The Island (2005) ** Blu-ray review

Dit had wel eens de beste Michael Bay film kunnen zijn. In vergelijking met Bad Boys II, Armageddon en Pearl Harbor is dit Shakespeare. The Rock vind ik dan nog altijd iets volmaakter als actie-blockbuster. De reden waarom de film niet scoort aan de box-office is mij nog steeds niet helemaal duidelijk, gezien het alle ingrediënten heeft van een zomer-blockbuster: bekende gezichten, actie, geweld, een beetje seks, romantiek, grapjes een vat vol met dynamiet en een infuus met pompende adrenaline. Ik denk nog altijd dat de oorzaak ligt bij het ontbreken van een geslaagde promotie onder het scherpe oog van een Jerry Bruckheimer.

Het begin van The Island (2005) is zalig. In een soort droomsequentie zie je de twee sterren uit de film, Ewan McGregor en Scarlett Johansson, op een schitterende boot, drijvend in het midden van een uitgestrekte oceaan onder een blakende zon en een strelende wind. Plots wordt de rust verstoord en ontwaken we in een futuristische bunker. Als toeschouwer verwacht je een nieuwe Gattaca of een herwerkte versie van George Lucas THX 1138. Voor even vergeet je dat je naar een Michael Bay film aan het zien bent, maar dan beginnen de personages in de film te spreken, en de magie wordt voor een groot stuk verbroken.

Je herkent een Michael Bay film onmiddellijk aan de constant bewegende camera, de snelle montage, de slow-motions, de opgefokte muziek en de personages die vaak niets meer zijn dan zeer herkenbare karikaturen. Op visueel vlak is The Island opnieuw een verbluffend spektakel. Inhoudelijk is de uitwerking van het concept al “iets” beter dan zijn vorige films, maar Bay mist de scherpzinnigheid van een Michael Crichton en het vernuft van een Steven Spielberg. Ik zit dus met zeer gemengde gevoelens en toch heb ik plezier beleefd in de rollercoaster-ride. De soms dwaze dialogen en de idiote situaties worden bijzaak en in tegenstelling tot die andere videospelletjes-actige film Stealth (2005) ben je bereid om de personages in The Island te volgen in hun ontdekkingsreis. Het visuele en auditieve aspect zijn zeer bevredigend, maar op intellectueel en dramatisch vlak zit er meer uitdaging in een gekloond schaap gras zien eten. Als jullie de film nog niet hebben gezien zou ik hier stoppen met lezen want er kunnen hier en daar *spoilers* opduiken.

The Island speelt zich af in een nabije toekomst, meer precies 2019. In een gesloten instelling wachten de overlevenden van een ecologische ramp op hun vertrek naar het eiland, de enige plek op aarde die niet besmet is geraakt. Dit gebeurt via een loting. Alle bewoners dragen witte sportpakjes, staan op een strikt dieet en mogen zo weinig mogelijk fysisch contact met elkaar hebben. De atmosfeer wordt steriel en vlekkeloos gehouden. Een normaal mens zou snel in opstand komen tegen het repressieve en disciplinaire regime, maar de bewoners van de instelling weten niet beter.

Lincoln Six-Echo (Ewan McGregor) en Jordan Two-Delta (Scarlett Johansson) kunnen het goed met elkaar vinden. Maar Lincoln’s groeiende nieuwsgierigheid zorgt ervoor dat hij de gruwelijke realiteit te weten komt van het eiland en beslist met Jordan te ontsnappen. Wat volgt is een aaneenschakeling van dolgedraaide actiescènes. McGregor en Johansson, die hun rollen in eerste instantie enig gewicht wisten te geven, hebben elkaar in de film eigenlijk niet veel te vertellen. Ze spelen personages die het niveau hebben van een 15 jarige, en hun reacties zijn aangepast aan die leeftijd. Het lijkt er soms op dat ze af en toe naast elkaar spelen, maar dit is voornamelijk te wijten aan de soms “vlakke” regie-aanwijzingen van Bay (let hoe weinig efficiënt de scène in de trein is) en de toch wel veel té simplistische dialogen en karakteruitwerking van de scenaristen Alex Kurtzman en Roberto Orci, naar een origineel script van Caspian Tredwell-Owen. Ja, ze waren met z’n drieën om dit neer te pennen. Er zitten af en toe een paar leuke grapjes in, die de film eigenlijk voor mij weer kwaad dan goed deden.

