The Dark Knight (2008) ****½ Blu-ray review

Laat ik deze review beginnen met de bewering dat Heath Ledger hier één van de beste villains neerzet die ik in de laatste 10 jaar heb gezien. Zijn briljante dramatische vertolking van de excentrieke psychopaat eist alle aandacht op en blijft hangen ook lang nadat je uit de filmzaal bent. De scène aan het ziekenbed van Harvey Dent, of zijn clash met Batman in het detentiecentrum zijn om van te smullen. Ok, zijn tong die langs zijn beschadigde mondhoeken wrijft, heeft een andere acteur al voorgedaan, but who cares. Je moet het volledige palet bekijken en een acteur moet alles bij elkaar brengen om zijn vertolking kracht bij te zetten. En net zoals Anthony Hopkins de Oscar kreeg voor beste acteur voor zijn vertolking van Hannibal Lecter, moet ook Heath Ledger de Oscar krijgen, of toch op z’n minst een nominatie voor beste hoofdrol. Ik kan me niet inbeelden dat een andere acteur beter zou kunnen, en ik heb nog geen acteerprestaties gezien dit jaar die zo naar de keel grijpen als deze. Voilà, nu mogen alle pubers en Heath Ledger-fans stoppen met lezen en nog wat accounts aanmaken op Imdb om The Dark Knight (2008) van Warner Bros een 10 op 10 te geven.

Korte inhoud: Met de hulp van luitenant James Gordon (Gary Oldman) en officier van justitie Harvey Dent (Aaron Eckhart) probeert Batman (Christian Bale), in het dagelijks leven beter bekend als Bruce Wayne, af te rekenen met de maffia in Gotham City, met name Salvatore Marconi (Eric Roberts). Deze samenwerking blijkt effectief, totdat ze geconfronteerd worden met een reeks chaotische taferelen, veroorzaakt door een levensgevaarlijke en eigenzinnige crimineel. Hij noemt zichzelf The Joker (Heath Ledger) en heeft een buitengewoon eigenaardig gevoel voor humor. Terwijl deze gestoorde maniak de stad op zijn kop zet, beseft Batman dat hij The Joker moet stoppen…

Deze Batman sequel van Christopher Nolan behoort bij de beste comic-verfilmingen ooit, maar is zeker niet het ‘meesterwerk’ waar iedereen over praat. En wat meer, ik vond Batman Begins (2005) niet beter of slechter dan TDK. Ze krijgen van mij allebei 4 sterren op 5, weliswaar voor compleet andere redenen, maar deze film krijgt zelfs nog een halve ster meer omwille van zijn unieke vertolkingen. De hype die er momenteel bezig is zowel bij publiek als pers, en zichzelf versterk door de box-office resulaten, vind ik veel weg hebben van massahysterie, zoals ik al had voorspeld. Een meesterwerk zou in principe weinig tot geen zwaktes mogen vertonen, en ook al heeft deze prent een aantal min-punten is en blijft het een geniale sequel. Er is trouwens ook geen correlatie tussen een meesterwerk en een box-office record houder, of dacht je dat Spider-Man 3 of Shrek the Third meesterwerkjes zijn?!? Get real! Nog eens, ik vond het een buitengewoon knappe comic adaptatie en Christopher Nolan heeft hier een mijlpaal in de filmgeschiedenis opgericht.

Maar het zou on-fair zijn van mij om enkel maar die zwaktes aan te stippen zonder ook de grootsheid van bepaalde scènes in de verf te zetten, maar gezien de overvloed aan positieve reviews ga ik hier toch een aantal minpuntjes bespreken, in een zoveel mogelijk “evenwichtige uiteenzetting”, zonder teveel van het plot te verklappen – hoewel; je leest best geen review voor je de film zelf hebt gezien. Er zal altijd wel een beetje ge-spoiled worden en je beoordeling van de film zal minder “objectief” zijn. The Dark Knight is voor mij de beste film van het jaar tot nu toe, maar dat zegt meer iets over de kwaliteit van de andere films dan over deze. Het is tevens ook de meest teleurstellende film van het jaar, want het had een meesterwerk kunnen zijn.

