Er zijn al heel wat Holocaustfilms geweest de laatste jaren, met Schindler’s List (1993) van Steven Spielberg als één van de meest memorabele portretten. Maar daarnaast zijn er ook heel wat schokkende en ontroerende films geweest, gaande van The Pianist (2002) tot Louis Malle’s hartverscheurende Au Revoir les Enfants (1987) of nog Ed Zwicks verzetsthriller Defiance (2008).
Een film wat zeker de moeite waard is om op te zoeken is dit Slowaaks drama The Auschwitz Report (2020), tevens ook de Oscar-inzending van het land in de categorie van de beste internationale speelfilm van dit jaar (op 15 maart worden de nominaties bekend). De film is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van hoe twee Slowaakse joden, Rudolf Vrba en Alfréd Wetzler, in april 1944 uit Auschwitz ontsnapten en het door de nazi’s bezette Polen ontvluchtten om details over de gebeurtenissen in het vernietigingskamp aan de rest van de wereld te onthullen.
Korte inhoud: Waargebeurd verhaal van Freddy (Noel Czuczor) en Walter (Peter Ondrejicka), twee jonge Slowaakse joden, die in 1942 naar Auschwitz werden gedeporteerd. Op 10 april 1944, na een nauwgezette planning en met de hulp en de veerkracht van hun medegevangenen, weten ze te ontsnappen. Terwijl de gevangenen die ze hebben achtergelaten, moedig standhouden tegen de nazi-officieren, worden de twee mannen gedreven door de hoop dat hun bewijs levens kan redden. Uitgemergeld en gekwetst banen ze zich een weg door de bergen terug naar Slowakije.
Van wat je kan uitmaken uit de eerste beelden lijkt het een film te zijn die een ander verhaal wil vertellen dan de verhalen die we al duizenden keren hebben gezien. Gezien de hoeveel aan films krijg je vaak heel wat cliché beelden te zien van het beruchte kamp maar deze prent lijkt vooral dicht op de huid te zitten van die twee mannen. Hier zijn geen herkenbare ‘Arbeit macht frei’-poorten; alleen de bouwvallige barakken waar de gevangenen worden opgesloten als ze niet worden doodgewerkt. En hoewel het duidelijk is dat de film niet met de grootste budgetten is gemaakt, maakt hij indrukwekkend gebruik van meer dan 1500 extra’s om die helse omstandigheden op te roepen. Regisseur en scenarist Peter Bebjak weet hoe hij een drama moet maken. Op 22 april 2021 zou de film bij onze noorderburen moeten uitkomen als Covid-19 het toelaat, de vraag is of de film ooit bij ons uitgebracht zal worden.