Nightcrawler (2014) met Jake Gyllenhaal **** review

Een heerlijke B-film die op 5 november bij ons in de bioscoop draait is Nightcrawler (2014), geschreven en geregisseerd door Dan Gilroy. Dan is eigenlijk een scenarist die bekend is voor films als Two for the Money (2005), The Fall (2005) en The Bourne Legacy (2012). En met deze Nightcrawler heeft hij een indrukwekkende debuutfilm gemaakt.

Korte inhoud: Het verhaal speelt zich af in Los Angeles. Lou Bloom (Jake Gyllenhaal) is een geestdriftig jongeman die wanhopig op zoek is naar een baan, tot hij op een dag de snelle wereld van misdaadverslaggeving ontdekt en worstelt zich al snel tussen de geroutineerde freelance journalisten die auto-ongelukken, moorden, branden en andere chaotische toestanden volgen op de radio-frequentie van de orde-en hulpdiensten. Wanneer er interessant materiaal opduikt vliegen ze naar de locatie op zo de eerste, en vaak meest bloederige beelden, vast te leggen, om deze als volgt door te verkopen aan tv-stations. Nightcrawlers kunnen dus op vrij korte tijd veel geld verdienen, maar er is veel concurrentie, zoals die van Joe Loder (Bill Paxton). Tijdens zijn zoektocht naar nieuws met zijn kompaan Rick (Riz Ahmed) vervaagt de grens tussen toeschouwer en deelnemer en wordt Lou al snel de ster van zijn eigen verhaal. Lou mag dan nog een amateur zijn, hij is bereid om een stapje verder te zetten voor de meest schokkende beelden en dat is geheel naar de zin van Nina (Rene Russo), soms tot verbazing van de News Editor (Kiff VandenHeuvel) die stilaan zijn netwerk ziet afglijden naar een beerput-niveau met hoge kijkcijfers.

Los van die paar filmproducties die Gyllenhaal heeft gekozen voor de poen (Prince of Persia: The Sands of Time, The Day After Tomorrow) zijn de meeste van zijn films echt aanraders. Zijn vorige film Enemy (2013) wordt zelfs door heel wat mensen beschouwd als dé beste film van 2013. Gyllenhaal schrikt er ook niet voor terug om zijn postuur bij te stellen voor een filmrol en met deze prent is hij zelfs 14 kilo afgevallen. Met zijn ingevallen wangen en diepe oogkassen lijkt hij bij momenten op een griezelige vampier. Van bij het prille begin van de film wordt Bloom zelfs omschreven als een moorddadige schurk, en zo was meteen de toon gezet. Maar we hebben hier niet te maken met een reguliere seriemoordenaar, dan wel iemand met een specifiek doel voor ogen.

Nightcrawler ontrolt zich nadien in een gruwelijke en zwartgallige satire op de journalistiek, de arbeidsmarkt en de cultuur van het ‘ik’. Het werk van de reporters is smerig. De redactrice van een lokaal tv-station zegt meteen waar het op staat: Het publiek wil bloed zien. Verhalen over de misdaad die is binnengeslopen in de betere buurten is goud waard. “Het perfecte verhaal is een schreeuwende vrouw die met een doorgesneden keel over de een straat loopt in een goede buurt,” zegt ze. Het netwerk wil ratings, het publiek wil bloed en Lou is niet bang om zijn handen vuil te maken. Lou is tevens een artiest en schrikt er niet voor terug een lichaam uit een wrak te halen om deze op een betere positie te leggen voor een dramatisch camera-shot waarbij de koplampen van de wagen de bloedende wonden beter in beeld brengen.

Foto’s van Chuck Zlotnick © Film Futures / Film1

De film lijkt een soort retro 80’ties karakter te bezitten in een soort David Cronenberg universum, maar de inhoud is daarom niet minder relevant voor de Amerikaanse media. Gelukkig is dergelijke riool-journalistiek (nog) niet bij ons doorgebroken. Deze satire neemt niet alleen de modern media op de korrel, maar tevens de levenswandel van de jonge (Amerikaanse) ondernemer die tot alles in staat is om zijn doel te bereiken: liegen, bedriegen, misleiden tot zelfs moord. Beide hebben ze hun morele verantwoordelijkheid gaandeweg verloren. Net zoals bij heel wat Cronenberg films moet je bepaalde zaken wel met een korrel zout nemen (zo is de laatste scene met de coffee shop en de achtervolging wel wat bij de haren getrokken), maar zoiets heet dan ‘suspension of disbelief’ en vragen de makers om ons kritisch vermogen even op te bergen. Enkel één persoon weet hoe Lou in elkaar steekt, al van bij het begin, en dat is detective Fronteiri (Michael Hyatt). Het is ook één van de weinige normale figuren (samen met de News Editor) en zo lijkt het er wel op dat L.A. misschien niet compleet bevolkt wordt door weirdo’s, maar er toch door wordt gedomineerd.

Kortom, Nightcrawler is een must-see film met een bangelijke vertolking van Gyllenhaal die hier zijn Taxi Driver (1976) rol neerzet. In ieder geval een intens en heerlijk ongepast personage waar je spontaan verliefd op zal worden of van zal walgen. Ik denk niet dat er ooit een sequel zal komen, maar ik zou er niets op tegen hebben om dit personage te zien solliciteren voor een andere job.