De Engelse auteur Neil Gaiman (64), een naam die synoniem staat voor literaire verbeeldingskracht, heeft decennialang lezers betoverd met meesterwerken zoals ‘The Sandman’, ‘Coraline’ en ‘American Gods’. Zijn werk, dat grenzen tussen genres vervaagt, heeft hem een plaats bezorgd onder de meest gerespecteerde hedendaagse schrijvers. Maar die reputatie is nu onder druk komen te staan door zware beschuldigingen van seksuele intimidatie en misbruik, die zijn nalatenschap overschaduwen. Beschuldigingen die volgens J.K. Rowling doen denken aan de Harvey Weinstein zaak. Gaiman werd een tijd geleden nog door Times Magazine gezien als één van de Top 100 meest invloedrijke mensen.
De controverse begon in juli 2024, toen Tortoise Media een zesdelige podcast genaamd ‘Master’ uitbracht. Deze podcast onthulde beschuldigingen van vijf vrouwen die stelden dat Gaiman zich schuldig had gemaakt aan seksuele intimidatie. Veel van de getuigen gebruikten pseudoniemen om hun identiteit te beschermen, en de claims bleven grotendeels onbevestigd door grotere mediakanalen. Dit veranderde toen New York Magazine begin 2025 een diepgaand artikel publiceerde, getiteld “There Is No Safe Word”. In dit artikel komen acht vrouwen aan het woord, waaronder Scarlett Pavlovich. Zij beweert dat Gaiman haar herhaaldelijk seksueel heeft geïntimideerd terwijl zij op zijn kind paste. Andere getuigen beschrijven soortgelijke ervaringen, variërend van grensoverschrijdend gedrag tot gedwongen seksuele handelingen. Sommigen vermelden ook dat zij onder druk werden gezet om geheimhoudingsverklaringen te ondertekenen, de fameuze NDA die ook Harvey Weinstein gebruikte.
De verhalen schilderen een beeld van een machtsdynamiek waarin grenzen werden overschreden en instemming twijfelachtig was. Zo beschrijft één van de vrouwen, Caroline, hoe Gaiman seksuele avances maakte terwijl zijn kind in dezelfde kamer aanwezig was. Anderen spreken over emotionele manipulatie en financiële betalingen die volgden op hun ervaringen. En deze ervaringen zijn heel grafisch uitgeschreven. De vrouwen waren vaak in dienst van Gaiman als oppas en konden het geld wel goed gebruiken. We gaan hier niet in detail maar voor zij die interesse hebben kunnen de podcast beluisteren. Seksueel misbruik draait vaak rond machtverhoudingen maar vaak ook om mensen die elkaar goed kennen, tot zelfs relaties met elkaar hebben. Het misbruik wordt dan vaak door de pleger niet ervaren als misbruik, maar wel degelijk door het slachtoffer. Het zal aan de rechter zijn om te beoordelen in hoeverre dit consensueel was of niet. Deze situatie roept bredere vragen op over macht, instemming en de verantwoordelijkheid van publieke figuren. In de creatieve industrie, waar invloed en prestige vaak hand in hand gaan met kwetsbaarheid, onderstreept het verhaal van Gaiman de noodzaak van meer transparantie en verantwoordelijkheid.
Gaiman ontkent alle beschuldigingen van niet-consensueel gedrag en stelt dat de relaties in kwestie volledig vrijwillig waren. In een verklaring op zijn officiële website op 14 januari 2025 gaf hij toe dat hij emotioneel ontoegankelijk en egoïstisch was geweest, maar hij benadrukte dat hij nooit iemand heeft misbruikt. “Sommige van de gruwelijke verhalen die nu worden verteld, zijn simpelweg nooit gebeurd,” schreef hij. “Anderen zijn zo verdraaid dat ze geen verband meer houden met de werkelijkheid.” Hij gaf aan over tekstberichten te beschikken die zijn kant van het verhaal ondersteunen. Deze berichten zouden wijzen op wederzijdse instemming. Tegelijkertijd erkende hij dat hij in het verleden onzorgvuldig was geweest met de gevoelens van anderen en dat hij verantwoordelijkheid moest nemen voor zijn fouten. “Ik leer, en ik probeer beter te worden,” verklaarde Gaiman. “Ik begrijp dat niet iedereen mij zal geloven, maar ik zal het werk doen dat nodig is, voor mezelf, mijn familie en de mensen van wie ik houd.”
De beschuldigingen hebben grote gevolgen gehad voor Gaiman’s carrière. Hoewel hij één van de meest gevierde namen in de hedendaagse literatuur blijft, zijn diverse studio’s projecten met hem on hold gezet of geannuleerd. Disney zette de verfilming van The Graveyard Book stop, en Netflix annuleerde het tweede seizoen van “Dead Boy Detectives”. Over het derde seizoen van het populaire “Good Omens” op Prime is ook nog geen duidelijkheid. Tegelijkertijd gaan producties zoals “The Sandman” seizoen 2 en “Anansi Boys” nog steeds door, maar Gaiman’s toekomst in de industrie is onzeker. Ik herinner me zelf dat ik nog een uiterst interessante Masterclass heb gevolgd over ’the art of storytelling’ van hem, en ik vermoed dat wanneer hij schuldig bevonden zijn – mocht hier een juridische zaak van komen – dit allemaal zal verdwijnen.
