Ik ben recentelijk Zillion (2022) gaan zien en het is een knap gemaakte prent van Robin Pront, ook al was ik de film al vergeten 30 minuten na het buitenstappen van de zaal. Maar als jonge twintiger ben ik ook niet echt betrokken bij de Zillion-scene, zijn publiek, de muziek en die louche eigenaars die hier nu een beetje worden opgesmukt als rebels with a cause. Ik heb ook geen flauw benul wat echt of verzonnen was, maar ik vermoed dat het verhaal wel hier en daar is bijgewerkt, om alles flitsend en cool te houden met zo min mogelijk ranzigheid.
Zillion vertelt het verhaal van de opkomst en ondergang van ‘s lands grootste discotheek ooit. In een tijd waarin ‘alles nog kon’, in een universum waar seks & drugs, techno en vooral veel geld vrijelijk circuleren, gaan de hoofdrolspelers op zoek naar roem en kicks, naast respect en liefde. Het spul dat geld niet kan kopen. Het was op de eerste plaats het relaas van Frank Verstraeten (Jonas Vermeulen) en Dennis Black Magic (Matteo Simoni), en nog een derde vrouw genaamd Vanessa (Charlotte Timmers)…die uiteraard de rol speelde van Brigitta Callens. In de film zien we haar zelfs in haar Miss België outfit. En daar wringt het schoentje want Brigitta wou (1) niks te maken hebben met de film en (2) al zeker niet in een slecht daglicht gezet worden in een scène rond een bizarre homejacking. En volgens de advocate van Callens, meester Christine Mussche, is er sprake van regelrechte reputatieschade en zal er mogelijks een juridisch gevolg komen volgens HBVL. Brigitta heeft naar verluidt de film nog niet gezien maar baseert zich op reacties die ze heeft opgevangen.
Het productiehuis Woestijnvis en FBO zullen zich vermoedelijk mogen gaan verantwoorden en zelfs financiële middelen aan de kant leggen voor een eventuele schadevergoeding, want in dergelijke processen weet je immers nooit hoe zoiets verloopt. Een advocate van het kaliber van meester Mussche zet je overigens niet zomaar aan de kant. Toch hoop ik dat Brigitta afziet van een rechtszaak, en niet zozeer om de producers te sparen maar wel om het idee dat filmmakers de vrijheid moeten hebben om hun verhaal te vertellen en Zillion mijn inziens niet verteld kan worden zonder het personage van Brigitta Callens. Echter hebben ze wel haar naam gewijzigd en dat lijkt op het eerste gezicht futiel maar zo hebben honderden filmproducties in de States toch ‘reputatieschade rechtszaken’ kunnen vermijden en werd het recht van de filmmaker op “free speech” beschermd door het Eerste Amendement. In de States is er ook minder bescherming voor publieke figuren en in dit geval zou je je kunnen afvragen of een ex-Miss België ook wel geen publiek figuur is. Maar de States zijn België niet en dus valt nog te bezien of er wezenlijk kan aangetoond worden dat Brigitta imagoschade heeft opgelopen.
Indien de filmmakers/producers er wel voor kiezen om de echte namen te gebruiken, en zo ook dichter te staan bij datgene wat echt is gebeurd, staan ze open voor rechtszaken. Dat mocht de film The Hurricane (1999) met Denzel Washington ondervinden wanneer de ex-bokser Joey Giardello de makers ging aanklagen omdat de film liet uitschijnen dat hij een match zou hebben gewonnen omdat de jury bevooroordeeld was, iets wat vele boks-analisten hadden weerlegd. Naast een schadevergoeding wou hij ook dat na de film een videofragment getoond zou worden van het echte gevecht waarin duidelijk te zien was dat hij van Rubin “Hurricane” Carter had gewonnen in een eerlijk gevecht. Uiteindelijk heeft Universal Pictures de zaak in de minne kunnen regelen.
Maar zelfs wanneer de naam wordt gewijzigd zoals in Pain & Gain (2013) waarin het slachtoffer Victor Kershaw (gespeeld door Tony Shalhoub) eigenlijk gebaseerd was op Marc Schiller, kan er een aanklacht vallen. Schiller begon een defamatie-rechtszaak tegen de film omdat de makers het personage afschreven als een walgelijk figuur en vervolgens uitpakten met de quote: gebaseerd op ‘waar gebeurde feiten’. Ook in deze zaak heeft Paramount Pictures geld op tafel gelegd. Voor de studenten Recht onder ons is hier trouwens een Q&A verslag waarin Michael Bay zijn film probeert te verantwoorden. Maar het kan ook anders uitdraaien. De oorlogsveteraan Jeffrey Sarver had ooit een defamatie proces begonnen tegen de producers van The Hurt Locker (2008) omdat hij beweerde dat ze zijn verhaal hadden verteld zonder zijn toestemmig. Hij verloor de zaak en moest 187’000 dollar betalen aan advocaatkosten nadat de auteur een anti-SLAPP motie had neergelegd en de rechter de zaak van tafel had geveegd.
Wat betreft Zillion, ik zou hierover geen rechtszaak beginnen want het zal alleen maar meer stof doen opwaaien. Na een paar maand is iedereen toch die film vergeten, dus waarom hier energie aan verspillen. Daarnaast zijn mensen van mijn generatie totaal niet bekend met de karakters uit de film laat staan dat ik een link had gemaakt met Brigitta Callens, die ik zelfs niet kende tot het moment wanneer ik te horen kreeg van een rechtszaak. Willen we hier in België serieus de Amerikaanse toer op gaan waarin elke muggenscheet een juridisch staartje kan krijgen? De makers hebben de naam van het hoofdpersonage vervangen en zo toch tegemoet gekomen aan de wensen van Brigitta en elk mens met gezond verstand zal wel weten dat deze film vooral veel heeft opgesmukt en authenticiteit niet meteen een prioriteit was. We zullen in ieder geval dit nieuws blijven volgen mocht er effectief een rechtszaak komen.
