Documentairemaker Michael Moore staat momenteel in de spotlights met In Trumpland (2016) waarin hij in de weken voor de komende Amerikaanse presidentsverkiezingen op bezoek gaat bij de meeste fervente kiezers van Donald Trump. Alvast mooie reclame voor Where To Invade Next (2015), de vorige van de controversiële documentairemaker, waarin Moore op zoek gaat naar ideeën in het buitenland die de Verenigde Staten zouden beter maken. Where To Invade Next is kritisch voor de V.S. en het huidige beleid, maar het is ditmaal op een erg luchtige manier verpakt.
Korte inhoud: Michael Moore trekt gewapend met zijn camera naar verschillende landen waarvan hij vindt dat zijn geliefde Amerika er iets van kan leren. Zo belandt hij allereerst in Italië waar hij versteld staat van het concept betaalde vakantie en betaald ouderverlof. In Frankrijk kijkt hij dan weer zijn ogen uit bij het zien wat de kinderen tijdens de schoollunch krijgen aangeboden. Heel wat anders en gezonder dan de fastfood die Amerikaanse kinderen krijgen aangeboden.
In Portugal word je dan weer niet opgepakt als je in het bezit bent van eender welke drugs. De Portugese overheid is van mening dat een hard drugsbeleid niet leidt tot minder verslaafden. Vervolgens trekt Moore naar Finland waar ze de beste studenten van de hele wereld afleveren. En dit met de kortste schooldagen in de wereld. Noorwegen zet zijn gevangenen dan weer niet achter slot en grendel, maar in begeleid wonen-complexen die hun re-integratie in de maatschappij moeten bevorderen.
Slovenië biedt op zijn beurt gratis universiteit aan en trekken daardoor veel buitenlandse studenten aan, ook Amerikanen die zich in hun eigen land blauw betalen aan studieleningen. In Tunesië staan ze dan weer veel verder met abortuswetten dan in de Verenigde Staten en in Duitsland leren ze hun kinderen alles over hun zwarte geschiedenis i.p.v. de gruwelijke feiten dood te zwijgen. En IJsland is ten slotte koploper inzake vrouwenrechten met de eerste vrouwelijke president eind jaren ’70.
Moore kan zijn ogen haast niet geloven wanneer hij van het ene naar het andere land trekt en naar zijn normen revolutionaire methodes ontdekt. Voor de Europese kijker is de cultuurclash iets minder groot (betaalde vakantie is er bv. ook in België), maar het is aangenaam kijken hoe Moore van de ene verbazing in de andere tuimelt. Moores verbazing wordt nog groter wanneer hij hoort dat de oorsprong van sommige ideeën in zijn thuisland liggen maar daar niet worden gebruikt.
In Where To Invade Next is Moore opvallend milder gestemd dan in zijn vorige documentaires Fahrenheit 9/11 of Sicko. Het Amerikaanse systeem wordt in deze film niet volledig met de grond gelijk gemaakt. Moore gaat op zoek naar positieve punten van andere landen waarvan hij zich afvraagt waarom deze in Amerika niet bestaan. Hij zegt daarbij ook openlijk dat hij enkel naar de positieve punten van deze landen kijkt, over de problemen in de bezochte landen wordt niet gerept zodat er een verrassend positieve vibe over deze film hangt.
Dit is de eerste documentaire die Moore draait zonder op Amerikaans grondgebied te filmen. Moore gaat naar het buitenland en plant daarbij Amerikaanse vlaggen wanneer hij vindt dat een idee of concept er ook in de Verenigde Staten moet komen. Hij interviewt CEO’s, koks, leerkrachten, gezagsdragers of mensen uit de straat… Deze zijn dan weer vaak ontzet dat deze voor hen de normaalste zaken van de wereld nog niet in de V.S. bestaan.
De droom van het Italiaanse geïnterviewde koppel is om ooit te emigreren naar Amerika, maar wanneer ze horen dat Amerikanen geen recht hebben op betaald verlof, lijken ze toch te twijfelen. Moore ontdekt ook dat de Franse belastingen dan wel hoger liggen dan de Amerikaanse, maar dat de Franse bevolking er veel meer voor terugkrijgt. In Amerika komen opvang voor de kinderen, schoolgeld e.d. niet op de belastingbrief. Maar 60% van de Amerikaanse belastingen gaan naar militaire doelen.
Moore is nog steeds een begaafde documentairemaker en ondanks de bijna twee uur verveelt deze documentaire zelden. Er zitten genoeg grapjes en steken in om de aandacht vast te houden. Wel is dit misschien Moores meest luchtige documentaire en wie hoopt dat Amerika met de grond gelijk wordt gemaakt en Moore stevige kritiek geeft op zijn vaderland, komt hier iets minder aan zijn trekken.
Where To Invade Next is inmiddels beschikbaar op dvd. Zondagavond 30 oktober wordt de film om 23u ook op Canvas vertoond.
Beoordeling: 3 / 5
Recensie door Karen op 30 oktober 2016
Behoorlijk wat cherrypicking dus … :/
Die Zweedse gevangenissen zijn beter dan veel sociale woningen in België, … scrap that…privé huurwoningen.