The Devils (1971) ***½ Blu-ray recensie

De film was een paar jaar geleden nog te zien op het BIFFF, spijtig genoeg was de regisseur Ken Russell toen niet van de partij om zijn film The Devils (1971) voor te stellen, die volledig werd gerestaureerd met een director’s cut waarin een eerder gecensureerde scène (‘The Rape of Christ’) opnieuw in de film werden gestoken.

Korte inhoud: Het verhaal, gebaseerd op Aldous Huxley’s The Devils of Loudon, gaat over een 17de eeuwse Franse priester wiens radicale politieke en religieuze ideeën en rijkelijk seksleven hem vele vijanden bezorgt. Wanneer een groep nonnen door hem “behekst” lijken te zijn, maken zijn rivalen gebruik van de resulterende massahysterie om de priester aan te houden. Deze film is zo geschift dat ik er met volle teugen heb van kunnen genieten.

Als jullie maar één film kunnen zien op het festival mogen jullie deze film zeker niet missen. Ze spelen hem nog een keertje op 22u30 op de laatste dag van het festival in cinema Nova (25 maart om 22u30 in de Arenbergstraat 3, 1000 Brussel).

Opmerkelijk aan de film zijn de expressieve vertolkingen van Oliver Reed en vooral ook de rol van geschifte Vanessa Redgrave. Werkelijk om van te smullen. Maar ook de uitzinnige en compleet foute decors van Derek Jarman, die zijn inspiratie zocht in het expressionisme van Fritz Lang’s Metropolis (1927), springen meteen in het oog. De flamboyante regie van Ken Russel doet daar nog een schepje bij en stuwt de film in een nooit eerder geziene barokke beeldenorgie van seks, godslastering en geweld. De film legt het machtsmisbruik bloot waartoe mensen in staat zijn om hun geloofssystemen te handhaven. Russell analyseert de politieke machtsstrijd binnen het christelijke geloof, met sekten die elkaar bestoken terwijl de staat toekijkt. Hij brengt een obscene wereld in beeld van hypocrisie, waanzin en corruptie waar zowel de georganiseerde religie als de overheid kan overgaan tot de meest gruwelijke daden in naam van hun God en in het belang van hun eigen zelfbehoud. En ja, deze film is gebaseerd op ware gebeurtenissen.

Toen de film in 1971 uitkwam werd deze in de ban geslagen door christelijke belangengroepen en nagenoeg overal op woede onthaald, Jawel, censuur is van alle tijden en daarmee kampen we nog steeds de dag van vandaag. Maar deze film was/is zo grof dat de Britse regering in die tijd de meest religieus controversiële en seksueel expliciete scènes uit de film had gehaald. De acteurs Reed en Redgrave riskeerden zelfs gevangenisstraf indien ze het grondgebied van Italië zouden betreden. Meer dan 30 jaar lang was deze film enkel te zien in geknipte versie. Het zou de filmcriticus, Mark Kermode, geweest zijn die in 1999 een bobijn met gecensureerd beeldmateriaal ontdekte, waaronder de beruchte “verkrachting van Christus” scène. Zo begon een moeizaam proces van 5 jaar om de film in oorspronkelijke staat uit te brengen, wat meteen getuigt van The Devil’s blijvend actuele shock value. Dit zal uiteindelijk resulteren in het uitbrengen in Groot-Brittannië van de director’s cut op dvd later dit jaar.

Maar hier bezorgt het BIFFF ons de kans om de film in zijn volle glorie te ontdekken op het witte doek. Dit is geen film voor het grote publiek, maar wel voor de fijnproevers van het genre. Deze film, gebaseerd op waar gebeurde feiten aldus Ken Russell, is op zijn minst geniaal te noemen. Niettegenstaande de schokkerende beelden is de film zeer relevant. Zeker wanneer we zien welke vreselijke dingen mensen elkaar aandoen in de naam van het geloof. In die zin is de boodschap van The Devils dat we moeten leren uit de fouten van vroeger en dat we enkel door in de mond te kijken van de Duivel zijn tanden kunnen onderzoeken.

Opgelet ! Als jullie niet te vinden zijn voor mensen op brandstapels, lichamen op de folterbank, hoofdschroeven, douches met kokend water, kruisigingen, uitgerukte tongen, veelvuldig braken, dode zuigelingen, mensen die bezeten zijn door de duivel, travesties, verkrachtingen en naakte orgieën met nonnen, blijf je best ver weg uit de buurt van The Devils. Dit is geen film voor doetjes. De nieuwe versie werd op 19 maart 2012 uitgebracht op DVD en Blu-ray.