Captain America: Brave New World (2025) **½ recensie

Sam Wilson mag dan wel het schild dragen, maar hij kan niet tippen aan de charisma van die andere Captain America. Niemand wil toegeven dat Steve Rogers onvervangbaar is. Vijftien jaar geleden leek Chris Evans een vreemde keuze voor de rol van de iconische superheld, laat staan een held als Captain America. Tegen alle verwachtingen in, slaagde hij erin om het personage volledig eigen te maken. Vijf jaar na Steve’s afscheid in Avengers: Endgame (2019) worstelen zowel fans binnen als buiten het Marvel Cinematic Universe nog steeds met het vertrek van Chris Evans (en ik zwijg nog over Robert Downey Jr als Tony Stark).

© Marvel Studios / Disney

Het helpt niet dat Steve’s opvolger, Sam Wilson (Anthony Mackie), ondanks zijn uitstekende vertolking, nooit echt een eerlijke kans heeft gekregen. Sam, oorspronkelijk de Falcon, was altijd een sterke aanvulling voor Cap: een uitstekende leider met een eigen wil en humor. Het was niet geheel onlogisch dat Steve het schild aan hem overgaf – hoewel, als we eerlijk zijn, Bucky Barnes (Sebastian Stan) misschien een logischere keuze was geweest gezien hun “bromance”. Sam’s aanstelling voelde meer als een statement van Disney dat huidskleur gewoon een kleur is, dan als een natuurlijke voortzetting van het personage. En op zich is er niets verkeerd mee; maar waarom hebben ze Anthony Mackie/Sam Wilson dan gereduceerd tot een tv-personage. Stel je voor dat de makers van James Bond Idris Elba casten als 007, maar dan wel voor een tv-serie in plaats van een film. Hoe zou zoiets overkomen? En tot overmaat van ramp was “The Falcon and the Winter Soldier” geen serie zonder valse noten. Het werd voortdurend ondermijnd door onhandige politieke verhaallijnen en dit leek alles weg te nemen wat Sam interessant maakte. Jaren later hangt dit nog steeds als een schaduw over zijn eerste solo-avontuur. Met Captain America: Brave New World (2025) krijgt Sam Wilson opnieuw de kans om het mantel van Captain America zijn eigen te maken. Maar hij moet tegelijkertijd de MCU van zichzelf redden, door een aantal vergeten verhaallijnen recht te trekken.

Korte inhoud: Captain America: Brave New World volgt Sam Wilson, de nieuwe Captain America, die zich midden in een internationale crisis bevindt. Hij moet de verborgen motieven achter een sinister globaal plan ontrafelen, terwijl hij zich een weg baant door politieke intriges en oude vijanden. Sam wordt geconfronteerd met zowel persoonlijke conflicten als wereldbedreigende gevaren, terwijl hij probeert de wereld te redden en zijn rol als de nieuwe Captain America te accepteren.

Het is inmiddels geen geheim dat Brave New World eigenlijk een vervolg is op The Incredible Hulk (2008). De film, geregisseerd door Julius Onah en geschreven door een leger aan scenaristen (Rob Edwards, Malcolm Spellman, Dalan Musson, Peter Glanz en de regisseur), leunt zwaar op de film uit 2008. Personages als Samuel Sterns (Tim Blake Nelson) en Betty Ross (Liv Tyler) duiken op om hun verhaallijnen voort te zetten, al is het op een vage manier. Met 16 jaar en een compleet veranderd Cinematic Universe tussen de twee films, heeft Brave New World vooral de taak om het publiek weer bij te praten.

Veel elementen in de film, van de staat van het universum tot de mysterieuze motieven van de schurk, worden via lange, saaie expositie gedeeltes overgebracht. Thaddeus “Thunderbolt” Ross (Harrison Ford, die de rol van de overleden William Hurt overneemt) is het belangrijkste klankbord voor dit alles… en voelt soms meer als de defacto protagonist. Het verhaal begint op de avond van zijn nominatie voor het presidentschap, en volgt zijn regering door de eerste 100 dagen. Dit is een periode die, zoals hij keer op keer benadrukt, zijn erfenis zal bepalen. Nadat hij had geprobeerd, en gefaald, om het ‘Super Soldier’-programma van het leger nieuw leven in te blazen – het programma dat de Hulk, de Abomination (Tim Roth) en tal van geopolitieke problemen had voortgebracht – is Ross nu bezig zijn reputatie te herstellen. Zijn presidentschap is de volgende stap in een strategie die zich over decennia uitstrekt: hij lijkt de eerste president te zijn die het ambt aanneemt na de gebeurtenissen van Endgame en Eternals, en hij is vastbesloten de wereld af te houden van een nieuwe existentiële dreiging.

Ross’ master plan draait rond ‘Celestial Island’ dat oprijst uit de Indische Oceaan, waar een nieuw natuurproduct, adamantium, is ontdekt. In tegenstelling tot vibranium, dat streng wordt beschermd door de natie Wakanda, is het adamantium vrij voor het grijpen. Verrassend genoeg lijkt Ross niet geïnteresseerd in het monopoliseren van het metaal voor zichzelf: in een slimme zet stelt hij een nieuw verdrag voor, waarin Amerika en haar bondgenoten het adamantium gelijkmatig verdelen. Dit is een diplomatieke zet die laat zien hoeveel Ross veranderd is. De andere zet komt wanneer Ross Sam Wilson naar het Witte Huis roept, met de suggestie dat hij de Avengers opnieuw moet opbouwen. Sam’s geschiedenis met Ross maakt een mogelijke samenwerking moeilijk: in Captain America: Civil War (2016) gooide Ross Sam in de maximale beveiliging voor het overtreden van de Sokovia Accords.

