Bryan Stevenson is een naam die misschien geen belletje doet rinkelen, maar met zijn organisatie EJI (Equal Justice Initiative) doet de advocaat al meer dan dertig jaar belangrijk en baanbrekend werk. Stevenson en zijn medewerkers geven immers gratis juridische bijstand aan (voornamelijk zwarte) veroordeelden die geen eerlijk proces hebben gekregen. In de loop der jaren hebben ze al verschillende onschuldigen uit death row gekregen. Met de recente gebeurtenissen rond de dood van George Floyd in het achterhoofd is het rechtbankdrama Just Mercy (2019) actueler dan ooit. Het geeft de film die zo al zwaar binnenkomt nog een extra aangrijpend randje.
Korte inhoud: 1987. Wanneer houthakker Walter McMillian (Jamie Foxx) na een dagje zwaar doorwerken in de bossen naar huis rijdt, wordt hij staande gehouden door een wegblokkade van de politie. Tot McMillians grote verbazing wordt hij op staande voet gearresteerd voor de moord op een blanke achttienjarige vrouw. De blanke gemeenschap van het kleine Monroeville in Alabama staat op zijn achterste poten en is er van overtuigd dat McMillian schuldig is. De man wordt uiteindelijk terdoodveroordeeld en wacht op death row zijn datum van executie af.
Bryan Stevenson (Michael B. Jordan) is een pas afgestudeerde advocaat van de universiteit van Harvard met een uitzonderlijk sterk rechtvaardigheidsgevoel. In plaats van een goedbetaalde baan aan te nemen bij een van de grote advocatenkantoren, wil hij samen met advocate Eva Ansley (Brie Larson) hulp bieden aan zij die een oneerlijk proces hebben gekregen en niet de middelen hebben om zich te laten bijstaan door dure advocaten. Zo komt Stevenson in de gevangenis in contact met Walter McMillian. De advocaat ontdekt al snel dat de bewijslast om McMillian te veroordelen uitermate zwak is en hij bijt zich vast in de zaak.
Just Mercy is dus gebaseerd op waargebeurde feiten, maar regisseur Destin Daniel Cretton (The Glass Castle) slaagt erin om de film te doen uitstijgen boven de gemiddelde zaterdagavond lifetime-film. Nu biedt de zaak rond Walter McMillian op zich al genoeg stof voor een boeiende film, maar doordat de echte Bryan Stevenson als uitvoerend producent betrokken is bij de film (hij speelt overigens ook een rolletje als zijn eigen vader), voel je dat deze informatie uit eerste hand iets extra toevoegt aan de film. In een van de bonussen op de blu-ray leer je ook dat de ganse crew bestaat uit kleurlingen. Het zorgt voor een passieproject voor én achter de schermen en die intensiteit om onrecht recht te zetten voel je doorheen de film.
Voor de camera kan Just Mercy bogen op uitstekende vertolkingen van Michael B. Jordan en Jamie Foxx die de protagonisten op een menselijke manier neerzetten. Jordan die in Creed en Black Panther al sterk acteerde, toont hier dat hij ook uitstekend overweg kan met dramatische rollen zonder bokshandschoenen of superhelden. Hij speelt Stevenson op een ingetogen manier, maar zorgt er wel voor dat je als kijker niet liever wil dan dat hij gerechtigheid krijgt voor de onschuldig veroordeelden.
Ook Jamie Foxx speelt sterk en maakt van Walter McMillian niet alleen een terdoodveroordeelde maar ook een vader, vriend voor zijn bange celgenoten of twijfelende man. Naarmate de film vordert en de bewijslast tegen McMillian kleiner en kleiner wordt, zie je in het spel van Foxx steeds meer hoop komen. Hoop dat Stevenson niet de zoveelste adcovaat is met valse beloftes en hoop dat gerechtigheid toch zal geschieden.
© Warner Home Video
Just Mercy speelt zich af in Monroeville, Alabama, het stadje waar ook ‘To Kill a Mockinbird’ van Harper Lee zich afspeelt. Regelmatig wordt in de film door de blanke personages verwezen naar de literaire klassieker en het museum dat eraan is opgedragen. Als je weet dat ook ‘To Kill a Mockinbird’ over een onterechte beschuldiging van een zwarte man gaat, geeft dit een extra wrang randje aan de film. De witte bevolking van Monroeville is apetrots op het boek, maar heeft er blijkbaar niets uit geleerd. Het ontgaat ook regisseur Destin Daniel Cretton niet en regelmatig komt het boek ter sprake.
Door de thematiek is Just Mercy geen film die je even achteloos met een bak popcorn achteroverdrukt. Het is een film met een belangrijke boodschap. Maar bovenal is het een film over hoop. Want zolang er mensen als Bryan Stevenson bestaan, zal er altijd hoop zijn. Een kniesoor zal zeggen dat Stevenson vrij eendimensionaal geportretteerd wordt als iemand zonder zwakke punten en fouten. Just Mercy had inderdaad misschien iets kritischer gemogen. Maar dan hoor je op het einde van de film Stevenson zeggen: “Through this work, I’ve learned that each of us is more than the worst thing that we’ve ever done; that the opposite of poverty isn’t wealth, the opposite of poverty is justice; that the character of our nation isn’t reflected on how we treat the rich and the privileged, but how we treat the poor, the disfavored, and condemned.” En dan besef je dat films als Just Mercy brandend actueel en hoognodig zijn.
De Blu-ray van Just Mercy is vanaf 27 mei 2020 verkrijgbaar. Daarop vind je naast verwijderde scènes ook enkele korte extra’s over EJI en Bryan Stevenson en een blik achter de schermen.
Review Just Mercy (2019)
Recensie door Karen op 1 juni 2020
Die film is dus inderdaad zo actueel. Verschrikkelijk dat racisme nog steeds zo ingebakken zit in de maatschappij. Maar wij moeten zeker niet al te hoog van de toren blazen gezien de laatste peilingen, en dat zowat 25% stemt op fascisten in maatpak 😮
Een goede rechtbankfilm met sterke vertolkingen. Er zaten wat mij betreft wel een paar langdradige scenes in die ze er misschien beter hadden uitgeknipt.
Michael B Jordan … nuff said 🙂