Zoals ik al in het begin heb gezegd; het beste van de film is Heath Ledger als The Joker. Al zijn scènes zijn quasi perfect, buiten misschien die ene scène in de penthouse van Bruce Wayne die verschrikkelijk slecht gemonteerd werd en waarbij nooit wordt verklaard ‘wat’ er precies gebeurt met The Joker eenmaal Rachel en Batman naar beneden zijn getuimeld. Het shot van The Joker met zijn hoofd uit het raam van een gestolen politiewagen, de wind in de haren, genietend van zijn intellectuele superioriteit en zijn gestoorde geest, was misschien wel het beste shot uit de gehele prent. De muziek, de fotografie, de timing, de vertolking van Heath, had alles weg van een grandioos meesterstuk. Spijtig genoeg waren dat momenten van grootsheid die dan weer werden teniet gedaan door een zinloze expositie-babbel-scène. The joker brengt ook humor in een anders droge sfeer en zijn zwartgallige humor werkt dan ook voortreffelijk. De scène met de grote verdwijntruc met de potlood is magnifiek. Ook de scènes waar hij in hechtenis zat, waren om van te smullen, maar kan iemand mij trouwens uitleggen waarom Detective Stephens (Keith Szarabajka) zo nodig in de cel van The Joker voor de deur moest post nemen. Was er iets mis met het slot of waren de doorkijkramen aangedampt?

De vertolking van Christian Bale kan niet opboksen tegen het krankzinnige geweld die Heath Ledger neerzet, maar in alle eerlijkheid had Batman ook de scènes en dialogen er niet voor. En dat is een beetje spijtig voor een prent die ‘The Dark Knight’ heet. Je zou verwachten dat Batman iets beter uit de verf zou komen. Er zitten een paar hoogtepunten in zoals de over-the-top scène met het vliegtuig (moet kunnen!) en de scène waar hij met zijn Bat Pod door de straten scheurt. Maar er zitten bitter weinig hoogtepunten in zijn vertolking. Het stemgebrul, eenmaal hij het masker opzet, is iets heel tricky. Je vraagt je soms af waarom Batman zijn zwarte stem gebruikt wanneer hij aan het praten is met mensen die weten dat hij Bruce Wayne is. Een stemvervormer, ingebouwd in zijn suit, had dit probleem gemakkelijk kunnen opvangen.

Zou dit een probleem geweest zijn in een filmversie van Tim Burton, ik denk van niet. Maar Nolan heeft een meer “realistische” setting, iets waar ik hem volledig in volg. Maar dat impliceert dat hij met iets minder fantasie de scènes moet onderbouwen. Het plots verdwijnen van de Batman werkt eigenlijk maar half zo goed in deze context, en wanneer hij dat meermaals doet begint dit vervelend te worden, tot zelfs belachelijk. We weten allemaal dat hij die ninja-skills heeft geleerd, maar laten we ernstig blijven. “He does that sometimes.” zegt Goron. – He shouldn’t, it’s stupid.

Christopher Nolan is geen Paul Greengrass (The Bourne Ultimatum) en de vecht-sequenties werken niet altijd even goed. Kijk nu naar die begin-scène met de presentatie van Batman en die fake-Batmans. Alweer een slecht gemonteerde sequentie die nooit van de grond komt. Batman mag dan wel verdwijnen als een ninja, wanneer hij vecht lijkt hij eerder op een George Foreman. Dan krijg je een set-up waarin Wayne aan Lucius Fox (Morgan Freeman) vraagt om hem een lichter pak te maken die hem meer bewegingsvrijheid geeft. Zalig! Enkel spijtig dat we vrijwel geen verandering zien. Alles blijft heel lomp en nogmaals slecht gemonteerd.

De technologie in deze Batman film is van de bovenste plank. De gsm-radars vind ik de beste uitvinding in een film sinds de shockwave gun in Minority Report. Batman die met gloeiende ogen doorheen een gebouw kijkt was opnieuw één van die geniale scènes die meteen de gehele actie naar een hoger niveau tilt. Dit waren de momenten waar de film naar een hoogtepunt kwam. De sfeer had veel weg van de psychotische wereld van Scarecrow (Cillian Murphy), maar dat vond ik niet erg, integendeel.

