Black (2015) **½ Blu-ray review

Zoveel lovende woorden in Vlaanderen met een publieksprijs op het Filmfestival van Gent voor Black (2015), de tweede film van Adil El Arbi en Bilall Fallah. Spijtig genoeg was de film ook ‘zwart’ / wit en niet echt pienter in zijn vertelling, zelfs op het randje van het racisme. Het verbaast me dan ook niet echt dat de film geen wijde bioscooprelease heeft gekregen, ondanks zijn knappe fotografie van Robrecht Heyvaert, die ook de fotografie verzorgde voor die andere Vlaamse prent D’Ardennen (2015). Misschien een tikkeltje té afgelikt gezien de inhoud van de film.

Korte inhoud: Black vertelt het verhaal van de vijftienjarige Mavela (Martha Canga Antonio) – zwart en lid van de gevreesde Brusselse jeugdbende lid van “Black Bronx” uit de Matongewijk. Ze wordt brutaal gedwongen om te kiezen tussen loyaliteit en liefde wanneer ze halsoverkop verliefd wordt op de Marokkaanse jongen Marwan (Aboubakr Bensaihi) uit de rivaliserende gang ‘1080’. Maar één ding leert Mavela snel: ‘Eens een bendelid, altijd een bendelid; bij de Black Bronx geraak je nooit meer weg.’

De verdiensten van beide regisseur, die hun visitekaartje hadden gegeven met hun wat tegenvallende debuutfilm Image (2014), is dat Brussel op een wel bijzonder knappe manier in beeld hebben gezet. Ook al ligt het accent misschien wel op de migrantenbuurten. Maar toch toont men niet de vuile en vervallen buurten, maar zoekt men het in de meer grafische wijken met hun grote appartementscomplexen. En op één of andere manier krijg je hierdoor het effect dat deze film niet alleen gaat over een specifieke groep in een specifieke buurt, maar krijg je wel een universeler gevoel.

Een tweede verdienste is dat de twee regisseurs er toch in slagen om deftige vertolkingen te bekomen van twee onervaren acteurs. Elke onbekwame regisseur kan een scene doen werken met pakweg een Meryl Streep of een Gary Oldman in de hoofdrol, maar het echte talent komt naar boven wanneer ze met een onbekende cast moeten werken.

Spijtig genoeg mist het script die werd mede-geschreven door Hans Herbots en Nele Meirhaeghe, diepgang en finesse. Alle ingrediënten zijn aanwezig maar de samenstelling levert een fletse en nasmaak achter. Ik had ook het gevoel dat de film wel op een behoorlijk eenzijdige manier werd verteld vanuit het standpunt van de Marokkanen, terwijl deze film wel ‘Black’ heet. Anderzijds wordt er heel weinig diepgang gegeven aan de zwarte Afrikanen en hebben de makers er een scene in gegooid waarin één van hen op tv naar de gruwel van Rwanda aan het kijken is, alsof dit ook maar iets te maken had met het psychopatisch gedrag.

De Marokkanen zijn de (anti-) helden. Zij zondigen wel wat aan kattenkwaad door het stelen van handtassen op een zonnige dag, van idiote Vlamingen (het is cool om een boefje te zijn en flikkenwagens in brand te steken met molotov cocktails). Worden bedreigt door fascistische Vlaamse flikken (nog een geluk is er een zwarte en Marokkaanse flik) en krijgen het aan de stok met door en door gemene, gestoorde en gewelddadige zwarten. Ja het is het eeuwenoude Shakespeare verhaal van Rome & Juliet, maar ik kan me niet herinneren dat één clan de slechte waren end e andere clan de goede. Alle zwarten, met uitzondering van Mavela, zijn karikaturale psychopaten en verkrachters. En wanneer er een Marokkaans meisje verkracht wordt krijgen we dit vreemd genoeg niet te zien, maar de makers hebben klaarblijkelijk wel plezier gehad in het verfilmen van de verkrachting van het halfnaakte zwarte meisje vanuit alle mogelijke hoeken.

Veel vernieuwing zal je hier ook niet aantreffen. Het is een film gemaakt door mannen die zijn opgegroeid met Amerikaanse cinema en deze stijl met succes hebben overgeplaatst in de straten van Brussel. Had het een commercieel succes geweest dat ging ik hier hen veel felicitaties toewensen, maar dat was het niet. Ondanks de massale promotie-campagnes, de muziek van Oscar and the Wolf met Tsar B en het Slimste Mens kroontje van één van de regisseurs. Maar ik vermoed dat het allemaal net iets te onvolwassen is voor een hedendaagse generatie, die ook al die Amerikaanse films heeft gezien en die iets wat meer vernuft en intellect verwacht van een Vlaamse film. Hoe dan ook is het altijd wel leuk om nog eens een Belgische film te zien zonder Veerle Baetens of Koen de Bouw.

Op 22 april 2016 is de DVD en Blu-ray van Black beschikbaar met een documentaire over de stadsbendes en de muziekvideo ‘Black to Black.