen gezien worden als een genie, zeker na zijn creatie van de Lost tv-serie, zelf vind ik het iemand met boordevol fantasie, die er vaak niet in slaagt om alle eindjes aan mekaar te knopen in een consistent verhaal (cf. Loft, Cowboys & Aliens).

Korte inhoud: Terwijl een zwevend ruimteschip boven een planeet hangt, zien we een humanoïde wezen een zwarte, borrelende substantie drinken. Na het drinken desintegreert zijn lichaam en valt het in het water. Zijn stoffelijk overschot verspreid zich en het DNA zet een biogenetische reactie opgang.

Na deze proloog bevinden we ons in het jaar 2089, waar archeologen Elizabeth Shaw (Noomi Rapace) en Charlie Holloway (Logan Marshall-Green) in Schotland een sterrenkaart ontdekken. Zij interpreteren dit als een uitnodiging van voorlopers van de mensheid, de “ingenieurs”. Peter Weyland (Guy Pearce), de CEO van Weyland Corporation, wil meegaan met het verhaal van de twee archeologen en financiert een wetenschappelijk schip Prometheus om naar de verre maan te reizen, op ontdekking naar onze voorvaders.

Al bij het begin zit je meteen met een pak vragen opgezadeld. Je snapt wel dat het wezen in het begin van de film een drankje tot zich neemt die hem ontbindt, zodat hij waarschijnlijk leven op aarde kan creëren. Maar waarom is hij dan verrast bij het drinken ervan? Wat is dat ruimteschip? Waarom trekt deze vliegende schotel niet op het schip die later in de film aan bod komt (qua stijl of qua vorm)? En waarom moet er ontbinding zijn, gezien de humanoïde wezens toch enorm veel op mensen trekken? De mysterieuze zwarte brei is in ieder geval een leuk element in de film. Het roept zelfs herinneringen op naar The X-Files. Maar je kan er iets teveel alle kanten mee uit. De vloeistof wordt nooit verklaard maar we zien wel dat ze verschillende reacties heeft op mensen. Voor de rest tasten we in het duister. Je zou het kunnen omschrijven als een moderne MacGuffin. En dat bedoel ik nu met een scenario die niet alle eindjes aan mekaar kan knopen. Het is niet zo onnozel als het script van The Tree of Life (2011), maar je verwacht er als kijker veel meer van. Er moet dus een sequel komen, want de film is op dit ogenblik gewoon niet af, en met iemand als Damon Lindelof aan het roer vrees ik dat er nooit een sluitend verhaal zal komen. Die kerel raakt zonder de minste moeite verstrengeld in zijn filosofische plotlijnen.

© Twentieth Century Fox Home Entertainment

Ik had enige reserves over de casting, maar deze bleken compleet ongegrond. Op de casting valt niets op aan te merken. Toch wordt de show niet gestolen door Noomi Rapace, maar wel door de android David (Michael Fassbender), die zijn inspiratie heeft gezocht in de vertolking van Bishop door Lance Henriksen in Aliens (1986), en er zijn eigen twist aan gegeven met een vleugje van Peter O’Toole uit Lawrence of Arabia (1962). Mocht er een sequel komen op deze film hoop ik dat ze deze acteur in ieder geval zullen behouden.

Op de tweede plaats komt de Zweedse actrice Noomi Rapace, die een wel heel ruim spectrum laat zien van haar dramatische mogelijkheden, incluis een heftige scène waar ze eigenhandig een keizersnede uitvoert. Ze laat bovendien nauwelijks merken dat ze het Engels niet helemaal onder de knie heeft. Haar vertolking roept herinneringen op naar de strijdlust en vastberadenheid van Sigourney Weaver, maar het is geen copy paste. Noomi brengt een nieuw personage met heel veel overtuiging. Anderzijds zien we ook Logan Marshall-Green, die we nog kennen van de tv-serie “24”, en volledig is ontplooid tot een volwaardig acteur. Deze acteur zullen we nog wel tegenkomen in andere Hollywoodfilms. Ook de casting van Idris Elba is een aanwinst, ook al is zijn inbreng minimaal. Enkel Charlize Theron valt wat tegen als de ambitieuze en geslepen dochter van Weyland. Ze komt iets te weinig uit de verf, maar dat ligt meer aan het magere script dan aan de vertolking van Charlize.

© Twentieth Century Fox Home Entertainment

Visueel ziet Prometheus er buitengewoon fascinerend uit of wat had je gedacht: het ruimteschip, de kostuums, de buitenaardse planeet, het ruimteschip,… Het mag duidelijk zijn dat dit een Ridley Scott film is. En dit allemaal voor een productiebudget van 130 miljoen dollar, wat bijna de helft minder als dat van The Amazing Spider-Man (2012) met een cgi Lizard die veel minder kan overtuigen dan de humanoïde wezens.

