Fahrenheit 451 (2018) ** DVD review

Je kan je afvragen of het een goed idee is om een cultboek als ‘Fahrenheit 451’ van Ray Bradbury opnieuw te verfilmen wanneer de verfilming van François Truffaut uit 1966 op ieders goedkeuring kon rekenen. Voorstanders zouden kunnen zeggen dat het onderwerp van Fahrenheit 451 in onze huidige individualistische maatschappij waarin angst voor het vreemde regeert, brandend actueel is. Akkoord, maar na het bekijken van Fahrenheit 451 (2018) overheerst toch vooral het gevoel dat deze remake echt niet nodig was, en dit een film is met een aantal mankementen.

Korte inhoud: Ergens in de nabije toekomst is er een tweede Amerikaanse burgeroorlog uitgebroken, waarna een centrale overheid alles in handen heeft genomen. Het volk wordt rustig gehouden door uitgekiende televisiepropaganda en speciale oogdruppeltjes waardoor kritische gedachten worden onderdrukt. Slechts weinigen verzetten zich tegen het beleid van de overheid en willen terug naar de periode van vrijheid die ze ooit gekend hebben.

Deze mensen worden ‘eels’ genoemd en worden opgejaagd door de brandweer omdat ze illegaal beschikken over boeken. In de dystopische maatschappij uit de film is het immers niet de taak van de brandweerlieden om branden te blussen, maar om branden te veroorzaken. Brandweerman Guy Montag (Michael B. Jordan) en zijn kapitein Beatty (Michael Shannon) sporen de eels op en verbranden hun boeken en wissen hun geheugen. Zo zijn ze beter controleerbaar en kan het volk niet opgehitst worden door de propaganda uit de boeken.

De overheid komt te weten dat de eels een plan hebben bedacht om alle nog beschikbare boeken in het menselijke DNA te smokkelen zodat de literatuur nooit wordt vernietigd. Daarvoor moet het plan – dat Omnis heet en geïmplementeerd is in een vogel – wel naar Canada worden gebracht. Montag twijfelt ondertussen aan de oprechtheid van Beatty en zoekt contact met de rebellen, met name de jonge Clarisse (Sofia Boutella).

De titel ‘Fahrenheit 451’ verwijst naar de temperatuur waarop papier begint te branden (zo’n 233 graden Celsius). Het boek werd door Ray Bradbury in 1953 geschreven in een periode waarin censuur en onderdrukking schering en inslag waren (het McCarthyisme in de VS, boekverbrandingen door de Nazi’s in Europa). In de loop der jaren is de titel van het boek zowat synoniem geworden voor censuur en zijn er ontelbare papers, artikels en eindwerken gemaakt over Bradbury’s sombere toekomstbeeld – dat zich overigens afspeelt in 1999. Ironisch genoeg werd het boek in de VS hier en daar ook gecensureerd.

Dit om te zeggen dat het bronmateriaal waarop Fahrenheit 451 is gebaseerd niet zomaar een flutromannetje is en dat er met argusogen werd gekeken naar wat regisseur Ramin Bahrani (99 Homes) er van zou bakken. Bahrani schreef samen met Amir Naderi ook het scenario en dat is misschien het punt waar Fahrenheit 451 het zwaarst de mist ingaat. Ook al valt er op visueel vlak weinig aan te merken op de film en zijn Michael Shannon en Michael B. Jordan een compatibel duo, als het verhaal rammelt, krijgen deze positieve punten het geheel niet rechtgetrokken.

© 2018 HBO

De kijker wordt meteen in het verhaal gegooid en Bahrani gaat er blijkbaar vanuit dat iedereen wel weet wat de premisse van Fahrenheit 451 is. Een beetje achtergrond over de maatschappij die in de film wordt getoond, zou wel handig zijn voor mensen die het boek of de verfilming van Truffaut niet kennen. Het zou ook duidelijker zijn voor de kijker die nu in een film wordt gegooid waar mannen met kolossale vlammenwerpers boeken verbranden en jacht maken op ‘eels’.

Ook de personages zijn niet echt goed uitgewerkt. Kapitein Beatty – een schurk zoals Michael Shannon er al tientallen heeft gespeeld – is een vlak personage dat niet veel meer doet dan roepen. Guy Montag is zijn gedroomde opvolger, maar na contact met de ‘rebellen’ krijgt deze ineens last van zijn geweten en begint hij het beleid in vraag te stellen. Zonder al te veel uitleg staat Montag ineens aan de kant van de rebellen. Moeilijk te geloven dat hij al die jaren daarvoor nooit aan het totalitaire beleid heeft getwijfeld.

Fahrenheit 451 laat een wereld zien die doet denken aan afleveringen van televisieserie ‘Black Mirror’. Computers hebben het van de mens overgenomen, het centrale computerprogramma Yuxie (een geavanceerde Siri) is het hart van de wereld en spiegels geven instant informatie en nieuws mee. “Happiness is truth” zeggen reclameboodschappen in het straatbeeld. Zelf denken is uit den boze. Een makkelijke verwijzing naar het beleid van Trump. Goede bedoelingen in overvloed in deze film, maar de uitwerking had beter gekund.

Fahrenheit 451 is vanaf 14 november 2018 verkrijgbaar op DVD met daarop de extra ‘Behind the Fire’.