Argo (2012) **** Blu-ray review

De film won niet alleen de Oscar voor Beste Film, het is ook een steengoeie prent over de ontsnapping van 6 ambassadeurs uit een land die hen liever had willen opknopen aan kranen in de straten van Teheran. Argo (2012) is de derde film van Ben Affleck (Gone Baby Gone, The Town), die hier niet alleen bewijst een talentvol acteur te zijn, maar ook nog eens een meester achter de camera.

Korte inhoud: Argo vertelt het waargebeurde relaas van een geheime operatie om zes leden (Scoot McNairy, Tate Donovan, Clea DuVall, Rory Cochrane, Kerry Bishé, Christopher Denham) van de Amerikaanse ambassade te redden, ten tijde van de Iraanse gijzelingscrisis. Op 4 november 1979, wanneer de Iraanse revolutie haar kookpunt bereikt, bestormen militanten de Amerikaanse ambassade in Teheran, waarbij 52 Amerikanen gegijzeld worden. Maar in het midden van de chaos, slagen zes Amerikanen er in om weg te glippen en toevlucht te zoeken in het huis van de Canadese ambassadeur. Wetende dat het slechts een kwestie van tijd is voordat de zes worden ontdekt en waarschijnlijk gedood worden, moet de CIA-specialist Tony Mendez (Ben Affleck) met een riskant plan voor de dag komen om ze veilig het land uit te krijgen.

We hebben hier te maken met een film, geen documentaire, dat is het eerste wat je jezelf moet vertellen bij films die zichzelf verkopen als ‘waargebeurde verhalen’. Zo moet je niet alles “op de letter nemen”, cf. de Hollywood-letters die in 1978 gerenoveerd werden, een jaar vóór de gebeurtenissen in de film. Maar ik kan er niet omheen, dat Affleck de iconische beelden van de bestorming toch op een zeer getrouwe manier in beeld heeft gebracht, en dit terwijl er niet in Iran werd gedraaid. De meeste beelden werden opgenomen in Turkije. En dit allemaal met een budget van nog geen 45 miljoen dollar. Uiteraard was Iran zelf niet opgezet met de film, laat staan dat ze tevreden zijn met zijn erkenning bij de Oscar, gezien het toch wel over een zwarte bladzijde vertelt van haar recente verleden, die gezien kan worden als een compleet fout gelopen studenten revolutie.

Net zoals Ben Affleck ben ik zelf nog nooit in Iran geweest, maar heb wel wat Iraanse meningen over de film opgezocht en de meesten geven toe dat alles er vrij Iraans uitzag, en dit terwijl we naar het Turkse buurland aan het kijken waren. Niet alleen de straten, maar ook de bazaar zag er uit als de “winkelstraat” in Teheran. De reclameborden en de affiches waren in het Perzisch en de taal was Iraans, ook al was het blijkbaar met een dik accent. Maar net zoals in Midnight Express (1978) waar de Turken als onmensen worden afgeschreven, kan je er niet omheen dat de Iraniërs hier ook niet al te sympathiek in beeld komen. Meestal roepend, fanatiek religieus, arm en opvliegend, met opgegeven vuisten of met machinegeweren. Het zijn ook geen mooie mensen, dit in schril contrast met de Amerikanen. Maar Affleck is slim en weet er toch een Iraanse vrouw in te brengen, het hulpje in de Canadese ambassade, die het opneemt voor de Amerikanen en hiermee haar leven riskeert. Het is een belangrijke scène die je niet zomaar kan wegcijferen mocht je al kritiek hebben over de verfilming.

© Warner Bros.

Feit is dat vele Iraniërs, nu een film hebben die de keerzijde van de gebeurtenissen in beeld heeft gebracht, zonder teveel de politieke toer op te gaan. Op de schoolbanken in Iran werd de gijzeling omschreven als heroïsme, en een teken van verzet tegen de Amerikanen die zich mengden in de binnenlandse zaken van het land. – En ja, de film begint hier zelfs mee met een getekend storyboard hoe de Westerlingen het regime van de Sjah Mohammed Reza Pahlavi hebben mogelijk gemaakt. Als reactie hierop nam ayatollah Khomeini in 1979 de macht en ruilde de monarchie in ten voordele voor een islamitische republiek. – En vandaag de dag, zijn vele Iraniërs niet opgezet met dat gijzeldrama die 444 lang duurde, en opgang werd gezet door een groep jonge revolutionairen. Anderzijds is er uiteraard kritiek, zoals Abolhassan Bani-Sadr, president van Iran ten tijde van de revolutie, die toch veel bedenkingen had. De film zou het standpunt van de Iraanse regering tegenover de gijzelneming verkeerd weergeven, alsof ze dit zouden goedkeuren.

