Ja, ik weet het, folteren is een foute bezigheid, ook al zijn het vaak momenten van puur genot wanneer we het te zien krijgen of horen (zoals het kraken van botten en dergelijke rotzooi). De reden hiervoor is omdat men zich snel identificeert met het slachtoffer en de pijn als een koude rilling door onze ruggengraat voelen kruipen. Noem het quilty pleasure maar ik ben er verzot op. Tenminste als de scène goed in elkaar steekt, adequaat geregisseerd en er geen kinderen aan te pas komen. Een scène die vooral uitblinkt in ‘gratuit geweld’ heeft bij mij dan een averechts effect, en begint het snel op de zenuwen te werken.
Het moet ook goed gedoseerd zijn. Net zoals bij geweldfilms zijn de geweldsscènes véél beter wanneer alles met mate aan de kijker wordt geserveerd. In een film waar om de 5 minuten iets explodeert ga je na 30 minuten niet meer zo onder de indruk zijn van een nieuwe explosie. Deze 20 films zijn dus afgewogen tegenover heel wat andere – vaak lugubere – exemplaren. Mochten we films over het hoofd hebben gezien, laat het ons weten in de commentaren. (nota: sorry voor de cocktail naampjes en voor de mogelijke spoilers)
20. The Hanging Body in Ichi the Killer (2001) van Takashi Miike
Laten we deze lijst beginnen met een voltreffer qua folterscènes. De film is in verschillende landen verboden vanwege het overdadig geweld en de afbeeldingen van wreedheid en misbruik. Het is een zeer controversiële film die gebaseerd is op de gelijknamige mangaserie van Hideo Yamamoto. Het verhaal draait om een conflict tussen groepen rivaliserende Yakuza-bendes, dat oplaait als gevolg van de verdwijning van de leider van het Anjo-syndicaat. Een sadomasochist Anjo-handhaver, Kakihara, gaat op zoek naar zijn baas, die volgens hem is ontvoerd. Een tip van een zogenaamd betrouwbare bron wijst Kakihara in de richting van een rivaliserend bendelid, Suzuki, die ontwaakt en merkt dat hij wordt opgehangen aan een reeks haken die door zijn rug, armen en benen zijn gestoken. Kakihara onthult zichzelf en begint zijn ondervraging van Suzuki door met enkele naalden gaten in Suzuki’s gezicht te prikken. Kakihara giet vervolgens kokende olie over zijn verbrande slachtoffer. Het klankopname achter zowel de olie- als het naaldstadia van de marteling is uitstekend en het voegt een echt gevoel van gruwel toe aan de scène. Ja de martelingen zijn gewoon misselijkmakend, vooral wanneer elk facet van Miike’s regie lijkt te werken om deze scène zo pijnlijk mogelijk te maken.
© Dutch Filmworks
19. Drill Baby Drill in The Loved Ones (2009) van Sean Byrne
Prom night kan marteling zijn en dat mag je gerust letterlijk nemen in The Loved Ones. Het is een horrorkomedie over een bijzonder martelende prom night. Het maakte deel uit van een reeks ultra-gewelddadige Australische horrorfilms. Het verhaal volgt Brent (Xavier Samuel), een tiener aan de vooravond van zijn bal, terwijl hij wordt ontvoerd en gemarteld door het meisje dat hij beleefd heeft afgewezen, Lola (Robin McLeavy). Ter verdediging van Brent was hij er niet alleen beleefd over, hij had er ook al mee ingestemd om met zijn vriendin mee te gaan. Lola en haar gestoorde vader martelen Brent voor een tijdje tot ze besluiten om eindelijk hun boormachine boven te halen om Brent te lobotomiseren. Het bloedstollende geluid van metaal dat over het bot schraapt is bijzonder doeltreffend.
