De spanning was te snijden en de verwachtingen hoog gespannen. Een stemming waarin de Batman-fans de film zouden kunnen verslinden als deze moest ontgoochelen. Denk maar aan Catwoman of Hulk. Maar integendeel. De film ontgoochelt niet! Meer nog, hij is zonder enige twijfel tot nu toe de ‘beste film uit 2005’ en de beste Batman film, en zeker een van de beste comic book films. Christopher Nolan’s versie van Batman is buitengewoon adembenemend, schrikwekkend, gigantisch en action-packed. Zelden is een film zo volmaakt als deze, zowel in de geweldige acteursprestaties, de vlotte mise-en-scenes, de perfecte timing, de uitzinnige sets, het zalige verhaal, de duistere atmosfeer en vooral ook de overweldigende muziek van Newton en Zimmer.
De film is niet alleen realistischer maar voor een stuk ook meer volwassen, in vergelijking met de fantasie van Tim Burton en het campy-overkill-neon-circus van Joel Schumacher (we zijn de tepels op de batman-suit nog niet vergeten)
Batman Begins is voor mij een nieuw hoogtepunt in het comic book genre, die nog net, en ik ben ook een grote fan, boven Spider-Man 2 uitsteekt. Batman Begins RULES en bezorgt de franchise een compleet nieuwe wending, en wel een heel onverhoedse wending. Verwacht dus geen popcornfilm waar je meteen de fladderende vleugels van Batman ziet neerstrijken op een misdadiger. Nolan (Memento/Insomnia) wil zich verdiepen in de Zwarte Ridder en minder op de gadgets en de explosies. Op die manier is de film stukken realistischer geworden. Niet helemaal uiteraard, het blijft een batman-film, maar met meer diepgang vergeleken met de vorige films. Voor een keer komen de rivalen in de film op het tweede plan en gaat alle aandacht naar Batman die push-up’s moet doen en zware verwondingen overhoudt na zijn nachtelijke escapades. Het verhaal wordt plausibel en we zien hoe de jonge Bruce werkelijk door een hel gaat en nooit echt uit de nachtmerrie ontwaakt. Zonder te verdwalen op een zijspoor van het “fantastische”-genre, blijft de film zoeken naar de psychologie achter het masker. Op een grauwe en donkere manier laten ze een Batman zien van vlees en bloed, die op zoek is naar een nieuwe identiteit om de criminaliteit aan te pakken. Hij is daarom niet zwakker, integendeel, hij is meer schrikwekkender dan ooit tevoren. Christian Bale is niet enkel geknipt voor de rol; Christian Bale IS gewoon Batman! Een film die u na de eerste visie in de bioscoop opnieuw in de zaal trekt voor een tweede visie. Dit is uiteindelijk nog eens een succesvolle film voor DC Comics (Batman, Superman), de “concurrent” van Marvel Comics (Hulk, Spiderman, X-Men).
Al van in het prille begin toen ik het nieuws vernam van een nieuwe Batman met Christopher Nolan als regisseur en Christian Bale als hoofdacteur had ik zoiets van: ‘dit wordt dé Film van het Jaar’. En ik had gelijk: Ze hadden na verschillende pogingen de franchise eindelijk bij het rechte eind. De geschiedenis zal uitmaken of dit de eerste film van het post-millennium tijdperk zal zijn. Batman Begins is, in tegenstelling tot andere sequels/prequels, sterker dan het origineel. Nolan maakt geen ingewikkeld spelletje met de structuur van de film zoals in Memento, maar blijft heel dicht bij zijn hoofdpersonage en monteert zijn film op een heel dramatisch a-synchrone manier over een jongen uit een rijke familie die tijdens zijn jeugd in een waterput valt vol met vleermuizen en later in zijn leven zijn grootste angst omzet in zijn bondgenoot.
De eerste Batman (1989) was geïnspireerd op het personage van Bob Kane in 1939. Tim Burton bracht een interessante en onvergetelijke versie. Het minpunt aan de film was dat The Joker (gespeeld door de charismatische Jack Nicholson) alle aandacht ging opeisen en dat het personage van Batman snel naar het tweede plan werd gepushed. We kregen het ontstaan van de Joker te zien, zijn transformatie, het conflict met zijn baas en diens maîtresse, zijn versiertruukjes tegenover Vicky Vale en uiteindelijk ook zijn diabolische plan die helemaal uit de doeken werd gedaan. Batman had een aantal scènes maar niets vergeleken met die van The Joker.
