Vanavond op 21 augustus 2021 op VTM 2 om 23u15 worden we nog eens bediend met een knap drama. Tot mijn verbazing hadden we zowel Heat (1995) van regisseur Michael Mann besproken als Collateral (2004), Miami Vice (2006) en Public Enemies (2009), maar nog niet The Insider (1999). En eigenlijk moet binnenkort Ali (2001) ook nog aan de beurt komen.
Korte inhoud: Producer Lowell Bergman (Al Pacino) van het programma ’60 minutes’ ruikt een verhaal wanneer Jeffrey Wigand (Russell Crowe), voormalig onderzoeker bij tabaksfabrikant Brown & Williamson, niet met hem wil praten. Wanneer de fabrikant Wigand dwingt om een overeenkomst na te komen, besluit hij toch om Bergman in vertrouwen te nemen en de waarheid over zijn werkgever naar buiten te brengen. Zowel Bergman en Wigand komen er echter achter dat dit niet zo makkelijk is als gedacht.
The Insider is niet alleen een verhaal van David tegen Goliath, maar in essentie eigenlijk een verhaal van journalistieke integriteit tegenover de belangen van de tabaksindustrie. Het is vooral een meeslepende thriller gebaseerd op een waar gebeurd verhaal. Michael Mann slaagt er in om een vrij saai proces uit 1996 om te buigen tot een bigger-than-life verhaal. Mann schreef het scenario samen met Eric Roth (Ali, Munich, Forrest Gump), maar het is niet meteen duidelijk in hoeverre wer afgeweken van datgene wat ‘echt’ is gebeurd. In ieder geval kloppen alle grote lijnen. Over de doodsbedreigingen die Wigand kreeg gaat Mann ook niet beginnen fantaseren met deep throat toestanden in de parking van Brown & Williamson. We zien nooit van wie deze dreigementen komen, maar uiteraard hebben we wel een flink vermoeden.
Het acteerwerk van zowel Pacino als Crowe zijn bangelijk sterk. Vooral die laatste is onherkenbaar. Vergelijk deze vertolking maar eens met deze uit Gladiator (2000), een rol die hij een jaar later had vertolkt. De film werd dan ook genomineerd voor 7 Oscars en 5 Golden Globes, maar won uiteindelijk geen enkele award. De grote boosdoener was American Beauty (1999) die zo goed als alles in de wacht sleepte. The Insider was tevens een controversiële prent, omdat de reputatie van de gerespecteerde 60 Minutes reporter Wallace, gespeeld in de film door een indrukwekkende Christopher Plummer, een ferme deuk had gekregen. Volgens het script van Roth en Mann zou Wallace uiteindelijk hebben gekozen voor de CBS-top in het licht van een mogelijke rechtszaak die de geplande verkoop van CBS aan Westinghouse op de helling kon zetten. Volgens Bergman zou de populariteit van de film ervoor gezorgd hebben dat zowel Don Hewitt als Mike Wallace hem de rug hadden toegekeerd. Mann vindt van zichzelf dat hij recht in zijn schoenen staat. De regisseur hield geen rekening met de vrij naïeve voorstelling van de feiten door Wallace, en ging af op feiten die zwart op wit in de kranten stond gedrukt.
© Buena Vista Home Entertainment
De karakters in het verhaal, met al hun zwakheden, complexen, frustraties en contradicties, worden tot het uiterste gedreven. Soms gedreven door hun ego, soms compleet verblind door de omstandigheden, stellen ze zichzelf en anderen teleur. Kortom, het zijn mensen van vlees en bloed. Bergman gaat er prat op dat hij zijn bronnen niet in de koude laat staan, terwijl het op zich een soort verkoopargument is naar diegene die hun verhaal kwijt willen. Anderzijds is er Wigand die voor een tabaksgigant gaat werken om zo zijn salaris te zien verdubbelen, met als smoes dat hij kan werken aan een minder schadelijke sigaret. Ze worden met de rug tegen de muur gezet en gedwongen keuzes te maken die hun gehele leven verder zal bepalen. Anderzijds is het ook een film over het juridische apparaat in de States en hoe machtige mannen met hun leger aan top-advocaten met alles kunnen wegkomen.
De camera van Dante Spinotti zit letterlijk en figuurlijk op de huid van de personages. Je ademt met hen mee, voelt was ze voelen, zowel hun twijfels als hun angsten. Als toeschouwer voel je de onwennigheid van het hoofdpersonage als hij plots niet meer wat hij moet zeggen of hoe hij zich moet gedragen. Maar ook van de muziek van Pieter Bourke en Lisa Gerrard gaan onze nekharen rechtstaan. Kortom, een sterk verhaal vertolkt door talentvolle acteurs en in beeld gebracht door een meester, wat wil je nog meer.
Review The Insider (1999)
Recensie door Dave op 5 september 2020