© Ambience Entertainment
18. Meathooks from Hell in Hellraiser (1987) van Clive Barker
In tegenstelling tot films als Jaws of The Thing is dit een film die minder goed is verouderd. Veel van de effecten zien er fake uit, de belichting en camerawerk is van studenten-niveau en zelfs het acteerwerk is niet altijd even subtiel. Maar de sfeer is er wel en dat grotendeels door het lugubere concept van Clive Barker en de geslaagde score van Christopher Young. Clive heeft zich hier wel voor verontschuldigd en zei dat het vooral te wijten was aan het gebrek aan geld en de overvloed aan alcohol. In ieder geval is het een film die foltering als de ultieme verheerlijking ziet en dus krijgen we nogal een vlezige scène op het einde waar een man met haken uit elkaar wordt getrokken.
© Entertainment One
17. Hammer Fest in Kill List (2011) van Ben Wheatley
Kill List is één van de zeldzame low-budget horrorfilms die toch blijben nazinderen, en dat dankzij het knappe regiewerk van Ben Wheatley. Het is het verhaal van twee huurmoordenaars wiens opdracht compleet fout uitdraait. In de scène in kwestie ziet een van de huurmoordenaars een bibliothecaris martelen waarvan hij weet dat hij een verzameling gruwelijke video’s heeft, maar waarvan het publiek niets afweet. Jay wordt gedreven door blinde woede en is van mening dat de bibliothecaris moet worden gedwongen te lijden vanwege zijn verzameling slechte videos. De bibliothecaris wordt enige tijd geslagen voordat hij met een sigaret wordt bewerkt. Jay verbreekt zijn relatieve kalmte en neemt een hamer. Hij breekt ermee de knieën van de man en zijn vingers. Uiteindelijk brengt Jay de hamer naar het hoofd van de bibliothecaris en maakt een einde aan zijn lijden. Het publiek was misschien niet dol op het slachtoffer van Jay maar bij zo’n geweld bleven we voornamelijk achter in shock. (hier is de video).
© Film1
16. The Bal-Sac Slicer in Hard Candy (2005) van David Slade
Normaal zien we in slasherfilms van die grote mannen met maskers of verwrongen gezicht, hier hebben we een 14-jarig meisje. Het meisje, Hayley Stark, gespeeld door Ellen Page, zoekt bewijs van de snode daden van haar slachtoffer en neemt haar toevlucht tot dreigementen van castratie om de waarheid te ontdekken. Slade ondergaat, samen met het publiek, een ongelooflijk gespannen en uitgesponnen castratieprocedure, waarbij enige schijn van sympathie wordt weerhouden omwille van het feit dat het publiek nog steeds niet zeker weet of de ma, Jeff Kohlver (Patrick Wilson), schuldig is. Hoe dan ook, het vooruitzicht om naar een 14-jarig meisje te kijken dat een volwassen man castreert die alleen een zak ijs heeft voor verdoving, is inderdaad een hele beproeving (hier is de video). De film heeft 6 onofficiële vervolgfilms. Ik hoef er niet bij te zeggen dat ze qua ranzigheid niet moeten onderdoen voor deze film.
© Film1
15. The Starfish Skewer in Cannibal Holocaust (1980) van Ruggero Deodato
De titel van de film windt er geen doekjes om, de film is een regelrechte exploitatie van allerlei weerzinwekkende beelden en verdorven gedachten. Het is tevens ook de eerste ‘found footage’ film. De film toont de laatste dagen van een vermist team in een Amazone-jungle. De film is grotendeel opgedeeld in 3 delen, waarin het eerste deel een beeld brengt van een team onderzoekers die stoten op een stam van inboorlingen met hun sadistische rituelen. Nadien zien we een groep Amerikanen die een documentaire willen maken van de praktijken van de kannibalistische stam, maar zich zelf schuldig maken aan verkrachting en terreur. Het derde deel is dan de wraak van de inboorlingen die de Amerikanen op rituele wijze verscheuren en opeten. De scène die op ons netvlies bleef plakken was het spiezen van een vrouw op een rechtstaande paal die eerder was verkracht door de Amerikanen. Blijkbaar was dit de straf omdat ze nu haar zuiverheid had verloren. Ja het is allemaal smakelijk en mochten jullie er de maag voor hebben vond ik zelf hier de integrale film online.