De tweede Batman, eveneens van Tim Burton, ging nog meer in diezelfde donkere en gotische atmosfeer en bleef de beste referentie voor Batman tot de dag van vandaag. Het probleem met Batman Returns (1992) was dat de Zwarte Ridder opnieuw een bijrol kreeg in de film en deze keer alle aandacht naar niet één maar 2 “depressieve” rivalen ging, Penguin en Catwoman. Maar de film had zijn momenten en was zeker geen slechte film, maar eigenlijk ook geen ‘echte’ batman film. Tim Burton is een talentvolle regisseur, maar men voelde teveel dat hij zijn verhaal wou vertellen in plaats van dat van Batman. Michael Keaton stond er bij en keek er naar.
En toen kwam Joel Schumacher op het toneel. Een regisseur wiens beginperiode een paar knappe films heeft opgeleverd (The Lost Boys, Flatliners). Hij zou zijn inspiratie halen uit de campy serie van de jaren ’60, en Batman over een compleet andere boeg gooien. Maar ook hij maakte de fout om meer aandacht aan de rivalen te geven, Two-Face (Tommy Lee Jones) en The Riddler (Jim Carrey). Batman Forever (1995) maakt de Batman franchise iets lichter van toon, vergeleken met de depressieve zwartgalligheid van de eerste film. Er zit meer humor in de film en de flitsende gimmicks zijn omnipresent. Let hoe de rubber kleding van Batman bijna een fetish wordt (en in Batman 4 nog een beetje erger met Batgirl). De film heeft geen ritme, laat staan een structuur, en gaat van het ene spektakel naar het andere zonder zich echt af te vragen “Wie is Batman”. Val Kilmer was geen slechte Batman, maar ook hij kreeg de ruimte niet om zijn personage uit te diepen.
© Warner Bros.
En Joel mocht ook de volgende Batman film regisseren van Warner Bros, de special effects extravaganza Batman & Robin (1997), een draak van een film. Opnieuw kreeg Batman een bijrol en opnieuw moesten we het stellen met pijnlijke scènes van Arnold Schwarzenegger als Mr Freeze (“The iceman cometh!”) en Uma Thurman als Poison Ivy. En daarnaast kwamen nog twee jongere de show stelen; Chris O’Donnell als Robin en Alicia Silverstone als de Batgirl. Wat aan de film nog ontbrak waren de ‘POW’ en ‘WHAM’ en ‘SMACK’ bordjes om de acties te onderstrepen. George Clooney als Batman bleek geheel oninteressant. Op zijn beurt kreeg hij de ruimte niet om zijn personage meer reliëf te geven. De nieuwe Batman Begins (2005) is de eerste “echte” Batman film!
Korte inhoud: De jonge Bruce Wayne zag op jonge leeftijd hoe zijn rijke ouders door een ordinaire dief werden neergeschoten in een klein steegje van Gotham City. Zijn trauma leidde snel naar een gevoel van haat en wraak. Wanneer de boef op vrije voeten ging komen, besloot Bruce om hem met een pistool om het leven te brengen. Maar het lot besliste daar anders over. Bruce daalt af op een pad naar de hel, maar wordt opgevangen door een ninja-meester, Ducard (Liam Neeson), die hem in de cirkel brengt van Ra’s Al-Ghul (Ken Watanabe) en zijn occulte groepering van ninja’s. Na zijn training keert Bruce terug naar Gotham, waar de misdaad hoogtijden viert en corrupte individuen de stad leiden. Ook het bedrijf, die Bruce had overgeërfd, blijkt uit zijn handen te glippen. Maar Bruce heeft plannen om Gotham te zuiveren van alle kwaad, en daarvoor zoekt hij diep in zijn psyche naar een personage dat dit zou kunnen vertolken. Een personage waar de criminelen van huiveren. Met de hulp van zijn trouwe dienaar Alfred Pennyworth(Michael Cane) en archiefhouder Lucius Fox (Morgan Freeman) wordt Bruce Wayne, Batman. Samen met een goedhartige politie-agent Jim Gordon (Gary Oldman) gaat hij in de aanval. Maar Batman krijgt snel te doen met geduchte tegenstanders, zoals de maffialeider (Carmine Falcone), een gekke dokter Jonathan ‘The Scarecrow’ Crane (Cillian Murphy) en nog een derde rivaal die zijn tijd afwacht om toe te slaan.