Ik had moeite met de montage, maar het script had op dit niveau nog iets beter uitgewerkt mogen zijn en zeker 15 minuten korter gemaakt. De scène met de explosie van het hospitaal was op zich wel leuk, maar in een realistische context niet echt plausibel als je er van uitgaat dat een ziekenhuis waar Harvey Dent ligt toch op z’n minst door flikken wordt bewaakt, en zeker bij klaarlichte dag. De scène met de twee ferrieboten is ook niet bijzonder geslaagd. Het is mij een groot mysterie waarom de gevangenen bij de eersten waren om geëvacueerd te worden. Maar het grootste probleem met het script van TDK is dat het teveel overbodige babbel-scènes bevat waar personages ons met de paplepel het plot willen uitleggen. Ik had zoiets van “Shut the f@ck up!” In plaats van ons te laten zien wat er gebeurde, kreeg je talkin’ heads, en dat is iets waar ik een hekel aan heb. En bepaalde plot-twists waren dan weer niet goed uitgewerkt. Batman wordt beschuldigd van de moord op 5 onschuldige slachtoffers – vermoord door Two-Face – en moet zichzelf aan de ordediensten uitleveren. Wel, we hebben hooguit 4 slechtoffers gezien, we moeten er vanuit gaan dat er ook een vijfde is gevallen. Ik ga geen namen noemen, maar dit had visueel opgevangen kunnen worden. Nu ontstaat er onduidelijkheid. Het script springt ook van de hak op de tak en dat zorgt dat bepaalde relaties niet uit de verf komen.

Neem nu Rachel Dawes, de zwakke schakel in de film. Ze was vrijwel onzichtbaar, en nochtans staat Rachel centraal in de transformatie van Harvey Dent in Two-Face. Veel passie heb ik niet gezien tussen die twee en ik had echt het gevoel naar het einde toe dat alles opgefokt werd. Ook haar relatie met Bruce Wayne loopt mank. Maggie Gyllenhaal heeft acteertalent, maar hier kreeg ze een 5de rangs bijrol van geen belang, en eigenlijk evenwaardig met de Butler Alfred (Michael Caine). En wie heeft haar make-up en belichting verzorgd?? Op bepaalde momenten zag The Joker er veel knapper uit dan Maggie. Dat kan je toch niet maken in een film van een dergelijk niveau.

Harvey “Two Face” Dent daarentegen vond ik zalig, hoewel ik achteraf vond dat zijn transformatie misschien niet in deze film had moeten uitgewerkt worden. Twee charismatische villains in één film is vragen om problemen. Batman wordt al voorbijgestoken door The Joker en dan krijgen we Two-Face. Harvey had op het einde kunnen veranderen, maar nu kreeg hij 30 minuten en nadien een spijtige afwikkeling (ik spoil niet), en toen had ik zoiets van “noooooooooooo”. Maar achteraf bekeken is het een afwikkeling die zijn betekenis zal hebben in de derde film.

Kortom, ik gebruik het zelden maar ondanks de minpunten hebben we hier te maken met een meesterwerk, en mits een aantal cruciale script-aanpassingen had dit dé perfecte film geweest. Wat deze film bijzonder maakt – los van The Joker – waren voornamelijk vondsten die in de eerste film aan bod kwamen. Zelfs de muziek was voor 75% dezelfde als in de eerste film, met nog toevoegsels van muziek van oa. Unbreakable (2000) van componist James Newton Howard. The Dark Knight kon veel vernieuwender zijn in zijn aanpak. Bepaalde scènes steken meesterlijk in elkaar en de acteerprestatie van Heath tilt de film naar een hoger niveau. De film overbluft ons op inhoudelijk en visueel vlak. Tot nu toe blijft het desondanks de minpunten voor mij de beste film van het jaar, maar dat zou wel eens kunnen veranderen in november van dit jaar. The Dark Knight zal in ieder geval bij menig kijker een brede Joker-smile op het gezicht toveren, en nu op naar de volgende Batman met … Johnny Depp als The Riddler (hoewel, ik zou dit gerucht niet al teveel gewicht geven). Comic-Book Movies Rule!