En daarnaast is er nog het kleine voetnoot met Isaiah Bradley (Carl Lumbly), de eerste zwarte super soldaat van Amerika, die tientallen jaren onterecht gevangen zat. Isaiah’s wantrouwen beïnvloedt Sam’s aarzeling, althans in het begin van Brave New World. Maar wanneer een verborgen programmering in Isaiah (evenals een aantal andere geheime agenten) wordt gewekt en hij Ross probeert te vermoorden tijdens de Celestial Island Summit, komt Sam in een conflict tussen loyaliteit en plicht. Onze nieuwe Captain America moet tegen de klok racen om Isaiah te redden van de doodstraf (die, tot onze verbazing, nog steeds bestaat in de MCU), een nieuwe samenzwering te onderzoeken die het land uit elkaar trekt, en Ross op het rechte pad te houden.

© Marvel Studios / Disney

Brave New World geeft Sam zeker veel te doen, maar hij voelt niet echt als de ware hoofdpersoon. Op zijn best deelt hij de spotlights met Ross, wiens eigen innerlijke strijd – en zijn uiteindelijke transformatie in de Red Hulk – op zijn minst iets interessanter is. Op zijn slechtst draait hij door conflicten die al in andere Marvel-projecten zijn behandeld. En ja de vertolking van Harrison is sterk en dat mag wel gezien hij ook verdomd veel screentijd heeft. Isaiah is voor Sam wat Bucky ooit voor Steve was; Ruth Bat-Seraph (Shira Haas), een voormalige Black Widow, probeert ongemakkelijk het vacuüm op te vullen dat Natasha Romanoff (Scarlett Johansson) achterliet; en Sidewinder (een totaal onderbenutte Giancarlo Esposito), de leider van de “Serpents,” voelt als een samenraapsel van de huurlingen die door de MCU hebben gewoed. Dat laatste is vooral een plotmiddel, die Sam voorziet van een troebele motivatie terwijl hij werkt om de echte schurk van Brave New World te onthullen. Hoe dan ook, één van mijn grootste teleurstellingen in de film is het feit dat Esposito zo onderbenut was, aangezien zijn dynamiek met Mackie de grootste kans had om ons in nieuw terrein te brengen. Maar de makers zijn duidelijk tevreden om het verleden te herhalen: de helft van Brave New World is een halfslachtige verwijzing naar betere Captain America-films, met name Captain America: The Winter Soldier (2014). Het andere deel voelt als een wrede herinnering dat we al bijna twee decennia geen standalone Hulk-film hebben gehad, en Marvel niet van plan is het op te pakken.

Er is een wereld waarin de parallellen tussen Captain America en de Hulk perfect zouden aansluiten: de laatste werd immers geboren uit een poging om het originele Steve Rogers-serum te recreëren. Idealiter zou Sam de perfecte Captain America zijn om de verbindingen tussen de twee helden te onderzoeken. Hij weigerde immers het super soldier serum in The Falcon and the Winter Soldier, een keuze die hem nu in Brave New World achtervolgt. Sam heeft altijd een marginaal besef gehad van zijn plaats in het universum: daarom is zijn Captain America zo anders dan dat van Steve. Hij kan niet elke situatie met brute kracht oplossen, noch kan hij de krachten aannemen die andere supersoldaten openlijk hebben omarmd. Bewust of onbewust is zijn verhaallijn gedefinieerd door respectabiliteitspolitiek, en zijn vroege scènes met Ross tonen glimpjes van genialiteit om deze reden. Ross behandelt Sam als een werktuig om te controleren, een mascotte die hij kan gebruiken voor fotoshoots en publieke optredens. Hij is beleefd en sympathiek, totdat Sam zijn eigen wil uitdrukt; totdat hij zijn woede toont. Daarna wordt het vijandig, maar Brave New World lijkt niet echt geïnteresseerd in het verkennen van de nuances (of de microagressies) achter Ross’ omslag. In plaats daarvan wordt zijn toenemende woede toegeschreven aan gamma-straling, waardoor de film zich beperkt tot een onhandige metafoor over een monsterlijke president die op het randje van tirannie balanceert. Dit levert geweldige actie op (ondanks enkele slordige visuele effecten), maar vernielt elke hoop op een betere karakter-ontwikkeling voor Sam.

Brave New World is te veel verhaal en toch te weinig, vooral wat betreft de veronderstelde hoofdrolspeler. Ironisch genoeg uit Sam zelfs gevoelens van onmacht en radeloosheid tegenover zijn nieuwe Falcon, Joaquin Torres (Danny Ramirez). Hij voelt zich verstikt door zijn verantwoordelijkheid, door de erfenis van Captain America – maar we krijgen zelden te zien hoe dit hem daadwerkelijk beïnvloedt of zijn beslissingen. Brave New World is meer gericht om ons te vertellen hoe hij zich voelt, en wat hij van plan is – en hetzelfde geldt voor de personages om hem heen. Met zoveel andere boeiende verhaallijnen speelt Sam de rol van passieve leider, een vat waarlangs de MCU verloren verhaallijnen kunnen worden opgehaald en herstellen voor toekomstige films. Zijn laatste avontuur belichaamt Marvel’s identiteitscrisis meer dan enig ander project, en zet weer een wankele stap richting wat de comeback van de franchise had moeten zijn. Het is geen slechte film, maar ik word hier echt niet vrolijk van. Captain America: Brave New World loopt bij ons vanaf 12 februari 2025 in de bioscoop.