GoldenEye (1995) ***½ Blu-ray review

Soms is het wel een interessant om eens terug te blikken op oudere films om te zien of je er nog steeds van kunt genieten en dat kan wel gezegd worden van GoldenEye (1995), in regie van Martin Campbell, die later nog eens de James Bond franchise ging rebooten met Daniel Craig in één van de beste 007 films ooit, Casino Royale (2006). Vanavond op 14 augustus 2021 is de film te zien op VTM om 22u50

Korte inhoud: Wanneer een dodelijk satellietwapensysteem in verkeerde handen valt, kan alleen Agent 007 de wereld redden van een catastrofale ramp. Gewapend met zijn licentie om te doden, vliegt Bond naar Rusland op zoek naar de gestolen toegangscodes voor ‘Goldeneye’, een geweldig ruimtewapen dat een verwoestende elektromagnetische puls naar de aarde kan afvuren. Hij wordt hierin bijgestaan door een ex-agent, Alec Trevelyan (Sean Bean). Maar 007 staat tegenover een vijand die op elke beweging anticipeert: een meesterbrein dat gemotiveerd is door jarenlange sudderende haat. Bond kruist ook het pad van Xenia Onatopp (Famke Janssen), een huurmoordenaar die plezier beleeft met haar sadistische trekjes en wiens ultieme moordwapen haar dijen zijn en wordt de bescherm-engel van de computer-specialiste Natalya Simonova (Izabella Scorupco).

Het was één van de langste periode tussen twee Bondfilms en de reden was ondermeer een rechten dispuut tussen MGM en EON maar ook de tegenvallende box-office cijfers van de film uit 1989. Timothy Dalton wou ook niet langer wou wachten en is het opgestapt. Er werd dus meteen gezocht naar een nieuw gezicht. Het was Albert R. Broccoli die uiteindelijk Pierce Brosnan voorstelde, nadat de acteur al eerder in aanmerking kwam na het vertrek van Roger Moore. En het moet gezegd worden, Brosnan was zowat uit hetzelfde hout gesneden als Roger Moore, met misschien iets meer vechtlust en agressie.

GoldenEye is een sterke Bondfilm, en had nog beter geweest ZONDER die synthesizer muziek van Éric Serra. De componist van Luc Besson had naam gemaakt met zijn score van Le Grand Bleu (1988) en de harde actiefilm Leon (1994). De muziek werk voor bepaalde scènes maar wanneer ik de film recent had terug gezien voelde alles heel gedateerd aan met die muziek. Het was bijna al zo slecht als de elektronische muziekscore van For Your Eyes Only (1981) door Bill Conti. Bepaalde passages zijn zo elektronisch, zo zwalpend, zo onbetekenend, dat ik me niet kan voorstellen dat niemand heeft ingegrepen. Maar het was dan ook Barbara Broccoli’s eerste film als producente. Veelzeggend genoeg werd één stuk gecomponeerd door John Altman, met name de tank-scène.

Dit is tevens de enige goede Brosnan Bond film, de rest (Tomorrow Never Dies, The World Is Not Enough, Die Another Day) is het bekijken niet waard. En het is een beetje vreemd dat een sterke Bondfilm meestal wordt afgewisseld met een crappy Bond, bij Brosnan kwam het nooit meer goed. Het begint met een zalige intro (ondertussen het handelsmerk geworden van de franchise) met Bond die gaat bungeejumpen van een 220 meter hoge dam. Er zit ook een leuke car-chase met een tank – die vanwege budgettaire redenen niet werd opgenomen in Rusland wel in een filmstudio in Londen.

GoldenEye is een geslaagde actieprent met vrijwel perfecte mix van het donzige escapisme van de vroege Moore-films en de harde spionage-actie van de Dalton-films. Het was tevens de meest succesvolle James Bond film sinds Moonraker (1979). Brosnan is een uitstekende Bond, zelfs in die drie opvolgende treinongelukken. Brosnan had ook minder van een typetje. Connery was de Gentleman Schurk, Lazenby de eerder Gevoelige Strijder, Moore de Leutige Spion, Dalton de Serieuze Spion en Craig de Meedogenloze Bruut. Bij Brosnan kan je zo niet meteen aan etiquette opplakken. De indruk die ik altijd kreeg was van een acteur die een meer elegante versie van de Dalton Bond wou spelen, maar opgezadeld werd met Roger Moore-scripts die hij zelf niet echt leuk vond.

© United International Pictures

In de film krijgen we nog steeds Q (Desmond Llewelyn) te zien, maar maken we ook kennis met de nieuwe M, briljant vertolkt door Judi Dench. Het is tevens de eerste Bond-film die door de computer is gehaald met cgi-effecten en dat al van bij het begin met de openingscredits van Daniel Kleinman, die in de voetsporen van Maurice Binder trad (die stierf in 1991). Op bijna Salvator Dali-achtige wijze gebruiken schaars geklede dames hun stiletto naaldhakken om beelden te kantelen en de hamer en sikkel te ontmantelen op muziek van Tina Turner, het enige muzikale lichtpuntje in dit gehele avontuur.

Kortom, een geslaagde Bondfilm met een stevige Brosnan, één van de betere Bondgirl-villains sinds Lotte Lenya in From Russia With Love (1963). GoldenEye zet meteen de toon, met Bond op een motorfiets die een vliegtuig achterna zit die net van een klif is gevlogen, en hij de achtervolging in vrije val inzet, het vliegtuig inhaalt, achter het stuur glijdt en het nog maar net red van een fatale crash. Brosnan speelt geestig en treft de ideale balans tussen zelfbewuste parodie en gerichte ernst. Dat doet de regisseur tevens ook.