De film vertoont gelijkenissen met Munich (2005) van Steven Spielberg. We volgen hier ook een hoofdpersonage, die zijn vrouw moet verlaten, en een gevaarlijke missie moet volbrengen, en af en toe krijgen we beelden van diegene die gegijzeld worden. Maar zoals ik al zei, de film is veel minder politiek geladen, en wil in essentie een ongelofelijk verhaal vertellen van een groep Amerikanen die zich moeten voordoen als Canadese filmmakers om zo het land te ontvluchten. Het enige politieke was misschien de overhandiging van de prijs voor Beste Film door Michelle Obama tijdens de oscaruitreiking (het was waarschijnlijk onbedoeld, maar toch ook wel onverstandig). Affleck schuwt de suspense niet, en naar het einde toe zit je werkelijk op het puntje van je stoel, want er kunnen meer dingen mis gaan dat wat je voor mogelijk acht. En hier kan je niet omheen de kwaliteit van het Oscar-winnende script van Chris Terrio, die eigenlijk nog maar weinig ervaring had als scenarist. De film werd uiteraard gebaseerd op het boek van hoofdpersonage Tony Mendez, die waarschijnlijk een karrenvracht aan kleine pittige details aan de scenarist kon aanbieden. Of de quote “Argo fuck yourself” (~ ah, go fuck yourself) van de scenarist komt dan wel van Lester Siegel, weet ik niet.

© Warner Bros.

Maar de relatie die het hoofdpersonage in de film heeft komt waarschijnlijk wel van Ben Affleck (41) zelf, die naar verluidt ook meer tijd wil maken voor zijn jonge dochter terwijl zijn huwelijk met Jennifer Garner (41) in woelige waters zit. Jennifer wou de set komen bezoeken in Turkije, maar mocht niet. Viel me ook op dat Jennifer nog in geen enkele van de drie films van Ben heeft mogen meespelen, daar waar de 40-jarige Len Wiseman (Total Recall, Underwold) geen kans onbenut laat om zijn vrouw Kate Beckinsale (40) zelfs de hoofdrol te geven. Idem kan gezegd worden voor het koppel Paul W.S. Anderson/Milla Jovovich. Maar in de film komt je eigenlijk heel weinig over de relatie te weten, maar het laat het personage wel zien op een soort kantelmoment in zijn leven.

In de film krijgen we allemaal sterke vertolkingen te zien, gaande van Breaking Bad acteur Bryan Cranston, tot een Alan Arkin, John Goodman en een verrassende Scoot McNairy. Het betere montagewerk van William Goldenberg en de geweldige muziekscore van Alexandre Desplat zijn om van te smullen. En ook al was Ben Affleck niet genomineerd als acteur of regisseur, zet hij hier op beide vlakken een buitengewone prestatie neer, met een zeer terughoudende maar bijzonder efficiënte acteer- en filmstijl.

Om de 70’ties look te versterken heeft Affleck in samenspraak met zijn DoP Rodrigo Prieto de film opgenomen op pellicule, de frames gehalveerd en opgeblazen om meer korrel te krijgen. Als referentie voor de fotografie werd gekeken naar films als All The President’s Men (1976) en The Killing of a Chinese Bookie (1976). Op het einde van de film krijg je op de aftiteling ook een mooie collectie fotos van de gebeurtenissen, tezamen met de gefilmde replica’s die bijna identiek dezelfde zijn. Ditalles met de stem van ex-president Jimmy Carter de zijn korte commentaar geeft over de gebeurtenissen die zich afspeelden tijdens zijn regeerperiode! Op de Blu-ray van Argo vinden jullie niet alleen de 10 minuten ‘extended cut’ van de film, die met zijn 2 uur en 10 minuten geen minuut verveelt. Op de schijf vinden jullie ook nog wat reportages en de audio-commentaar van de regisseur op dit meesterwerkje. Een drama-thriller die aan geen enkele Blu-ray collectie mag ontbreken.