Universal heeft in het zand gebeten met hun familiefilm Dolittle (2020) van Stephen Gaghan met de ster-acteur en ex-Iron Man Robert Downey Jr., en kijken aan op een verlies van een slordige 120-150 miljoen dollar en zal naar alle waarschijnlijkheid nu al in de lijstjes opduiken van de grootste flops van 2020. Maar hoe is zoiets mogelijk wanneer je weet dat er quasi geen andere kinder- of familiefilms in de aanbieding waren en Robert Downey Jr. de hoofdrol speelde in de miljardenfilm Avengers: Endgame?
© 2020 Universal Pictures
De film had een initieel productiebudget van 175 miljoen dollar en ik vermoed dat Robert hiervan zeker 20 miljoen voor zijn rekening heeft genomen. Nadien heeft de film nog heel wat reshoots gehad. Deze dure grap heeft de kost nog wat doen stijgen tot boven de 200 miljoen dollar. Dit was ook een Team Downey productie, wat er op neer kwam dat zijn vrouw Susan Downey optrad als producer en hijzelf een uitvoerend producenten rol had, want eigenlijk wil zeggen dat hij ook controle had over het creatieve aspect van de film. Het feit dat (met alle respect) een stand-in regisseur als Stephen Gaghan werd aangesteld wil ook zeggen dat hij zo goed als alle touwtjes in handen had. Gaghan is een Oscar-winnende scenarist (voor Traffic) maar als regisseur heeft hij naast wat tv-films slechts twee bioscoopfilms gemaakt, met name Gold (2016) en Syriana (2005). Het zijn twee films die toch wel wat verschillen qua aanpak en toon, en uiteindelijk niet te verwonderen want bij de eerste film trad hoofdacteur Matthew McConaughey op als uitvoerend producent en bij de tweede film was dat hoofdacteur George Clooney. Het lijkt er dus op dat Downey eigenlijk de film zelf wou regisseren maar dat de studio niet happig was om een acteur zonder wezenlijke filmregie-ervaring meteen een cheque te geven van +150 miljoen dollar, en dus lijkt mij dat ze hebben gezocht naar een volgzame ‘gun-for-hire’ met een zeker Oscar-acclaim. Soms kan zoiets werken wanneer de hoofdacteur ook wel een aangeboren talent heeft als filmregisseur, zoals een George Clooney. Maar soms ook niet.
1. Barslechte reviews
Normaal gezien hebben journalisten een beperkte invloed op de recette, zeker wanneer het gaat om sequels of remakes, maar de reviews waren dermate slecht dat ik vermoed dat heel wat mensen de film links hebben laten liggen, want dit was al zo bij dag 1 van zijn release met een bijzonder magere opkomst, en vervolgens ook op zaterdag en zondag van zijn openingsweekend. Het was dus geen gevolg van slechte mond-aan-mond reclame. Een film als Cats (2019) scoort met 20% zelfs nog beter op Rotten Tomatoes dan deze film met 18%. De wereldwijde omzet staat op 126 miljoen dollar na zijn tweede week. De consensus was dat deze film misschien wel de allerkleinsten kan bekoren maar dat zij eigenlijk meer verdienen dan een flutverhaaltje met flauwe moppen. Dat kan tellen als kritiek, en dat was nog braaf in vergelijking tot wat vele andere journalisten schreven.
2. Het Corona-virus!
De cijfers in China liegen er niet om. In een artikel op CNN spreekt men zelfs van bioscoopcomplexen die gewoon de deuren hebben (moeten) sluiten en zeker bij familiefilms denk ik niet dat ouders het risico willen lopen om hun kroost naar publieke plaatsen als deze te brengen. China is naast Amerika de grootste afzetmarkt voor films. En het is niet alleen de cinema-industrie in China die in de klappen deelde. Enkel Zuid-Korea leek nog wel ‘business as usual’ te zijn, maar het was een ware ramp voor heel wat filmproducties.
3. Concurrentie van een franchise film
Er was ooit een regel: (1) steracteur + (2) groot budget + (3) visueel indrukwekkende effecten = een box-office hit. Dit was jarenlang het geval los van de narratieve en creatieve kwaliteiten van de productie. Tegenwoordig is dat meer iets geworden van (1) steracteur + (2) groot budget + (3) franchise = box office hit. Bad Boys For Life (2019) is een studio product en de tickets waren al verkocht nog voor de film uit was. En kwatongen zouden kunnen zeggen dat Adil en Bilal een beetje de onderbetaalde ‘gun for hire’ regisseurs waren voor de studio, want eigenlijk verschilt deze film niet zo zot veel van de Michael Bay films. Maar dat neemt niet weg dat onze twee Belgen wel puik werd hebben geleverd en als dit hun toegangsticket is voor Hollywood denk ik dat ze na deze productie misschien meer hun eigen stempel zullen kunnen zetten op andere Hollywood producties. De toekomst zal het uitwijzen. Wat betreft Dolittle – die in wezen een veel kleinere franchise is – wel over deze film werd zelfs niet gepraat op social media, ondanks de vele pogingen in de media via Graham Norton tot zelfs Joe Rogan. De ’talk of the town’ was de terugkeer van de Bad Boys, zelfs al was dat een R-rated film met een compleet ander doelpubliek. Een steracteur kan niet op zichzelf het succes van een film garanderen, er zijn immers teveel “ster-acteurs”. Daniel Craig kan een miljard ophalen als James Bond maar steek hem in een familiefilm zoals Dolittle en de kans is groot dat je net hetzelfde box-office resultaat haalt (misschien zelfs nog iets minder).
4. In de schaduw van Cats en Eddy Murphy
Die andere familiefilm met dieren heeft misschien wel stokken in de wielen gestoken van deze nieuwe familiefilm met dieren. De release van Cats lag 2 weken weg van de release van Dolittle. De slechte smaak die is blijven hangen van Cats (2019) zal ook wel hebben meegespeeld bij het publiek. En dan zijn er nog die andere Dolittle films van Eddy Murphy. Mocht het werk van Hugh Lofting al gezien worden als een franchise, was deze geamputeerd met films als Doctor Dolittle (1998) en Dr. Dolittle 2 (2001). Dat de studio een steracteur als Downey hier aan wilden verslijten blijft voor mij een mysterie.
5. Productie met problemen
Dolittle had eigenlijk in de lente van 2019 moeten uitkomen, maar het had af te rekenen met zware reshoots. De eerste cut van de film was niet overtuigend genoeg voor Universal (wat eigenlijk logisch was gezien de ‘gun-for-hire’ regisseur eigenlijk eerder een background heeft in spionage-actiefilms en niet is grappige cgi familiefilms). Stephen Gaghan werd op dit ogenblik waarschijnlijk ontslagen – ook al hebben ze ervoor gezorgd dat zijn naam op de affiche bleef als regisseur en hij deelnam aan de red carpet events. Chris McKay en Jonathan Liebesman werden aangesteld om de dure reshoots te maken, wat uiteraard ook de toon van de film helemaal op zijn kop had gezet en puntje 1 van deze lijst tot gevolg had. Elke Hollywood productie heeft wel reshoots, maar wanneer reshoots dermate groot zijn dat zelfs regisseurs vervangen moeten worden (cf. Solo: A Star Wars Story) dan komt de geruchtenmolen op gang en zorgt dit voor enorm veel slechte publiciteit en verliest een productie zijn momentum. Januari en februari zijn ook maanden waarin studio’s films zetten die geen enkele kans maken op awards of erkenning en zelden zijn de box-office recettes hoog in deze maanden.