Mag het ook iets rustgevend zijn voor een keer? In een afgelegen hoekje van Estland, te midden van de dichte, mysterieuze bossen, schittert het licht in de rooksauna als een geruststellende fluwelen omhelzing. Deze knusse houten schuur fungeert als het heilige toneel voor de betoverende documentaire Smoke Sauna Sisterhood (2023) van Anna Hints, die je niet onberoerd zal laten. Het is alsof de harde randen van de buitenwereld hier smelten als sneeuw voor de zon, opgelost in de warme omarming van houtrook, damp en het zweet van generaties vrouwen die seizoen na seizoen samenkomen in deze betoverende oase van warmte.
Anna Hints is een Estse filmmaker, die klaarblijkelijk deze traditie koestert als een kostbare erfenis uit haar jeugd. In haar bekroonde documentaire deelt ze niet alleen de geheimen van de rituelen, zoals het uithakken van ijs in het meer voor een ijskoud winterbad, het houthakken en het roken van sappige stukken vlees terwijl de sauna wacht op haar gasten. Maar want opmerkelijk is aan deze docu is dat het vooral de verhalen vastlegt van de vrouwen, in al hun abstracte pracht. We krijgen een beeld van wie ze zijn en zij laten hun zielen blootliggen. Ze onderzoeken diepgaande onderwerpen zoals seks, moederschap, ziekte, verdriet, trauma, en zelfs ongevraagde, onwelvoeglijke portretten van mannelijke ego’s. Het is een achtbaan van emoties; soms werkelijk aanstekelijk grappig en dan weer diep ontroerend.
Dit bezoek aan de sauna is niet alleen een aangename uitnodiging, maar brengt ook een belofte van pure openhartigheid en diepe verbondenheid. Het is als een venster naar een andere wereld, eentje waar strelende lichtstralen dansen op het lichaam en zowel fysieke als spirituele naaktheid een bijzondere betekenis krijgen. De rooksaunatraditie van de Estse Võro-gemeenschap is zo uniek en mysterieus dat ze zelfs de prestigieuze UNESCO-lijst haalde. Hier gaat het niet alleen om het uitdrijven van onzuiverheden, maar ook om het zuiveren van de ziel.
De director of photography Ants Tammik is een echte kunstenaar van het sculpturale licht en ze schetst het menselijk lichaam met een meesterlijke precisie en verrast ons met onverwachte perspectieven. Zijn lens vangt het spel van vuurgloed op de huid en brengt ons zo dichtbij dat we de parelachtige waterdruppels op vingertoppen bijna kunnen proeven. De rook glijdt als een sluier in de donkere lucht, bijna trillend, alsof hij zelfbewust meedeint; voor de liefhebbers van de stofdeeltjes die dansen in het zonlicht, is dit gewoon pure cinematografische extase.
Het is als een warme hand op een ijzige dag, een kom dampende soep voor de ziel. Deze film haalt het diepe gevoel van menselijke connectie en emotionele expressie uit de schaduwen en laat het schitteren in het volle licht. Het is een eerbetoon aan de kracht van gemeenschap en de helende kracht van gedeelde verhalen. Terwijl je deze film aanschouwt, zul je voelen hoe je hart zich verwarmt, en zul je ontdekken dat de Estse ziel, als een wolk van rook die door de lucht zweeft, vele diepe lagen en subtiliteiten herbergt. Dit cinematografische juweeltje dat jullie simpelweg niet mogen missen. Smoke Sauna Sisterhood was te zien op het filmfestival van Gent en zal bij ons uitgebracht worden op 13 december 2023.
Review Smoke Sauna Sisterhood (2023)
Recensie door Natalie op 26 oktober 2023
