De meningen van The Imitation Game (2014) lagen misschien uiteen, maar ik vond deze eigenlijk verre van een slechte biopic over een wel heel eigenaardige kerel. De film deed me wat denken aan A Beautiful Mind (2001), ook al gebaseerd op een mathematicus die echt had bestaan (John Nash is tevens vorige week overleden in een auto-ongeval).
Korte inhoud: Film over het levensverhaal van Alan Turing (Benedict Cumberbatch), een Britse wiskundige en informaticus. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte hij voor de Britse crypto-analytische dienst, die als doel had onderschepte gecodeerde berichten van de Duitsers te ontcijferen. Turings grootste verwezenlijking bestond erin om als één van de eersten de Duitse Enigma-codes te breken waardoor de Geallieerden de controle over de Atlantische Oceaan kregen en uiteindelijk de oorlog zouden winnen. Tijdens zijn creatie werd hij bijgestaan door Joan Clarke (Keira Knightley) en de intellectuele rivaal Hugh Alexander (Matthew Goode). Na de oorlog , in 1952, werd hij echter veroordeeld voor homoseksualiteit.
De fout waaraan de makers zich hebben bezondigd komt op het einde van de film, waarin ze een pancarte laten zien met de vermelding dat in Groot-Brittannië 49’000 homoseksuelen werden terechtgesteld. Alan Turing mag dan nog wel één van die homoseksuelen zijn, dat was allerminst het onderwerp van de film. Homoseksualiteit komt zelfs maar heel laat aan bod in de film. Maar het leek een beetje ingegeven door de ijver om met een maatschappelijk drama beter te kunnen scoren tijdens de Academy Awards. En met 8 nominaties hebben ze dat niet verkeerd gedaan, maar er werd er maar eentje verzilverd, en dat was die voor de Beste Scenario Adaptatie van Graham Moore.
De naam van Alan Turing was me in ieder geval onbekend en bijgevolg was het voor mij meteen ook wel een aangrijpend verhaal. Deze wiskundige en geniale crypto-analyst, gestorven op 42 jarige leeftijd vermoedelijk door zelfmoord met cyanide, werd bekend voor het kraken van Hitler’s Enigma code. Een code die werd gebruikt voor het versleutelen van alle berichten naar de troepen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een doorbraak die er waarschijnlijk voor gezorgd heeft dat de oorlog 2 jaar korter heeft geduurd en onnoemelijk veel mensenlevens heeft gered. Hij ontwierp tevens een systeem die aan de wieg lag van onze huidige computers. Maar door de grote geheimhouding van zijn werk, werd hij ook in de gaten gehouden door de ordediensten en uiteindelijk veroordeeld voor homoseksualiteit. Pas op 24 december 2013 werd gratie verleend door de koningin van Engeland.
De Noorse regisseur Morten Tyldum (Headhunters, Fallen Angels) heeft de beslissing genomen om verschillende facetten van het leven van Turing aan te kaarten en deze a-chronologisch te monteren, en het resultaat werkt. We beginnen in 1952 waarin Turing aan de tand wordt gevoeld door een politie-inspecteur, om nadien terug in de tijd te duiken waarin hij zich presenteert aan Commander Denniston (Charles Dance). Maar we gaan nog dieper in het verleden, tijdens de schoolgaande puberjaren waarin de jonge Turing gepest wordt op school. De film is dus deels biopic, deels romance en deels een spionage thriller. En de slimme montage zorgt ervoor dat het nooit vervelend wordt – iets wat bij biopics vaak het geval is.
© Paradiso Home Entertainment
Wat we leren uit de adolescentie van Turing is dat hij al op vroege leeftijd werd afgewezen omdat hij “anders” was. En dit “anders” zijn werd hierdoor enkel maar versterkt en Turing keerde helemaal tot zichzelf en kon moeilijk samenwerken met andere mensen. Toch zal deze samenwerking uiteindelijk hem instaat stellen om een doorbraak te maken. Alex Lawther, de jonge acteur die Turing belichaamt in zijn jonge jaren zet hier meteen ook een sterke vertolking neer. Hij slaagt erin om die onderdrukte emotie tastbaar te maken. De machine die hij ontwierp was bijna een reflectie van de machine die hij doorheen de jaren was geworden, ontdaan van elke emotie en volledig overgeleverd aan de wetmatigheden van zijn intellectuele studie. Zelfs bij momenten beredeneerd emotieloos om het feit dat hij weigerende een schip met geallieerden te hulp te schieten en het risico lopen dat de Duitsers het vermoeden zouden hebben dat de Enigma code was gekraakt. De vraag die hij zich dan stelt is hoe je een onderscheid kan maken tussen mens en een machine. Ironisch genoeg was het net zijn homoseksuele gevoelens die hem nog het meest als “mens” karakteriseerde en net daarom werd hij ook vervolgd.
Benedict Cumberbatch is perfect gecast voor de rol. Hij is zowel geloofwaardig als mathematicus (iets wat Russell Crowe een stuk minder was in A Beautiful Mind) en heeft zijn personage ook een zekere gravitas. Keira Knightley speelt haar rol naar behoren ook al had ze eigenlijk geen zo’n belangrijke rol. En de Stoker acteur Matthew Goode is altijd een plezier om hem aan het werk te zien. De knappe muziek komt van Alexandre Desplat en de sfeervolle fotografie werd verzorgd door Oscar Faura.
Op de DVD en Blu-ray staan spijtig genoeg geen extraatjes, geen audio-commentaar van de regisseur noch making-off filmpjes. Toch wel een beetje van een teleurstelling.
Beoordeling: 4 / 5
Recensie door Dave op 27 mei 2015
*** The Imitation Game trailer ***
De film werd volgens mij ook wat overschaduwd door The Theory of Everything, ook al over een andere Britse wetenschapper in ongeveer dezelfde periode. Normaal loop k niet van stapel voor biopics maar van deze kon ik nog wel genieten.