Ik ken de man zelf niet maar vraag aan elke Spanjaard of Zuid-Amerikaan wie Joaquin Sabina is en ze zullen met veel enthousiasme over hem spreken. Sabina is voor de Spaanstalige wereld de vertolker bij uitstek van het levenslied. Voeg de zuivere passie van Jacques Brel, het bewogen idealisme van Bob Dylan, en het rauwe van Tom Waits hieraan toe en je hebt een idee wie Joaquin Sabina is.
Geboren in 1949 in het pittoreske stadje Ubeda, in de Zuid-Spaanse streek Andalusië, werd de singer/songwriter een toonaangevend figuur voor de Spaanse cultuur. Zijn muzikale carrière begon hij als tiener in de rockabilly-formatie Merry Youngs. Halverwege de jaren 70 begon hij een succesvolle solocarrière. In 1980 kende Sabina met zijn tweede album Malas Compañias zijn grote doorbraak. Hij scoorde zijn eerste nummer één met de single Pongamos que hablo de Madrid. Sindsdien verandert alles wat hij aanraakt in goud. En niet alleen op muzikaal vlak, want Sabina doet tevens van zich spreken als dichter, schrijver en acteur.
Het lag dus voor de hand dat over deze intrigerende en creatieve persoonlijkheid een documentaire zou gemaakt worden. En vorige week was er dan ook de premère van de documentaire Joaquín Sabina – 19 dias y 500 noches (2008), in beeld gezet door de Nederlander Ramon Gieling. Hij werkte eerder in Spanje aan het veelgeprezen filmdocument over Johan Cruijff, En Un Momento Dado (2004), waarin hij onderzocht wat de legendarische Nederlandse voetballer heeft betekend voor de stad Barcelona en voor de eigenzinnige Catalanen.
Voor Joaquín Sabina – 19 dias y 500 noches gebruikt hij ruwweg dezelfde benadering. De poëtische, uit het leven gegrepen teksten van Sabina staan bij de Spaans-sprekende gemeenschap voor altijd in het geheugen gegrift. Voor veel mensen is zijn muziek dan ook van levensgrote betekenis. Gieling bouwt de confrontatie voor ons buitenstaanders met dit Spaanse fenomeen langzaam op. In een studio in Madrid bouwde hij het huis van de zanger minutieus na. Van dit huis hadden vroeger tientallen intimi een sleutel. Velen van hen hebben die bewaard. Met een aantal van deze mensen laat de regisseur ons nader kennismaken. Zij vertellen ons wat Sabina en zijn muziek voor hen betekent. Ook zingen ze fragmenten uit hun favoriete Sabina-teksten.
Gieling neemt ons vervolgens aan de hand van archiefbeelden mee naar de concerten van Sabina, waar complete zalen de muziek kunnen meezingen. Zijn teksten zijn van een uitzonderlijke poëtische schoonheid en zijn muziek biedt velen troost. De concertbeelden doorspekken de interviews, waarin bekenden van Sabina diens mooie maar ook minder mooie kanten bespreken. Want een kleurrijke figuur als hij is uiteraard niet in een hokje te stoppen. In zijn jonge jaren moest hij het Spanje onder Franco ooit ontvluchten. Hij is zelfs ooit door zijn eigen vader, die politieagent was, opgepakt. Die zag hem als een oproerkraaier. Maar hoe links zijn politieke opvattingen ook zijn, van een oer-Spaanse fenomeen als stierenvechten is hij een groot fanatiekeling. Voor even zet hij dan zijn idealisme – en zijn dierenliefde – opzij. In deze unieke persoonlijkheid zijn al deze tegenstrijdigheden verenigd.
Maar voor zijn uitbundige levensstijl vol drank, drugs en vrouwen moest hij uiteindelijk een flinke tol betalen. In 2001 werd de zanger getroffen door een hersenbloeding. Hij raakte depressief en trok zich vervolgens enige jaren terug in de eenzaamheid. Het slot op zijn deur liet hij ook vervangen, zodat zijn vrienden niet zomaar even binnen konden lopen. Die zwarte bladzijde duurde echter niet lang, want in 2002 was Sabina weer in staat om op te treden en albums te maken. Filmmaker Gieling laat de zanger zelf tegen het einde van de documentaire aan het woord. Het openhartige gesprek over zijn bewogen leven worden afgewisseld met recente fragmenten van Sabina die schittert in een volgeladen arena. Want een icoon is hij altijd gebleven. Iemand die gevoelens, emoties en Spaans temperament op magistrale wijze weet om te zetten in poëzie. Een bijzonder document over een bijzonder mens. Zeker een aanrader voor liefhebbers van muziek die recht uit het hart komt.