© Indie Rights
14. The Tooth Hammer in Oldboy (2003) van Chan-wook Park
Oldboy is één van die eerste Zuid-Koreaanse films die succes heeft gehad op de westerse markt. Er kwam zelfs een vrij overbodige remake in 2013 maar het origineel blijft toch wel de betere versie. Het is een mysterie-thriller geregisseerd door Park Chan-wook die losjes is gebaseerd op een Japanse manga met dezelfde naam van Garon Tsuchiya. Het verhaal volgt Oh Dae-su, een man die 15 jaar opgesloten zit in een hotelkamer, voordat hij zonder uitleg wordt vrijgelaten. Oh Dae-su zoekt onmiddellijk de reden voor zijn gevangenschap, een zoektocht die voornamelijk wordt gevoed door zijn wraakzucht. Oh Dae-su spoort de bewaker van de privégevangenis op in de hoop erachter te komen wie voor zijn opsluiting heeft betaald. De bewaker wil dergelijke informatie echter niet graag geven, dus houdt Oh Dae-su de bewaker in bedwang en begint hij met een hamer zijn tanden los te trekken. Het is een iets meer grafische aanpak dan wat we te zien krijgen in Marathon Man (1976), maar daarom niet minder doeltreffend. De close-ups zorgen ervoor dat het publiek elke draai en kanteling van de hamer ziet en de impact komt bij ons echt wel binnen.
© A-Film Home Entertainment
13. The Needle Pit Dive in Saw II (1980) van Darren Lynn Bousman
Jigsaw is een complexe moordenaar in die zin dat hij eigenlijk niemand vermoordt. Dus hoe creëert iemand die niemand vermoordt zoveel bloed? Hij laat zijn slachtoffers het allemaal zelf doen. Eén van de meest vieze folteringen die Jigsaw had voorzien was een sleutel te verbergen in een put bedolven onder de injecties. Ze hadden iets meer dan 2 minuten om de sleutel te vinden en veel tijd was er dus niet. Het was pijnlijk om te zien. (video)
© Universal Pictures Home Entertainment
12. The Disemboweled Decapitation Twist in Braveheart (1995) van Mel Gibson
Het is een beetje zoals Reservoir Dogs want veel zien we niet van de scène maar het wordt wel voldoende gesuggereerd dan het hoofdpersonage zijn darmen worden uigehaald. Het is eigenlijk wel briljant in beeld gezet en met de opbouwende muziek is het tevens één van de meest memorabele filmscènes uit de filmgeschiedenis. Hier is de video.
© Twentieth Century Fox Home Entertainment
11. The Ball-Sac Cruncher in Casino Royale (2006) van Martin Campbell
Zeldzaam zijn de films waarin we een foltering zien van de kroonjuwelen, maar in Casino Royale maakt Mads Mikkelsen er appelmoes van. Hoewel, de ballen van James Bond zijn waarschijnlijk gemaakt uit rubber want hij vroeg zelfs om meer. Los van de brutaliteit van de scène was het meteen ook duidelijk dat Daniel Craig een nieuw soort James Bond zou opvoeren. Een dergelijke scène zou bijvoorbeeld ondenkbaar zijn met pakweg Roger Moore. Mads speelt Le Chiffre ook uitstekend. Hij heeft Bond uitgekleed en op een houten stoel gezet waarvan het midden van de stoel is uitgesneden. Met Bond’s edele delen die naar beneden hangen, zwaait Le Chiffre met een dik touw onder zijn stoel, waarvan de dikke knoop aan het uiteinde op de ballen slaat. Het is de pure eenvoud van de methode van Le Chiffre die ons één van de meest indrukwekkende folterscènes opleverde en oh ja, alle mannen die deze scène zagen hebben toch ook even de pijn gevoeld.
