Sony Pictures heeft aangekondigd dat Neill Blomkamp, bekend van District 9 (2009) en Elysium (2013), de nieuwe Starship Troopers-film zal regisseren en schrijven. De film wordt geen remake van Paul Verhoevens satirische cultklassieker uit 1997, maar eerder een nieuwe adaptatie die dichter bij de originele roman van Robert A. Heinlein uit 1959 moet blijven. Dit nieuws heeft tot gemengde reacties geleid, aangezien de originele film door de jaren heen een iconische status heeft verworven, mede door zijn over-the-top geweld en politieke satire.
© TriStar Pictures
De originele roman van Heinlein is een invloedrijk werk binnen de sciencefictionliteratuur, maar het wordt ook vaak bekritiseerd vanwege de verheerlijking van militarisme en het concept van burgerschap door dienstplicht. Het verhaal volgt Johnny Rico, een jonge soldaat in de Mobile Infantry, terwijl hij vecht tegen een buitenaards ras van insectachtige wezens, de “Arachnids”. Heinlein gebruikte het boek om zijn politieke en militaire filosofieën te verkennen, waaronder de idee dat alleen degenen die militaire dienst hebben verricht volwaardig burgerrechten verdienen. Paul Verhoevens film uit 1997 nam deze basis en draaide het volledig om in een hyperbolische satire op fascisme en militaristische propaganda. Zijn versie was gewelddadig, absurd en doorspekt met een cynische blik op de rol van oorlog in de maatschappij. Destijds werd de film door critici gemengd ontvangen, maar sindsdien is het uitgegroeid tot een cultfavoriet die nog steeds wordt geprezen om zijn onderliggende boodschappen en maatschappijkritiek.
Neill Blomkamp heeft zich bewezen als een filmmaker die sciencefiction gebruikt om sociale en politieke thema’s te verkennen. Zijn debuut District 9 was een krachtige allegorie op apartheid en xenofobie, en Elysium behandelde thema’s als sociale ongelijkheid en gezondheidszorg. Dit maakt hem op papier een interessante keuze voor een Starship Troopers-adaptatie, vooral als hij Heinleins tekst serieus neemt en die thema’s verder onderzoekt. Blomkamp heeft echter ook kritiek gekregen op zijn latere films, zoals Chappie (2015) en Demonic, die minder goed werden ontvangen. Sommigen vrezen dat hij niet in staat zal zijn om de subtiliteit en de ironie van Verhoevens versie te evenaren en dat zijn benadering misschien te letterlijk en serieus zal zijn, zonder de zelfbewuste humor en maatschappijkritiek die de 1997-versie zo geliefd maakte.
Een belangrijk discussiepunt is of een serieuze adaptatie van Heinleins roman überhaupt een goed idee is. Starship Troopers werd juist bewonderd omdat het de militaristische boodschap van het boek bekritiseerde en er een groteske parodie van maakte. Door een meer getrouwe verfilming te maken, bestaat het risico dat de nieuwe film de oorspronkelijke kritiekloze acceptatie van militarisme overneemt en zo een compleet andere boodschap uitdraagt dan de film die veel fans juist zijn gaan waarderen. Er zijn al films geweest die een serieuzere toon aansloegen binnen het militaire sciencefictiongenre, zoals Edge of Tomorrow (2014) en Battle: Los Angeles (2011), maar geen van beide heeft de culturele impact gehad van Verhoevens Starship Troopers. De vraag is dus of een minder satirische versie überhaupt relevant of noodzakelijk is, zeker in een tijd waarin de oorspronkelijke film meer gewaardeerd wordt dan ooit. En laten we trouwens niet vergeten dat er al twee waardeloze sequels werden gemaakt, naast animatiefilms waar niemand van heeft gehoord.
Het idee van een nieuwe Starship Troopers-film op zich is niet per se slecht, maar de aanpak roept twijfels op. Blomkamp heeft bewezen dat hij talent heeft voor het maken van sciencefiction met een scherpe politieke onderlaag, maar zijn recentere films tonen aan dat hij niet altijd in staat is om diezelfde impact te leveren. De keuze om Heinleins roman serieus te nemen, kan gevaarlijk terrein zijn, omdat de film dan het risico loopt propaganda te worden in plaats van kritiek op propaganda. Als Blomkamp erin slaagt om de roman te verfilmen zonder de satirische blik volledig te verliezen, zou de film een interessante toevoeging kunnen zijn aan het sciencefictiongenre. Maar als hij de fascistoïde elementen uit Heinleins tekst zonder kritische blik presenteert, kan de film snel misplaatst en problematisch aanvoelen, zeker in Trump/Putin tijden. Voor fans van Verhoevens versie blijft de vraag of een nieuwe Starship Troopers ooit dezelfde impact kan hebben of dat het slechts een hervertelling wordt die zijn eigen punt mist. Wat denken jullie? Heeft Blomkamp de juiste visie voor deze film, of had Sony beter een andere regisseur kunnen kiezen of gewoon het project gelaten voor wat het is.
De enige manier dat het kan werken is een sequel op Verhoevens film met een waardige regisseur als Blomkamp. Anders vrees ik dat het een irrelevante film zal worden dat zijn publiek niet zal vinden.
De verhoeven film was nauwelijks gebaseerd op het bronmateriaal, dus ben ik wel eens benieuwd op een terugkeer naar de roman, en wat als de film propaganda is? Wat maakt het uit?
Film zal staan of vallen met zijn rating: als het PG-13 wordt zoals de sequels, wordt het crap, wordt het R-rated als de Verhoeven film, dan zal er een publiek voor zijn.
De sequels waren barslecht inderdaad maar Blomkamp kan wel zo’n universum neerzetten op een realistische manier.