Letters From Iwo Jima doorheen de ogen van Japanners

De tweede oorlogsfilm dit jaar van Clint Eastwood, Letters from Iwo Jima (2006), is verkoozen tot beste film van het jaar door de Amerikaanse National Board of Review. Daarmee is de film, waarin Japans wordt gesproken, de eerste winnaar van het zogeheten prijzenseizoen, dat traditiegetrouw eindigt met de uitreiking van de Oscars in februari. Volgens Annie Schulhof, de voorzitster van een jury bestaande uit filmexperts en critici, is Letters from Iwo Jima waarschijnlijk hét meesterwerk van Eastwood en misschien zelfs één van de grootste films van deze tijd. Dat zijn zware woorden. En als ik de reviews er op nalees is er heel wat lof voor de film. Toch zijn er ook een aantal dissonanten te horen, en opnieuw wordt de authenticiteit van de vertelling op de korrel genomen.

Korte inhoud: Tijdens de Tweede Wereldoorlog in 1945 was Iwo Jima gedurende twee maanden het toneel van bloederige gevechten tussen Japanse en Amerikaanse soldaten. Generaal Tadamichi Kuribayashi (Ken Watanabe) vocht gedurende 40 dagen voor zijn Japan tegen de Amerikaanse troepen. Al snel komen de generaal en zijn troepen erachter dat ze aan een zelfmoordmissie bezig zijn.

Stephanie Zacharek van het magazine Salon.com is anders niet echt opgezet met ‘de grootste film van deze tijd’ en maakt toch een aantal serieuze bedenkingen in haar review (je moet wel effe klikken op de sponsor-clickbutton). “Eastwood is so busy humanizing Japanese soldiers that he ends up rewriting history.” Ze verwijt tevens de National Board of Review een bende hobbits te zijn die denken de waarheid in pacht te hebben.

Maar goed, Clint Eastwood bewijst niettemin een groot filmmaker te zijn. En de trailer spreekt mij meer aan dan Flags of our Fathers (2006). Het getuigt van fair-play van de Amerikanen om ook eens een film te maken waar de oorlog wordt benaderd vanuit het standpunt van de Japanners. Dit opent heel wat perspectieven, vooral voor een volk die de recente wereldgeschiedenis graag zien vanuit Amerikaanse hoek. Maar Zacharek heeft hier ook wel kritiek op. Zij vindt dat Eastwood de strijdlustigheid van de Japanners wil inruilen voor het beeld van jonge soldaatjes die op hun bed foto’s kleven van geliefden en familieleden. Misschien heeft Zacharek gewoon moeite met het feit dat zij dacht dat enkel Amerikanen daartoe instaat waren. Maar zoals ik al zei in een vorige post, films zijn geen geschiedschrijving. Letters From Iwo Jima komt bij ons uit vanaf 21 januari 2007.

Update 22/05/2008: Acteur en regisseur Clint Eastwood heeft in Cannes 2008 scherpe kritiek gekregen van zijn collega-regisseur Spike Lee. Eastwood zou in de oorlogsfilms Letters from Iwo Jima en Flags of our Fathers bijna geen zwarte soldaten hebben opgevoerd, terwijl de realiteit wel even anders was. Lee is woedend en suggereert dat Eastwood dat expres heeft gedaan. “De negersoldaat bestaat niet zijn zijn films”, zei hij.

Spike Lee kwam in Cannes zijn eigen oorlogsprent promoten, meldt de Telegraaf. Miracle at St. Anna (2008) gaat over een zwarte divisie die tegen de Duitsers vocht in Italië. Volgens de politiek actieve Lee, die Obama steunt, figureren in oorlogsfilms alleen maar witte helden. “Zwarte soldaten vochten tegen fascisme, maar waren zelf tweederangsburgers”, zei hij.

Update 02/06/2008: Ondertussen heeft Clint Eastwood de zwarte regisseur even op zijn plaats gezet in niet mis te verstane bewoordingen: “The story is Flags of Our Fathers, the famous flag-raising picture, and they didn’t do that. If I go ahead and put an African-American actor in there, people’d go: ‘This guy’s lost his mind.’ I mean, it’s not accurate.” Verwijzend naar Lee, voegde hij hieraan toe: “A guy like him should shut his face.”