© DreamWorks & Warner Bros.

En dat is dan weer mijn grootste probleem met The Island. De materie vraagt naar meer content en diepgang, in plaats van minutenlange achtervolgingen en stand-up comedy van Steve Buscemi. Op het moment moest ik uiteraard ook lachen met zijn geniaal voorkomen, maar achteraf kon me gans het verhaal niet veel meer schelen. De scène waarin een aantal bewoners van het instituut naar een soort futuristische gaskamer worden “gedeporteerd”, wordt doorspekt met humor van de eerste graad via een stereotyp personage (gespeeld door de kok uit Star Trek, Ethan Phillips).

En zo zijn er nog van die voorbeelden waar de dramatiek en de tragiek, van een misgelopen orgaantransplantatie tot vermoorde draagmoeders, een PG13-stempel krijgen. Bio-ethische en morele kwesties, laat staan een vleugje levensfilosofie, worden hier verstomd door het kabaal van voorbijvliegende helikopters en eindeloze vuurgevechten. Ik ben verzot op Amerikaanse films, en kan met volle teugen genieten van allerhande Bay-explosies, maar ondanks de rijkdom van de premisse zat hier veel meer in en deze met adrenaline ingespoten popcorn-film kan ik maar moeilijk verteren. Of om het te zeggen met minder beeldtaal: “duh !” De laatste 30 minuten in de film zijn gewoon krankzinnig en debiel dat je op ieder moment Anakin Skywalker verwacht die McGregor met een lightsaber zal bijstaan in hun “attack of the clones”.

Naar het schijnt zou het originele script van Caspian Tredwell-Owen veel intelligenter geweest zijn dan de bewerking die Alex en Roberto hebben aangebracht. Caspian is in ieder geval goed betaald geweest door DreamWorks om zijn opinie over de nieuwe versie liefst zo weinig mogelijk kenbaar te maken. Ik snap anders niet waarom hij zichzelf niet meer manifesteert. Ik ben in ieder geval op zoek naar dit script. Als iemand dit zou vinden op het Net mag hij/zij het mij altijd forwarden naar mij email-adres.

In de film zitten vele bekende gezichten zoals Merrick het hoofd van de instelling, gespeeld door Sean Bean en de ex-militaire huurling Laurent, gespeeld door Djimon Hounsou die op de hielen zit van de twee ontsnapte bewoners en ook een klein rolletje voor Michael Clarke Duncan. De vrij inspiratieloze en luidruchtige muziek in de film komt van Steve Jablonsky. De fotografie van Mauro Fiore maakt dan weer veel goed. De achtervolging op de autosnelweg is zeker een van de beste actie-scènes die ik onlangs heb gezien, en er zijn al heel wat snelweg-scènes de revue gepasseerd. Het spel met onscherpte en sterke lichtbronnen op de gezichten van de acteurs verhogen de dynamiek en de uitstraling van de film. Het gebruik van een zachte filter voor sommige shots op Scarlett vond ik dan weer net iets minder. Scarlett heeft een natuurlijke schoonheid die dergelijke fotografische ingrepen niet meteen nodig heeft.

Een van de betere scènes uit de film is de ontmoeting van McGregor met zijn kloon. De ene met Amerikaans, de andere met Schots accent. Gewoon hilarisch! Maar als jullie opzoek zijn naar een recente SF met meer inhoud, dan verwijs ik toch liever naar The Matrix of Minority Report. Michael Bay is een beetje zoals een Quentin Tarantino, die zijn filmbagage haalt uit andere films in plaats van uit het “echte” leven. Bay is beter in zijn actie-scenes en Quentin straalt met zijn dialogen en personage-beschrijvingen. Maar met deze premisse had een andere regisseur meer vonken gegeven. The Island was fun maar is in zijn verfilming spijtig genoeg ook blijven steken tussen de popcorn en de nacho’s.