Gaiman’s werk staat bekend om het verkennen van morele dilemma’s, identiteit en veerkracht. Voor veel fans is het daarom moeilijk om de beschuldigingen in overeenstemming te brengen met de schrijver die hen zulke diepgaande verhalen heeft gebracht. Sommigen pleiten voor een scheiding tussen kunst en kunstenaar, terwijl anderen vinden dat de verantwoordelijkheid moet doorwegen boven het behoud van iemands nalatenschap. Of Gaiman’s onschuld uiteindelijk bewezen wordt of niet, de controverse zal ongetwijfeld zijn reputatie blijvend beïnvloeden. Zijn verhaal voegt zich bij een groeiend aantal publieke figuren die verantwoordelijk worden gehouden voor hun gedrag, en het dient als een waarschuwing over hoe macht en invloed gebruikt — of misbruikt — kunnen worden. Neil Gaiman, ooit een onbetwiste meester van verhalen, bevindt zich nu midden in een verhaal dat hij nooit had willen schrijven. Hoe dit hoofdstuk zich zal ontvouwen, blijft voorlopig onzeker.
Zoals ik het begrijp, had DC een soort gentlemen’s agreement met Gaiman dat ze hem zouden raadplegen wanneer iemand een Sandman-personage wilde gebruiken, ook al had hij geen wettelijke claim op de IP. Paul Cornell gebruikte Death in Action Comics en Scott Snyder had Daniel/Morpheus in Dark Nights: Metal – beide met Gaimans overleg en zegen.
Aangezien één van de partijen “geen gentleman” meer zou zijn, zie ik geen reden waarom DC de Sandman-personages niet gewoon kan gebruiken wanneer ze maar willen. Maar, ik kan me niet voorstellen dat het dezelfde aantrekkingskracht zal hebben. Wel triestig nieuws mocht nog maar de helft van de beschuldigingen kloppen. Einde carrière lijkt onafwendbaar. Nu ja, hij is 65 en zit niet echt in geldnood.
Is dit allemaal schokkend en is hij een verschrikkelijk persoon? Ja. Maar dat verandert niets aan het feit dat ik van de verhalen houd die hij schreef. Het zal ze een bepaald niveau van droefheid meebrengen, maar het zijn nog steeds goede verhalen. Ik heb nog meer werk van verschrikkelijke mensen in mijn kast staan en ik ben niet het type dat iets weggooit omdat de schrijver een vetzakje is. Het zal hem niet deren om mijn sandman-collectie weg te doen of iets wat hij heeft gedaan beter te maken.
Hij zal over de schreef zijn gegaan en denk ook wel einde carrière, maar dit waren alle 8 volwassen vrouwen. Ik wil het daarmee niet goed praten maar 300’000 dollar aanvaarden voor een DNA en dan jaren later wanneer het geld op is nog eens uw verhaal doen, vind ik persoonlijk bizar. Ook het feit dat ze bij hem bleven zal moeten worden uitgeklaard door een rechtbank, want wat als het met wederzijdse toestemming was, zoals hij beweert? Ik heb meer problemen met auteurs als William S. Burroughs of Norman Mailer die gewoon hun partner hebben vermoord of nog Edgar Allan Poe die met zijn 13 jarig nichtje ging trouwen. Maar kijk hoe populair The Fall of the House of Usher was of recent nog de film The Pale Blue Eye.
Fuck Neil. Ik was al afstandelijk na de eerste beschuldigingen, maar als ik dit lees en hoe erg het eigenlijk was, is hij in mijn gedachten niets meer dan een walgelijk, afschuwelijk mens. En raar om te zeggen maar het voelt als een soort bedrog na al die prachtige boeken waarmee ik ben opgegroeid. Ik kijk erop terug en voel me een dwaas dat ik het geloofde. Deze werken wierpen een enorm licht op me toen ik in het donker zat en gaven me hoop en een menselijke herkenbaarheid die ik nergens anders kon vinden. Het gevoel niet alleen te zijn, ik kan nauwelijks geloven dat dit dezelfde persoon is die het Constantine-verhaal ‘Hold Me’ schreef. Het doet zo’n pijn. Ik weet dat sommigen er misschien voorbij kunnen kijken, maar elke keer dat ik zin heb om weer iets van hem te lezen, vraag ik me af waarom ik dat zou doen? Het zit allemaal in mijn gedachten als ik nu over Sandman praat of hoor. Ik heb geen zin om nog eens een van zijn romans te lezen of iets te bekijken dat met zijn naam te maken heeft. Op dit ogenblik kan ik kan niets meer uit zijn schrijven halen. En ja, er zullen nog wel verschrikkelijke auteurs zijn, maar daar heb ik geen band mee.
Om nog maar te zwijgen over idolen als David Bowie die ook even sex had met de 15-jarige Lori Mattix. Zijzelf beweert dat het met wederzijdse toestemming was, maar op 15 jarige leeftijd blijft zoiets heel bedenkelijk.
Verrassend om dat post-Weinstein nog te lezen.
Ik hoop dat er een derde seizoen komt van Good Omens !
Ik begrijp dat het hier om “beschuldigingen gaat” maar ze zijn wel erg gedetailleerd en zeggen als verdediging dat het met wederzijdse toestemming was, beken je dat de feiten kloppen.