Door te graven naar de drijfveren van de man achter het masker, schept de film meteen een gevoel van geloofwaardigheid. Hij is niet meer dat mysterieuze personage dat er af en toe een crimineel uitpikt om hem een lesje te leren. Ook de opbouw naar zijn alter-ego is nauwkeurig uitgetekend. Net zoals Peter Parker in Spider-Man gaat hij op zoek naar wat hem onverwoestbaar kan maken. Het is een proces van vallen en opstaan. (of zoals Afred zegt: “Why do we fall, sir? So that we might better learn to pick ourselves up.”) En dit is allemaal met glans vertolkt door Christian Bale. Het is tevens de eerste keer dat een Batman acteur zowel geloofwaardig is in de rol van Bruce als in die van batman. Michael Keaton was goed als Bruce, maar kon niet altijd overtuigen als Batman (vooral in Batman Returns). De batman is de strip jaagt de stuipen op het lijf en Michael Keaton was dat nooit. Val Kilmer was een ander soort Batman, maar kon dan weer de rol van die verstrooide rijke playboy met een identiteitscrisis niet aan. En George Clooney als 3de Batman had de charmes van Bruce, maar had die agressiviteit niet en was niet waarachtig als Batman. Bale heeft alles en nog veel meer. In een bepaalde scène zien we hem een corrupte flik aanpakken op zoek naar informatie. Hij neemt de man beet en brult met zware stem in zijn gezicht: “Where is he?” in big close-up met daverende camera. Zelden zo efficiënt sinds de kus van Michael Corleone op de wang van Fredo op nieuwjaar in het Presidentiële paleis in Havana tijdens de invasie van Castro. Ik overdrijf misschien door de twee films te vergelijken, maar op het niveau van de comic book is dit de efficiëntiegraad van heel wat scènes. De vertolking is geniaal. Let tevens op de spierenmassa van Bale in vergelijking met de magere figuur in The Machinist. Een quasi metamorfose ten dienste van het personage.
© Warner Bros.
De andere acteurs hebben allen een geweldige uitstraling in de film. Ik denk bijvoorbeeld aan Gary Oldman als loyale Detective Sergeant Jim Gordon, speelt zijn rol meesterlijk. We leven herkennen de man meteen en leven volledig met hem mee wanneer hij verzeilt in de batmobiel en even in de huid mag kruipen van Batman. Ook een schitterende Michael Caine als Alfred Pennyworth speelt de rol met heel veel diepte. Hij draagt voor een stuk het leed van het verlies van zijn heer Thomas Wayne en we zien zijn bezorgdheid voor Bruce Wayne. Een groot verschil met het 2-dimensionale karakter van Alfred in de eerste Batman films. Morgan Freeman speelt Lucius Fox met de nodige cynisme en zorgt in de film voor wat ademruimte. Hij zal Batman bedienen van een high-tec wapenarsenaal, en is in dat opzicht een beetje de ‘M’ uit James Bond. Er is ook een klein rolletje weggelegd voor Rutger Hauer in de rol van Richard Earle, de zakenvoerder die het bedrijf van Wayne wil wegkapen. Ook Liam Neeson zoals te verwachten was, de pannen van het dak, als Henri Ducard. Vreemd genoeg speelt hij diezelfde mentor-rol in Kingdom of Heaven. De rol van Jonathan Crane, gespeeld door de talentvolle acteur uit 28 Days Later, Cillian Murphy, speelt een van de rivalen van Batman, onder de naam van de Scarecrow. Wat jullie op de foto zien is niets vergeleken met wat de film te bieden heeft. Je bent bij deze gewaarschuwd.
Ik had maar twee opmerkingen na het zien van de film. Het ene minpunt had te doen met de supporting actress Katie Holmes die wel een belangrijke rol speelt als DA Rachel Dawes, maar gewoon tekortschiet in haar acteren tegenover die uitzonderlijke cast. Katie Holmes doet het OK, maar op bepaalde momenten zie je gewoon dat ze staat te acteren, terwijl je daar bij haar tegenspelers nooit zou aan denken. Ze ademt te weinig haar rol en staat vaak stijf te kijken, wachtend op een repliek. Ik was hoopvol dat Katie ons zou verbazen in haar eerste echte grote rol, maar dat doet ze dus niet. Ze is stukken beter dan die andere vogelverschrikker uit Spider-Man, miss Kirsten Dunst (cf Spiderman), maar niet goed genoeg. Er is ook nooit echt een verleiding in haar blik of in haar lichaamstaal. En dat vind ik spijtig, want dat had het innerlijke conflict misschien nog groter gemaakt. En Katie kan aantrekkelijk zijn (cf. Wonder Boys). Ik hoop dat ze in de sequel iets meer werk zullen steken in repetities met haar om de juiste toon te bekomen. Anders vervaagt haar rol in een doodgewone bijrol.
© Warner Bros.
Mijn tweede minpunt in de film is de fel bewegende camera tijdens de vechtscènes. En dit is een plaag die veel actiefilms teistert, sinds de verschrikking Battlefield Earth. Ik begrijp de motivatie, maar het resultaat is dat de kijker helemaal niet meer weet wat er aan het gebeuren is. Hij ziet flarden en weet absoluut niet hoe de held zijn tegenstanders onschadelijk maakt. En dat vond ik ook storend in de film The Bourne Supremacy. Het werkt gewoon niet. Of toch, het werkt op de zenuwen. En waarom trouwens? De mise-en-scenes in de film zien er knap uit en je zou denken dat de regisseur zich niet hoeft te verschuilen achter artificiële en camouflerende cameratechnieken. Ik hoop dat de sequel hier een mouw aan zal passen.
