Elysium (2013) ***½ Blu-ray review

Er zijn heel wat post-apocalyptische films in 2013 en tevens van een behoorlijke kwaliteit. We hadden onlangs nog World War Z (2013), The Purge (2013), Oblivion (2013) (deze review hebben jullie van mij nog te goed) en ondertussen hebben we ook al The Hunger Games: Catching Fire (2013) gehad. Ik moet deze laatste film nog zien, maar momenteel spant de R-rated Elysium (2013) (ziehier de poster) toch wel de kroon, weliswaar met een kleine marge.

Korte inhoud: In het jaar 2159 bestaan er twee klassen: de zeer rijke mensen die op een ruimtestation met de naam Elysium wonen, en de rest, die op een overbevolkte Aarde moeten leven. Secretaris Rhodes (Jodie Foster) is een hardvochtige regeringsleider die er alles aan doet om de luxe levensstijl van de bewoners van Elysium te beschermen. Nieuwe anti-immigratiewetten zijn dan ook het gevolg. Dat weerhoudt de Aardbewoners er echter niet van te proberen Elysium te bereiken. Op alle mogelijke manieren. De terminaal met kanker gediagnosticeerde 36-jarige Max DeCosta (Matt Damon), moet op Elysium geraken wil hij kunnen genezen. Met enige tegenzin begint hij aan een gevaarlijke missie die hem zal confronteren met de gewelddadige Kruger (Sharlto Copley).

Zelden heb ik een actiefilm gezien waarin het hoofdpersonage in elkaar wordt geslagen, zijn arm breekt, een fatale radio-actieve dosis over zich heen krijgt en amper nog op zijn benen kan staan. En toch zien we Max DeCosta een strijd leveren op leven en dood tegen een onderdrukkend en meedogenloos systeem. Het is een film die gaat over de kracht en wil van de mens om te overleven. Maar het zou Neill Blomkamp niet zijn, de regisseur van het opmerkelijke District 9 (2009), mocht hij geen dosis maatschappij kritiek in zijn verhaal willen steken. De rijken, met hun insignes R.I.C.H. (~ Frans voor rijk), zijn in betere oorden gaan wonen, maar ze schrikken er niet voor terug om armen/illegalen op de aardbol uit te buiten. Alles op Aarde is tevens overgelaten aan emotieloze en strenge robotten, onder leiding van een geschifte directeur (William Fichtner). Wanneer Max een grapje maakt met één van de robots die om zijn papieren vraagt, loopt het behoorlijk slecht af. Blomkamp is een geweldige verhalenverteller, maar in tegenstelling tot District 9 zet hij iets meer in op de actie, ook al zit er in deze film een duidelijke links-politieke agenda waar je niet naast kunt kijken.

Maar desondanks het groezelige toekomstperspectief zit er ook heel wat humor in Elysium, en deze manifesteert zich op verschillende vlakken. Enerzijds heb je de situationele humor, met een Max die een hilarisch onderonsje heeft met een onbehulpzame robot-ambtenaar met weinig gevoel voor humor. Anderzijds hebben we ook de vertolking van de Zuid-Afrikaan Sharlto Copley die op zich al de moeite waard is om de film te zien. Die man is een echte kameleon, en kan zowel de nerdy ambtenaar spelen in District 9, als de weirdo Murdock in The A-Team remake, als de badass bounty hunter from hell in deze Elysium. Telkens wanneer hij in beeld komt is het genieten. Maar ook Damon speelt een geweldige vertolking. De enige vertolking waar ik wel iets meer moeite mee had was die van Jodie Foster, die instond voor de veiligheid op Elysium. De accenten in deze film zijn doelbewust gevarieerd, en zo krijgen we Engels, Zuid-Afrikaans, Spaans en Frans te horen. Maar Jodie, die opnieuw in een strak deux-pièces’ke zit, probeert het Frans te mengen met een bizar Engels die je moeilijk kan plaatsen. Ook haar acteerwerk is er soms wat over.

© Sony Pictures Home Entertainment

Ook al is het zijn tweede langspeelfilm moet Blomkamp niet onderdoen voor het visuele palet van zijn collega-regisseur Joseph Kosinski die ook indruk maakte met zijn tweede langspeelfilm Oblivion. De hi-tech designs en de voertuigen zijn buitengewoon knap, en uiteraard hebben we hiervoor Syd Mead (Aliens, Blade Runner, Mission: Impossible III,…) te danken. Die kerel is ondertussen 80 geworden en nog steeds is hij actief bezig. Respect! En een science-fiction set zonder futurische props zou ook niet werken, en hiervoor hebben ze Ken Palkow (Man of Steel, Ghost Protocol, Rise of the Planet of the Apes,…) ingeschakeld. Enkel de kleding mocht misschien wel een iets meer futuristische look hebben. We zitten per slot van rekening 130 jaar in de toekomst en de inwoners van Elysium zien er niet anders uit dan inwoners uit Monaco.

© Sony Pictures Home Entertainment

De film had nog beter kunnen zijn indien Blomkamp er zou voor gekozen hebben om iets meer drama in te bouwen tussen de verschillende personages, in plaats van de laatste 40 minuten gewoon volledig te gaan voor de schiet-achtervolging. Maar de beelden zijn wel indrukwekkend, met een Max die half mens half machine geworden is. Ik heb er in ieder geval meer van genoten dat de 40 minuten actie bij het einde van Man of Steel (2013), iets wat dan weer te maken heeft met het hoofdpersonage. Damon lijkt vaak meer de fysieke toer op te gaan dan de emotionele, maar het is duidelijk dat hij deze rol met heel veel enthousiasme en emotie vertolkt. Als toeschouwer gaan we meteen meeleven met Max, ongeacht hoe toegetakeld hij er voorkomt. Elysium is misschien niet meteen het maatschappij kritische en doordachte drama die we van Blomkamp hadden verwacht, maar het is een stevig en intelligent avontuur die ons op het puntje van onze stoel laat zitten.

De Blu-ray ligt vanaf 13 december 2013 in de winkelrekken met een hele zooi bonusmateriaal. Naast een langere versie van een scene zijn een een aantal behind-the-scenes docu’s die iets vertellen over het verhaal, de acteur en vooral de speciale effecten. Je kunt er heel wat van opsteken. Enkel spijtig dat ze de audio-commentaar van de regisseur zijn vergeten op deze anders voortreffelijke editie. De film is ook ‘mastered in 4K’ en voor meer uitleg over deze feature verwijs ik graag naar mijn review van After Earth (2013).