© Sony Pictures Home Entertainment
10. Japanese BBQ in Hostel (2005) van Eli Roth
Ongetwijfeld profiteerde Hostel van het succes van de Saw-serie en veroorzaakte bijna een eigen revolutie in het subgenre van de “torture porn”. Het bloed en geweld in deze film zijn zo overdreven en gruwelijk dat het fysiek moeilijk is om door veel van de scènes heen te komen, en dat is precies waar regisseur Eli Roth naar leek te streven. Het verhaal zelf gaat over een groep jongeren die worden gevangengenomen en gemarteld door een mysterieuze en psychotische zakenman in een Oost-Europees hostel. Dat is zo ongeveer alles wat u moet weten over het plot van de film, omdat Hostel er alleen is om u de stuipen op het lijf te jagen – niet om u een verhaal te vertellen. Voor hardcore horrorjunkies heeft deze film zo ongeveer alles wat je maar kunt wensen: liters bloed, doorgesneden ledematen en een bijzonder verontrustende scène waarin een Chinese jonge vrouw bewerkt wordt met een lasbrander.
© Sony Pictures Home Entertainment
9. The Family Dinner in The Texas Chainsaw Massacre (1974) van Tobe Hooper
Dit is ook exploitation maar dan van een compleet ander niveau als Cannibal Holocaust. Het was de film die tevens het slashergenre on leven blaasde. Veel van de originele film is niet alleen superieur door artistieke uitvoering, maar ook door zijn innovatieve nieuwigheid. De langzame onthullingen in de hele film over de verwrongen omvang van de horror in het huis van Leatherface zijn allemaal schokkend, maar de scene waarin een jonge vrouw aan de tafel zat van die gekke familie was toch een apart stukje terreur. Er zijn maar weinig scènes in het horrorgenre die zo echt verontrustend zijn al deze scène. De vertolking van Marilyn Burns als Sally is niets minder dan buitengewoon. De angst en wanhoop is voelbaar, afgewisseld met tragisch smeken en ratelend gejammer. Met extreme close-ups van Sally’s oog, het gebruik van dierengeluiden en het vechten, lachen en vreselijk spotten van Sally’s kreten door de kannibalen is echt verontrustend. De situatie wordt alleen maar erger wanneer Sally wordt onderworpen aan de grootvader, wiens verzwakte toestand het hem onmogelijk maakt om Sally in één poging te vermoorden. De kwelling blijft dus duren. (video)
© Dutch Filmworks
8. The Big Squeeze in Casino (1995) van Martin Scorcese
Martin Scorsese is een regisseur die ook niet bang is van een beetje geweld, meestal omkaderd door een gedetailleerde studie van hebzucht, misdaad en ambitie. Casino beschrijft de criminele activiteiten van twee gangsters Sam “Ace” Rothstein (Robert De Niro) en Nicky Santoro (Joe Pesci). De eerste is een getalenteerde bookmaker en de laatste een agressieve gangster met een kort lintje. Terwijl ze proberen toezicht te houden op een zeer winstgevende casino-operatie heeft Ace door dat twee mannen bezig zijn met oplichterij, en krijgt de man een paar harde slagen van de hamer op zijn hand. Maar de folterscène die me het meest is bijgebleven is toch wel het moment waarin hij een rivaliserende maffiabende zien martelen. In de scène sluit Santoro een bankschroef op het hoofd van zijn slachtoffer, in de hoop een naam van hem te krijgen. De naam wordt gegeven, maar pas nadat het oog van het slachtoffer uit de kom is gestoten vanwege de druk die Santoro vrijwillig uitoefent. Niet te bekijken op een nuchtere maag.
© Dutch Filmworks
7. Ritual Bloodbath in Hostel: Part II (2007) van Eli Roth
De sequel is eigenlijk meer van hetzelfde maar nu lag het accent meer op de beulen in plaats van op de slachtoffers. Voor de rest is het een opsomming van toch wel wat belachelijke scènes zoals een Hannibal Lecter kerel die stukjes van zijn levende slachtoffer wegsnijdt en dat aan een tafeltje opeet? Maar de scène die toch het meeste impact had was de beginscène waarin een vrouw besprenkeld werd met het bloed van haar slachtoffer die ondersteboven hing boven een groot bad. Het had een scène kunnen zijn uit een Blade-film.
