Terugblik op Superman Returns

In deze post zal ik even terugblikken op Superman Returns (2006), nu de film is gestrand na drie weken op een box-office resultaat van een slordige 180 miljoen dollar. Een pak geld, maar over een succes wordt niet gesproken. Integendeel, men spreekt eerder van een tegenvaller en is teleurgesteld dat de revival van één van de meest populaire comic-book helden niet kon overtuigen. Superman was nadien beken geen match voor Johnny Depp in piratenkostuum.

Laat ik duidelijk zijn, 180 miljoen dollar is een gigantische som die maar door een handvol films bereikt wordt op jaarbasis. Maar daar waar het schoentje wringt is de torenhoge recette van Pirates of the Caribbean: Dead Man’s Chest (2006) en uiteraard het ontzagwekkende prijskaartje van 275 miljoen dollar die Superman Returns heeft gekost. De CGI droop van het scherm. Ik denk dan aan de scènes met het vliegtuig – één van de beste scènes uit de film – maar ook de manier hoe superman vloog werd geperfectioneerd. Je had op geen enkel moment de indruk dat er touwtjes waren waarmee Brandon Routh heen en weer werd geslingerd. Money well spent, zou ik zeggen. Maar er zaten ook momenten in waar ze veel geld hebben kunnen besparen. Vooral bij die Krypton-terraforming op het einde van de film. Wat ik wil zien zijn stevige scènes waar de CGI de illusie creëert dat alles “echt” is. Wat ik niet wil zien is een CGI beeld waar de acteurs de illusie moeten wekken dat het echt is, en dat gevoel was bij mij teveel aanwezig in de laatste 30 minuten.

Van de 275 miljoen ging er een pak naar de CGI, maar lang niet al het geld kreeg je tezien op het witte doek. Zo blijkt dat 75 miljoen werd uitgegeven aan nooit gerealiseerde Superman-versies. Zo had de producer Jon Peters een script van Kevin Smith met als titel Superman Lives, die geregisseerd zou worden door Tim Burton en waarin Nicolas Cage de rol van Superman zou vertolken. Maar dit liedje ging op het laatste ogenblik niet door. Cage die getekend had voor het project mocht naar huis met een dik betaalde chèque en de relatie tussen Burton en Smith is sindsdien nooit meer goed geweest tussen Tim en Kevin. Nadien kwam J.J. Abrams met een nieuw script en Peters wou Brett Ratner als regisseur. Jude Law, wiens naam al werd vernoemd in een Batman vs Superman productie. Jude werd later vervangen door Josh Hartnett, maar hij wou dan niet tekenen voor een 3-picture deal. Exit Josh, en toen kwam Brendan Fraser in aanmerking, nadien Paul Walker met Anthony Hopkins als Lex Luthor. Brett Ratner niet tevreden met de casting van al die mannen en hij krijgt het aan de stok met Peters, met als gevolg dat Ratner het voor bekeken houdt en de regisseur van Charlie’s Angels, Mc G, wordt ingeschakeld. Maar ook hij zag de condities van 3 films niet meteen zitten. En zo was een kwart van het budget al opgebruikt en het project stond nog in zijn kinderschoenen.

Uiteindelijk liet regisseur Bryan Singer de X-Men serie in de steek en is er 19 jaar na die pijnlijke ervaring van Superman IV: The Quest for Peace (1987) een nieuwe film die op gelijke voet staat met de kwaliteit van de eerste Superman-film. Bryan Singer was zelf geen comic-book freak, maar kende wel degelijk het werk van zijn voorganger Richard Donner. Zo begint Superman Returns met de oorspronkelijke muziek van John Williams, zien we archiefopnamen van Marlon Brando en horen we zijn stem, en vertoont Brandon Routh een opmerkelijke fysieke gelijkenis met wijlen Christopher Reeve, de originele Superman (1978) aan wie de film is opgedragen.

Routh bracht ons een uitstekende Superman/Clark Kent. Hij had de fysieke postuur, het cleane voorkomen, op momenten het charisma van een Christopher Reeve. Er waren verschillen met Reeve, en die waren niet noodzakelijk beter of slechter. Zo was het personage van Clark Kent minder stuntelend en heeft het personage van Superman blijkbaar iets minder gevoel voor humor. Dit heeft voor een stuk ook te maken met het scenario. In de versie van Richard Donner krijg je heel wat kleinere scènes waarin Superman eigenlijk veel sympathieker overkomt. In deze versie moet Superman de vernietiging van zijn planeet nog maar eens verwerken, zijn relatie proberen te redden met Loïs Lane en verwelkomt Lex Luthor hem met een koude Kryptonite-douche. Zowiezo moet Routh nog groeien in zijn rol. Hij heeft die natuurlijke flair nog niet van Christopher Reeve, maar dat is een kwestie van tijd.

