Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One (2023) ***½ recensie

Mijn probleem met films die zich als tweeluik ontvouwen is dat je altijd maar de helft van een verhaal krijgt voor dezelfde prijs. Soms is het kader dermate fascinerend en betoverend (zoals bij Dune of Lord of the Rings) dat je je er bij neerlegt, maar soms zit je wel een beetje op je honger en zo verging het mij bij Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One (2023), ook al was deze explosieve cocktail 2 uur en 43 minuten lang. En toch kan ik de film aanraden omwille van zijn uitzinnige actie-sequenties en de gedrevenheid van Tom Cruise die in de voetsporen van Jackie Chan en Jean-Paul Belmondo hier de meeste van zijn eigen stunts neerzet. En ook al is er weinig verhaal of intrige om je tanden in te zetten verveelt de film voor geen minuut.

Korte inhoud: Ethan Hunt (Tom Cruise) en zijn IMF-team beginnen aan hun gevaarlijkste missie tot nu toe: het opsporen van een angstaanjagend nieuw AI virus dat de hele mensheid bedreigt. Een bedreiging dat mocht het in de verkeerde handen terecht komen, de wereldorde compleet zou kunnen verstoren. Er volgt een dodelijke race rond de wereld waarbij controle over de toekomst en het lot van de wereld op het spel staan en Ethan wordt geconfronteerd met duistere individuen uit zijn verleden. In zijn krachtmeting met een mysterieuze en machtige vijand moet Ethan noodgedwongen de gedachte overwegen dat niets belangrijker kan zijn dan zijn missie, zelfs niet het leven van degenen die hem het meest dierbaar zijn.

Het is me opgevallen dat de Mission: Impossible franchise doorheen de jaren steeds meer is beginnen opschuiven naar de James Bond franchise. We zijn mijlenver verwijderd van de Amerikaanse spionage serie uit de jaren 60 of zelfs de film-noir-achtige adaptatie van Brian De Palma. In plaats daarvan belanden we steeds meer in een wereld waarin onze agent, gehuld in een elegant maatpak, de wereld rondreist om een megalomane schurk te stoppen. We drijven steeds verder weg van geloofwaardige plotwendingen en begeven ons in een steeds in een fantasierijkere wereld. Dit vormt een schril contrast met bijvoorbeeld de Jason Bourne franchise, waarin de spionagewereld iets dichter bij de realiteit blijft. Datgene wat M:I zo uniek maakte was ook het teamwerk – ook al was het duidelijk dat sinds M:I 2 de focus kwam te liggen op Ethan Hunt en het team er eigenlijk was voor comic-relief (via Benji Dunn/Simon Pegg) of de mogelijk te bieden voor ingewikkelde stunts (via Luther Stickell/Ving Rhames). Net als James Bond krijgen we ook meer continuïteit in de verhaallijnen met terugkerende personages zoals de figuur van Eugene Kittridge (Henry Czerny), Ilsa Faust (Rebecca Ferguson) of The White Widow (Vanessa Kirby). Het meest opvallende is dat de franchise qua uitstraling en sfeer echt is getransformeerd tot een Bondfilm.

En het zijn lucratieve ondernemingen, want in tegenstelling tot een dure animatiefilm of sci-fi prent speelt de actie zich hier af in reële steden. En als je een franchise hebt als James Bond of een Hollywood ster als Tom Cruise dan kan je als producer ook gaan aankloppen bij diverse steden voor een royale subsidie, want er is geen betere reclame voor een toeristische plek, een stad of zelfs een land dan een Mission: Impossible of een James Bond productie. Gravina in Puglia is sinds No Time to Die (2021) een ware magneet geworden voor bezoekers. Er is geen post-credit scene maar blijf in de zaal zitten tot het einde en je zal een lijstje krijgen van diverse steden die geld in de film hebben gepompt, zoals Abu Dhabi, Venetië en Rome. Dat zijn miljoenen subsidies, zeker wanneer je gaat draaien in de Verenigde Arabische Emiraten. Met een productiebudget van 290 miljoen dollar kun je er zeker van zijn dat een groot deel daarvan afkomstig is van steden over de hele wereld die hebben geïnvesteerd.