© Sony Pictures Home Entertainment
6. Old Pincushion Face in Audition (1999) van Takashi Miike
De Japanse regisseur Takashi Miike is een expert op het gebied van visceraal filmmaken. Zijn psychologische horrorfilm uit Audition, bevat één van de meest verontrustende martelingen in de filmgeschiedenis, die bekendheid en bijval heeft verworven van heel wat critici, publiek en mede-horrorregisseurs. De film combineert donkere komedie met regelrechte horror en vertelt het verhaal van een weduwnaar die een vriendin wil zoeken door een reeks van nepfilm-audities te organiseren. De weduwnaar, Shigeharu Aoyama (Ryo Ishibashi), valt voor een lange, slanke vrouw, Asami Yamazaki (Eihi Shiina), die allesbehalve het verlegen, gevoelige meisje is dat ze lijkt te zijn. De marteling begint met Aoyama’s chemisch geïnduceerde verlamming die zijn zenuwen actief laat. Asami begint vervolgens met haar werk door naalden in verschillende delen van zijn lichaam te steken, waaronder zijn borst en de gebieden onder zijn ogen. Vervolgens komt de pianodraad, die Asami gebruikt om door een van Aoyama’s enkels te zagen. Ja u leest het goed, de pianosnaar is niet alleen bekend uit de scène van Cape Fear (1991) maar vooral uit deze film. Mike vat het gevoel van volledige kwetsbaarheid perfect vast en de vreugde waarmee Asami elke fase van de marteling doormaakt, is bij wijlen spookachtig. Verreweg het meest slopende deel van de ervaring is echter het geluid dat wordt geproduceerd door de pianodraad terwijl Asami door de enkel van Aoyama zaagt. (hier de video)
© Lions Gate Home Entertainment
5. The Van Gogh Method in Reservoir Dogs (1992) van Quentin Tarantino
Tarantino is niet verlegen van een beetje bloed en dat was ook wel het geval met zijn debuutfilm. Reservoir Dogs is een briljant geschreven en stijlvol samengestelde gangsterfilm die zich voornamelijk afspeelt in de onmiddellijke nasleep van een mislukte juweelroof. De onfortuinlijke criminelen hadden afgesproken in een pakhuis, waar vragen en beschuldigingen rondvliegen met betrekking tot een mogelijke verklikker. Een van de gangsters, Mr. Blonde (Michael Madsen), arriveert bij het magazijn met een agent die mogelijks meer antwoorden kan geven. Een ondervraging volgt die niets aan de verbeelding loslaat, of juist wel, wat het oor die wordt afgesneden op de muziek “Stuck in the Middle with You” is niet in beeld. En misschien daarom is de gruwel net iets groter. En wanneer de met benzine doordrenkte politieagent opkijkt naar de psychopaat die voor hem staat vrees je als kijker het ergste. In ieder geval is de scène dermate memorabel dat wanneer je de muziek hoort van de Stealers Wheel band moet je meteen aan deze scène denken uit 1992.
© Dog Eat Dog Productions Inc.
4. The Toe Squasher in Payback (1999) van Brian Helgeland
Payback is een losse remake van John Boorman’s thriller Point Blank (1967) waarin het hoofdpersonage maanden geleden in de rug werd neergeschoten door zijn vrouw. Zijn gevoelens voor wraak zijn er niet minder om geworden. Hij wil het deel van de buit hebben waar hij recht op heeft, en zijn vrouw noch zijn misdaadpartner of diens vrienden van de georganiseerde misdaad, kunnen hem in de weg staan bij het verkrijgen van die $70.000. De studio was niet tevreden met de eerste cut van de film en Gibson die eveneens producer was besloot om een aantal reshoots te maken, iets wat niet naar de zin was van Brian Helgeland. De regisseur wou geen extra scènes schrijven en had ook geen interesse om scènes te regisseren die door een andere scenarist werden geschreven. En dus werd een anonieme regisseur aangesteld voor de nieuwe opnames want bijna volledig de derde act van de film heeft gewijzigd. Ik vermoed vooral dat Gibson zelf de scènes heeft geregisserd want één van de nieuwe toegevoegde scènes was een folterscène waarin tenen tot moes werden geslaan met een hamer. Iets wat alleen maar van Gibson afkomstig kan zijn. Maar de scène werkte wel.