Ja een sequel, want op het einde van de film wordt de volgende tegenstander onthuld. Ik kan haast wachten. (Voor diegene die niet wil weten wie moet nu stoppen met lezen.) Hoewel deze film misschien maar pas ten vroegste voor de zomer van 2006 is, maak ik nu al met graagte gewag van wat we mogen verwachten. De nieuwe tegenstander van Batman zal niemand minder zijn dan zijn aartsvijand The Joker. Geruchten doen de ronde dat Crispin Glover zou aangesproken worden, en dat zou geweldig nieuws zijn. Crispin IS gewoon The Joker! (Ja, jullie kennen hem vast nog van Back to the Future en Charlie’s Angels 2)
Zoals ik al eerder had vermeld is de muziek van de film bijzonder geslaagd. Het bekende fantastische themaatje van Danny Elfman is nergens te bespeuren. Nog meer, er zit geen enkel themaatje in de film. Maar we krijgen een bijzondere, mature, atmosferische, opera-achtige, dramatische en donkere filmscore, bijna over de gehele duur van de film (2u20 min). De muziek komt van James Newton Howard en Hans Zimmer. Als jullie even willen proeven van de muziek is hier de relevante post. Als jullie de filmmuziek willen kopen van de film, weet dat de totale van de cd 60 minuten duurt. (Ga maar eens een kijkje nemen bij de betere cd-winkel zoals Melopee in Brussel, nabij de Beurs).
© Warner Bros.
De production design is de film ziet er eveneens veel realistischer uit. We zitten niet meer in de artificiële gothische-art-deco stijl, maar eerder in een grillige futuristische toekomst. Een decor waar men gelooft dat er mensen in de gebouwen leven. Lijkt misschien logisch, maar dat was niet het geval in de vorige films. De batcave is een echte grot, bevolkt met vleermuizen en gecamoufleerd door een gigantische waterval. Let ook op de gedetailleerde oosterse tempel in het begin van de film, of de scène met de metro in Gotham City (neo-Chicago). Grandioos.
Kortom, een 4 sterren film, met slechts een paar verwaarloosbare zwaktes, die zich kenmerkt door zijn sobere aanpak, alsof Nolan niet meteen zin heeft (of het lef…?) om crowd-pleasing scènes te brengen. Nogmaals, dit is geen popcorn film zoals de 2 vorige batman vehikels. De sobere en ingetogen toon lijkt vergiffenis te vragen voor de zonden die het in de vorige films had begaan. Batman Begins is het begin van een nieuwe trilogie die de toekomstige comic-book helden voor een lange tijd zal beïnvloeden. En maar goed ook. Er zijn regels in de adaptatie van comics en Batman Begins eerbiedigt duidelijk de code. Samengevat: [1] Respecteer de bron (de strip), [2] Wees recht voor de raap (speel geen spelletje en maak uw personage overtuigend) [3] Cast personages, geen acteurs (ster-acteurs helpen de comic book niet altijd – cf. Arnold Schwarzenegger) [4] Kies een gepassioneerde en talentvolle regisseur i.p.v. een flashy video-clip regisseur [5] Het alter-ego is even belangrijk als de superheld [6] Maak de film realistisch maar niet té realistisch [7] Vergeet de fun niet van de Comic Books.
***Related Posts***
09/08/2012: The Dark Knight Rises review
27/05/2012: The Dark Knight Rises posters en banners
05/05/2012: The Dark Knight Rises trailer #3
21/12/2011: The Dark Knight Rises trailer analyse
15/12/2011: Gitzwarte poster
06/08/2011: Eerste afbeeldingen The Dark Knight Rises en Man of Steel
20/07/2011: The Dark Knight Rises teaser trailer
20/01/2011: Anne Hathaway wordt de nieuwe Catwoman – HQ pics
02/12/2010: Komt The Joker terug in The Dark Knight Rises?
21/11/2010: Catwoman en Bane in The Dark Knight Rises?
01/08/2008: The Dark Knight review
on katie holmes en de fel bewegende camera bij gevechten. ik vond ook dat die van veel te dicht gefilmd werden. je zag inderdaad niets. vond ik ook wat storend.
vond de muziek ook super.
op jimtv trouwens een kort interview gezien met bale (die vre arrogant overkwam), caine, freeman en holmes. deze laatste zei dat ze het maar niet kon geloven dat ze in batman mocht spelen. en als ze hem in zijn pak zag dat dit door haar hoofd spookte. en dat zal wel waar zijn, want ik vond haar acteerprestaties echt ondermaats.
ze is ook gewoon veel te jong om geloofwaardig te zijn in haar rol als openbare aanklager (of wa was’t weer).