In tegenstelling tot wat heel wat mensen beweren vind ik NIET dat Kevin Spacey de show steelt van Brandon Routh. Diegene die dat beweren moeten dan een andere film hebben gezien, want Spacey was gewoon teveel Spacey en te weinig Lex Luthor. Hij had een gemener voorkomen, juist, maar ook minder innemend, minder menselijk. Zitten we dan niet in een comic-book genre, met als zijn karikaturen? Tuurlijk wel, maar het blijft een film en wat wij willen zien is een spiegelbeeld naar een “andere werkelijkheid” – ook al komt die vanuit een comic-book. Ik keek uit naar de scènes met Brandon Routh, en ik was bij momenten verveeld aan het kijken naar Lex Luthor. Maar ook hier speelt het scenario een determinerende factor. Soms heb ik de indruk dat ze de scenes mey Lex Luthor hebben ingekort, uit vrees dat Spacey alle aandacht zou wegnemen van Routh.

Kate Bosworth als Loïs Lane, deed een uitstekende vertolking. Ze was niet alleen veel aangenamer om naar te kijken, dan de opgejaagde versie van Margot Kidder. Kate speelde haar rol met een mooie balans tussen de gedreven journaliste en het aantrekkelijke en sexy jonge dame die is gevallen voor de charmes van Superman. Je had voor die rol eigenlijk een pak andere actrices kunnen casten die elk op hun manier een andere twist hadden gegeven aan het personage, maar bel
angrijk is dat Bryan Singer er hoe dan ook is in geslaagd om het personage van Loïs Lane nieuw leven in te blazen en deze op de voorgrond te brengen. Ook hier verschil ik misschien met de mening van velen, maar voor mij mag Bosworth zeker terugkeren. Ik had zelf een andere actrice in gedachten voor die rol, maar Kate heeft me kunnen bekoren, en ja, ook zij zal nog groeien in haar vertolking.

Kortom, wanneer je Superman Returns bekijkt, los van alle andere films, dan heb je te maken met een knappe, visueel verbluffende film die op vele vlakken kan overtuigen. Wanneer je die echter gaat analyseren en vergelijken met de voorgaande films of de andere comic successen zoals Batman en Spiderman, dan zal elkeen wel met smaakverschillen afkomen. Het voordeel van de eerste Superman-film is dat hij toen niet moest vergeleken worden met andere films. Dus de “vergelijkende”-kritiek die je soms leest op Superman Returns is niet altijd terecht, ook al kan ik het zelfs soms niet laten. De minpunten in de film steken voor mij in het scenario en minder in de vertolking of de regie. Wat de scenaristen hopelijk zullen begrijpen voor hun volgende Superman film is dat wij liever een goed uitgeschreven scène zien met minimale visuele effecten, dan een Metropolis die op zijn grondvesten davert. Diezelfde kritiek zou je kunnen leveren aan het adres van Pirates of the Caribbean; Dead Man’s Chest. Ik eindig niet graag met een cliché, maar hier vind ik het eigenlijk wel van toepassing: Less is more, less is better.

Update 15/08/2006: Volgens Variety is Warner Bros er nog niet uit of er een vervolg op Superman Returns gemaakt moet worden. Regisseur Bryan Singer kondigde op de Comic Con (de grootste jaarlijkse comic- en animatiebeurs van Amerika) nog aan dat hij het vervolg op Superman Returns in 2009 in de bioscoop wil hebben. Of dat ook zal gebeuren is de grote vraag.

Grootse verwachtingen hadden Warner Bros en Singer van Superman Returns, maar naar nu blijkt dat het de grootste moeite kost om de geschatte $350 miljoen, die in de ontwikkeling en de productie van Superman Returns werd gestoken, terug te verdienen. Warner Bros heeft Singer dan ook nog geen contract aangeboden voor een Superman sequel.

Mochten de kosten van Superman Returns terugverdiend worden, dan zou de sequel er alsnog komen. Men houdt uiteraard ook rekening dat de sequel véél minder zal kosten. De special-FX-testen werden al voor Superman Returns gedaan en een groot deel van de sets kunnen ook gerecycled worden, waardoor de kosten van een sequel een stuk lager uit zullen vallen.

***Related Superman Posts***
25/08/2008: Warner Bros kiest voor Superman reboot
01/09/2006: Lois Lane spin-off
16/07/2006: Superman Returns ***
10/07/2006: Pirates of the Caribbean beroven Superman van zijn 1e plaats
08/07/2006: Batman vs Superman opnieuw op tafel
04/07/2006: Superman Returns geen “super” opening
01/06/2006: Nieuwe Superman Returns posters
04/05/2006: Superman Returns trailers
06/09/2005: De eerste indrukken + korte inhoud
13/06/2005: Superman Returns, achter de schermen
17/04/2005: Batman vs. Superman
02/04/2005: Superman Returns posters
21/02/2005: Een controversiële Brian Singer
07/01/2005: Kate Bosworth is Lois Lane
23/10/2004: Brandon Routh and the girls
11/10/2004: Christopher Reeve overleden