© Warner Home Video
3. Visit to the Dentist in Marathon Man (1976) van John Schlesinger
Tanden zijn iets bijzonder gevoelig. Enkel en het geluid kan er al voor zorgen dat we een ijskoude rilling voelen door ons lichaam. Denk maar aan de scene in American History X (1998) waarin een jonge man met zijn tanden op het voetpad wordt geduwd. Maar dé scène bij uitstek waar tanden een onverdoofde beurt krijgen is deze uit Marathon Man, waarin de beul aan Dustin Hoffman vraagt ‘of het veilig is’. (video)
© Paramount Home Entertainment
2. Rectal Invasion in Irréversible (2002) van Gaspar Noé
Het is geen film die je wil terugzien want de gruwel wordt door Gaspar Noé al zo realistisch in beeld gezet dat je je als kijker voelt als een getuigde van iets wat echt gebeurd. De scène die iedereen zich nog zal herinneren die ooit deze prent hebben aanschouwd is de verkrachtingsscène. De reden waarom ze zo memorabel is heeft alles te maken met de manier hoe alles in beeld werd gezet met een sequentieshot, alsook het acteerwerk van Monica Bellucci. Het is een scène die je misselijk zal maken en toch is het geen gratuit geweld gezien het idee achter de film best wel knap in mekaar steekt.
© Paradiso Home Entertainment
1. Flogging the Shepherd in The Passion of the Christ (2004) van Mel Gibson
Mel Gibson is een meester in het verfilmen van folterscènes en dat was ook het geval in The Passion of the Christ en één van de meest memorabele scènes was deze waarin Christus zweepslagen kreeg, iets waar de acteur zelf nog veel herinneren op nahoudt want hij is een paar keer echt geraakt door de zweep. Caviezel werd achter een verborgen zweeppaal geplaatst tijdens het filmen van de notoir bloedige geselingscène. Het probleem was dat één van de acteurs die de geseling deed, niet meteen een expert was in het uitdelen van een zweepslag op een specifieke plaats. De zweep strekte zich net over de paal en sloeg de acteur een paar keer met zo’n snelheid dat hij niet meer kon ademen. Het was alsof de wind uit hem werd geslagen, zei de acteur. En het resultaat is er. (video)
© 20th Century Fox Home Entertainment
beetje jammer dat het bij 19 van de 20 om fysieke foltering gaat. Die zijn natuurlijk het makkelijkst te maken. Een geslaagde scene met psychologische foltering is des te knapper.
Ik denk ook nog aan de folterscènes in Three Kings, The Da Vinci Code, Goya’s Ghosts… En ja, waarom niet: in Asterix & Obelix zit er ook ergens zo’n minder smakelijke scène.
Hier geen guilty pleasures hoor, ik probeer dan zo hard mogelijk mijn ogen toe te knijpen 😉
‘Knock Knock’ is zeker een film die ontbreekt in het lijstje. Twee chicks gaan nogal gortig tekeer met een jonge getrouwde man. Of nog iets gortiger is er het Japanse ‘Living Hell’ met twee meiden die zich uitleven op een jonge invalide in een rolstoel.
Teveel films om op te noemen maar qua folteringen was er uiteraard ook nog Taken met Liam Neeson die als een gedreven elektricien de stroom omleid door het lichaam van een schurk.
Ik ging zeggen de tattoo scene uit The Girl With The Dragon Tattoo, was ook best heftig.
Een zeer fraai overzicht dat duidelijk is samengesteld door iemand die de betere folterscène wel kan smaken.
Voor mij ontbreken de folterscènes uit blaxploitation-films als Foxy Brown en Coffee. Het is misschien een afwijking maar zien hoe de voluptueuze Pam Grier (in bovenstaande films) met zichtbaar genot haar vijanden pijn toebrengt is meer dan opwindend. Gigantische chocoladekleurige mammeloezen, zacht gekreun, hilarische dialogen en stomend hete soul op de soundtrack, I love it!
The Human Centipede kan je eigenlijk ook wel zien als een soort foltering, zeker de tweede film dan.
Kan iemand zich nog Man behind the sun herinneren?
Oh ja en te guinea pig serie moehaha.
De Hostel films zijn wel heel slecht. De eerste was nog ok vanwege het concept maar de 2de is gewoon niet het bekijken waard.