En waarom houd ik me bezig met deze zaken, vraag je je wellicht af? Simpelweg omdat dergelijke franchises langzaamaan veranderen in formulefilms in plaats van ons iets nieuws te brengen. De truc met de masker zie je van ver al aankomen alsook de machine die plots defect raakt en Tom Cruise de scènes kan spelen met zijn gezicht in plaats van een personage die hij heeft geïmiteerd. Meer nog, het verhaal werd geschreven door regisseur/producer Christopher McQuarrie in functie van locaties of coole stunts. Dat hebben ze trouwens met zoveel woorden gezegd, Tom wou met een moto van een klif rijden en Christopher wou een trein in de vernieling rijden. ***spoiler*** De film is één lange achtervolging van een sleutel bestaande uit twee delen die het virus kan stoppen, en de manier hoe al die stunts samenkomen is krankzinnig. Gezien de gezichts-printer stuk is kan Ethan Hunt om één of andere manier niet op de trein geraken, terwijl bijna elk hoofdpersonage in de film er wel zonder moeite op geraakt. Neen, Hunt moet eerst van een klif af rijden om dan met een parachute op de trein te vliegen, precies doorheen een raam waarbij hij Grace (Hayley Atwell) van een gewisse dood moet redden, en dat alles voordat een brug wordt opgeblazen en de trein dreigt in een ravijn te storten. ***end spoiler*** De logica van dit alles is ver te zoeken en bijzonder onwaarschijnlijk, maar het levert wel uitstekende actie op, en dat brengt me bij mijn volgende punt.

Ik hoop dat Tom Cruise (61) fit genoeg blijft om ons te verblijden met adembenemende actiefilms. Ondanks het gebrek aan logica in de opeenvolging van actiesequenties als het gaat om karaktermotivaties of de voortgang van het verhaal, voelen de actiescènes ZO echt aan! En dat is de kracht van Tom Cruise-films, waar hij niet alleen veel van zijn eigen stunts uitvoert, maar ook gebruik maakt van praktische effecten in plaats van CGI. Er zit wel wat CGI in de film (zoals de voertuigen op de oude trappen in Rome, die volledig in de studio zijn gefilmd), maar de meeste stunts zijn gemaakt door Tom Cruise zelf of door echte stuntdubbels. Hier heb je geen Fast and Furious-achtige toestanden, waar personages met hun auto door de lucht vliegen, tot in de ruimte zweven en dan elegant op hun vier wielen landen. De fysica klopt in veel gevallen wel, en dit niveau van realisme maakt de scènes des te adembenemender. En als ik een tip mag geven, reserveer VANDAAG jullie ticket voor IMAX, want Oppenheimer (2023) zal de IMAX-release van M:I 7 kortwieken, en de IMAX-voorstellingen kunnen wel eens snel uitverkocht geraken. Ja, deze film MOET je gewoon zien op het grootste scherm. Bepaalde scènes werden effectief opgenomen met de ‘digitale’ Sony CineAlta Venice IMAX en dus perfect voor onze dgitale IMAX projectoren in België.

In tegenstelling tot wat je zou verwachten, is er in dit eerste deel geen ruimte voor een romance tussen Ethan en Grace. Toch ontstaat er een zekere dynamiek tussen hen, ondanks het leeftijdsverschil van twintig jaar. Er is een onmiskenbare chemie voelbaar. Een ander personage dat enigszins haar stempel weet te drukken, is de Franse actrice Pom Klementieff die hier ook in haar eigen taal mocht spelen – ook al heeft ze misschien 5 zinnen dialoog. Ook Cary Elwes is van de partij en hij blijft trouw aan zijn tenenkrullende zelf, deze keer in de overbodige rol van directeur van de veiligheidsdiensten. En om de spanning op te drijven hebben ze er Shea Whigham bijgesleurd om Ethan constant op de hielen te zitten. En bij de slechteriken zien we Esai Morales die een wel heel mysterieuze en alsnog onverklaarbare rol speelt in dit verhaal.

Kortom, voor degenen die hunkeren naar diepgaande intrige en gecompliceerde verhalen, zal dit mogelijks niet volledig aan de verwachtingen voldoen. Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One is op de eerste plaats een visueel spektakel, weliswaar van een zeer hoog niveau. De stunts zijn groots en gevaarlijk, en dat is ook het enige tastbare gevaar, gezien de slechteriken weinig echte dreiging met zich meebrengen. Tom Cruise heeft zich vol overgave gestort op dit project, dat al merkbaar was tijdens de opnames. Zo laaide zijn passie soms op tot een heftige uitbarsting, waarbij hij enkele crewleden terechtwees wegens het niet naleven van de COVID-regels. Wellicht kan men beweren dat zijn reactie enigszins overdreven was, maar men kan zich nauwelijks voorstellen welke immense druk deze man dagelijks ervaart en welke immense verantwoordelijkheid hij draagt. Bovendien, welke onverantwoordelijke dwaas zou zoiets opnemen en aan de pers lekken? Het voorval onthulde eerder iets over de betreffende Britse crewleden dan over Tom Cruise zelf. Tom heeft ook voor zijn crew uit eigen zak een cruise afgehuurd voor een half miljoen om iedereen afgezonderd te houden van de pandemie. Ik heb respect voor deze filmmaker en wens hem met deze film het plafond van 1 miljard te breken, ook al heb ik mijn vermoedens dat achter die glimlach een narcistische Scientology manipulator zit. Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One zal zijn intrede maken op 12 juli 2023, maar er zijn al avant-premières vanaf zaterdag 8 juli 2023.