Het is een film waar je je verstand moet voor gebruiken, wil je echt binnendringen in het verhaal. Prometheus gaat over het ontstaan van de mens en de vraag waarom we hier zijn. In essentie had Ridley Scott geen zin in een Alien verhaal, dan wel in een soort Blade Runner film waar karakters zich vragen stellen over hun bestaan en de zin van het leven. Er zit ook een duidelijk religieuze ondertoon in de film die hoofdzakelijk wordt gedragen door Elizabeth en die beklemtoond wordt door religieuze symbolen (zoals de voetwassing, het kruisbeeld,…), en gaat dus diametraal in tegen de wat frivole en actiegerichte trailers die we van de film voorgeschoteld kregen. En als je je hersenen moet pijnigen, dan zullen heel wat mensen snel afhaken, zeker wanneer deze op het verkeerde been werden gebracht door het promo-team. Maar mijn probleem die ik heb met de plot is niet dat er veel theorie wordt verkondigd en dat je als kijker moeite moet doen, maar wel dat het script veel verder moest gaan in zijn ontwikkeling van de grondgedachte, alsook in de motivaties van zijn personages. Prometheus stelt teleur omdat het te weinig actie biedt voor een popcorn publiek en te oppervlakkig is voor een publiek die hunkert naar diepgang. En daarnaast zijn ook een pak zaken die compleet onduidelijk blijven en die de filmervaring niet beter maken: *** spoiler *** Waarom moet Weyland zich verbergen op zijn eigen schip of waarom verwijzen de rotstekeningen naar een “militaire basis” in plaats van de home planet? Wat zei David tegen de humanoïds dat hij zo woest werd? *** einde spoiler ***

© Twentieth Century Fox Home Entertainment

Je hebt ook het gevoel dat alles heel snel moest gaan. De eerste 40 minuten van de film zijn dan ook het beste van Prometheus. Daarna beginnen ze in overdrive alles heel snel af te handelen, alsof iemand hen had gezegd dat 2u het maximum was. The Dark Knight Rises (2012) duurt 2u40 minuten en ik ben zeker dat qua diepgang er veel minder te rapen zal vallen dan wat ze in deze prent hadden kunnen uitwerken. Er zijn heel weinig personages in deze prent, maar ze worden door het snelle tempo nauwelijks uitgewerkt. Ik had wel iets meer willen weten van Fifield (Sean Harris) of Millburn (Rafe Spall). Ik had iets meer wetenschappelijke analyses willen zien, maar bij momenten lijken het wel een bende verdwaalde toeristen die op een verkeerde excursie zijn terechtgekomen. Wat leuk is aan dergelijke films – zoals bijvoorbeeld een Sunshine (2007) van Danny Boyle – is dat elke wetenschapper met zijn intellectuele bagage de zaken op zijn manier zal benaderen. Hier niet. David zegt op een gegeven moment tijdens hun ontdekkingstocht in de tempel: “De lucht is in te ademen”. En iedereen verwijdert zonder discussie of aarzeling zijn helm. Waarom de lucht op die plaats zuurstof heeft is helemaal niet duidelijk, maar meer nog, de wetenschappers stellen zich hier ook geen vragen bij. En zo zijn er tientallen kleine zaken die me tegen de borst stoten in deze prent en die de geloofwaardigheid van het verhaal aantasten.

© Twentieth Century Fox Home Entertainment

Wat betreft de link met de Aliens films, wel die is zeker aanwezig, maar op een heel subtiele manier. Ridley heeft ervoor gekozen om niet al te evidente zaken van de vorige films over te brengen. Maar we krijgen wel te zien hoe de eerste face hugger is ontstaan, alsook de werking van de space jockey, en uiteraard zit er ook een chest buster in. Maar daar gaat de film in principe niet over. Het wil een beetje de 2001: A Space Odyssey (1968) opgaan, maar slaagt daar maar half in.Prometheus stelt heel wat vragen, maar laat de meeste antwoorden voor de sequel waar deze prent duidelijk naar verwijst. Toch zal de film beter worden naarmate er over gediscussieerd kan worden, dus laat het debat beginnen.

Toch ook even vermelden dat bij de eindgeneriek meteen een duidelijke vermelding staat naar het artwork van H.R. Giger, nadat deze geen credit kreeg op de eindgeneriek van de laatste Alien film, Alien: Resurrection (1997). Ere wie ere toekomt. (quotering: 3/5)

Beoordeling: 3 / 5