Speed (1994) 4k UHD recensie

Vanavond is er de actie-klassieker Speed (1994) met Keanu Reeves op VTM 2, en tot onze verbazing hadden we deze hier nog niet besproken. Het is het paradepaardje van de Nederlandse regisseur Jan De Bont die nog maar net was overgestapt van de job als Director of Photography op tal van hitfilms gaande van Basic Instinct tot Die Hard, Lethal Weapon 3, The Hunt for Red October en mijn faboriet Black Rain. Maar het was tevens een one-hit-wonder want nadien kon de filmmaker minder indruk maken met Twister (1996), en nog minder met Speed 2: Cruise Control (1997), om dan compleet vergeten te worden met films als The Hauting (1999) en Lara Croft Tomb Raider: The Cradle of Life (2003).

Korte inhoud: De agenten Jack Traven (Keanu Reeves) en Harry Temple (Jeff Daniels) redden een groep mensen uit een gesaboteerde lift, zodat het brein achter de sabotage, Howard Payne (Dennis Hopper), zijn losgeld wel kan vergeten. Payne besluit een nieuwe uitdaging voor Traven op te zetten: hij plaatst een bom op een stadsbus. Als de bus beneden de 50 mijl per uur zal gaan rijden, zal de bom exploderen. Aan Traven om samen met de passagier Annie Porter (Sandra Bullock) de andere passagiers in veiligheid te brengen.

Laten we beginnen met de olifant in de kamer te benoemen en dat is het krankzinnig concept van scenarist Graham Yost (Broken Arrow, Hard Rain) die enerzijds geniaal is en anderzijds compleet van de pot gerukt, want je vraagt je als kijker natuurlijk af hoe Payne (1) ditalles heeft kunnen opzetten op zo’n korte tijd en (2) waarom hij dat plan niet eerst tot uitvoering bracht (wat hij op een namiddag heeft kunnen klaarspelen) ipv een vrij simpele en weinig spectaculaire lift-gijzeling waar hij toch 2 jaar (!) aan gewerkt heeft. En dan is er nog (3), het concept van de busbom heeft 95 % kans om tot ontploffing te komen wat er ook moge gebeuren omwille van de onvoorspelbaarheid van de drukke snelwegen in Los Angeles en dan kon hij fluiten naar zijn geld. Waarom niet gewoon zeggen dat hij de bus tot ontploffing zou brengen wanneer iemand eraf zou stappen of de deadline niet was gehaald. Er is geen enkele logische verklaring waarom de bom niet onder een stoel gemonteerd kon worden in het zicht van de camera. Hoe dan ook, het script levert kinetische actie van begin tot einde, want na de lift en de bus is er ook nog een zalige metro-trein scene, ook al kan je je ook vragen stellen waarom Keanu op het einde meer gas gaf in plaats van de trein tot stilstand te brengen. Oh ik weet het, de film heet ‘speed’ 🙂

Sommige films zijn gewoon beland in een perfecte storm waar niet alleen de acteurs, de cameravoering en het script in balans waren, maar tevens de geweldige en onvergetelijke muziekscore, in dit geval van Mark Mancina. Maar het was ook de regisseur die alle registers open trok. Hij had niet alleen ervaring met het actie-genre, hij wist perfect hoe je ‘snelheid’ in beeld moest brengen tot zelfs het script volledig naar zijn hand te zetten met een spectaculaire bus-jump. Deze scène wou hij in de film nadat hij een onafgewerkt stuk autostrade had gezien tijdens zijn location hunt. Het verschil met een film als Point Break (1991) is dat deze film eigenlijk weinig tot geen tijd spendeert aan ‘karakter-opbouw’ maar om één of andere reden zijn de vertolkingen dermate goed dat je eigenlijk niet veel meer uitleg nodig had.

Let wel, als je op zoek bent naar een realistische, intelligente en goed doordachte actiefilm, dan is Speed misschien wel niets voor jou. Als je je hersenen even wil uitschakelen, de plotlogica aan de kant wil leggen en genieten van een specaculaire actie-scène elke 15 minuten, dan zijn er geen betere films als deze. Hopper is een geweldig acteur maar de scenarist had misschien zijn motivatie nog wat beter kunnen aanscherpen. 3 miljoen dollar eisen lijkt me wat weinig voor al het werk dat hij hierin stak alsook het risico te lopen om levenslang opgesloten te worden, maar goed. Tevens lijkt het me weinig onwaarschijnlijk dat je een videosignaal aanlegt in de bus maar geen audio-signaal, wat toch een pak minder bandwith vergt om het te versturen.

© Twentieth Century Fox Home Entertainment

Keanu is en blijft een geweldig acteur ondanks zijn beperkt acteervermogen. Hij heeft charisma net zoals een Tom Cruise. Er is iets ontwapenend wanneer je hen bezig ziet. Net zoals Tom heeft Keanu in deze Speed vrijwel alle stunt zelf gedaan, en dergelijk engagement en focus voel je ook in de beelden. Grappig detail, Keanu wou de film eerst niet maken omdat het script voor hem iets teveel op Die Hard (1988) leek. Enkel een rewrite van Joss Whedon (oh ja, u hoort het goed – verklaart ook meteen van waar die gruwelijke oneliners komen) heeft Keanu aan boord gehaald. De film had 25 miljoen dollar moeten kosten maar het werden er 30 miljoen. De 25 miljoen was al opgesoupeerd nog voor de metro-scene ingeblikt moest worden en de studio wou al een test-screening organiseren om te zien of die metro-scène eigenlijk nog wel de moeite was, en zo werd het storyboard geanimeerd van de slot-scène en het testpubliek wou deze scènes ook wel zien. Bijgevolg kwam 20th Century Fox met nog een 5 miljoen en dat was een verstandige keuze want alleen maar in de bioscoop deed de film een recette van 350 miljoen dollar en dit met een R-rated film. Dit was ongezien! Geniet er dus maar van, want deze prent is ondanks zijn wankele plot hoe dan ook een mijlpaal in de actie-filmgeschiedenis.

Speed is vanavond 4 september 2021 te zien op VTM 2 om 22u40, en is tevens uit op 4k UHD met audio-commentaar van Jan De Bont en Graham Yost, alsook extended scenes and making of filmpjes.