Regisseur Tobe Hooper vertoeft momenteel op het Off Screen Film Festival in Brussel. Vanavond om 20u in de Bozar wordt zijn culthorror The Texas Chain Saw Massacre (1974) er nog eens vertoond op het witte doek. Een ideale gelegenheid om de moeder van heel wat horrorfilms nog eens in een cinemazaal te zien. En mochten jullie al een DVD of Blu-ray exemplaar hebben van de film is het misschien een uitgelezen moment om deze te laten signeren door ’the man himself’.
Korte inhoud: 18 augustus 1973. Als Sally Hardesty (Marilyn Burns) hoort dat het graf van haar grootvader door vandalen werd geschonden, trommelt ze haar vriend Jerry (Allen Danziger), haar gehandicapte broer Franklin (Paul A. Partain) en haar vrienden Pam (Teri McMinn) en Kirk (William Vail) op om te onderzoeken wat er precies gebeurd is. Onderweg nemen ze een vreemde lifter (Edwin Neal) mee, die zichzelf tot hun grote ontzetting in zijn hand snijdt. De tieners dumpen de man langs de kant van de weg en rijden snel verder. Helaas krijgen ze een tijdje later autopech en moeten ze noodgedwongen aanbellen bij een luguber uitziend huis.
Deze exploitation prent heeft al heel wat sequels en remakes gekregen, maar het origineel blijft met kop en schouders boven alle derivaten uitsteken. Zelfs het acteerwerk was boven datgene wat we gewend waren voor dergelijke slasher vehikels. Alles in de film leek te kloppen, gaande van de fotografie, de ingenieuze geluidseffecten, de setdressing, de locaties, de montage, ja zelfs het verhaal van Hooper en Kim Henkel – gebaseerd op de Amerikaanse seriemoordenaar Ed Gein (die eigenlijk maar 2 moorden had begaan en stricto sensu geen serial killer is) – zat strak in mekaar. Het productiebudget was toen geschat op 83’532 dollar en bracht een slordige 30 miljoen dollar op. Spijtig genoeg hadden de filmmakers de rechten op de film deels moeten verkopen om uit de kosten te komen gezien het oorspronkelijke budget op 60’000 dollar was geraamd. Het box-office succes kon Hooper enkel maar overtreffen met zijn Poltergeist (1982) die hij maakte met de steun van Steven Spielberg.
Gezien het kleine budget waren de omstandigheden allesbehalve aangenaam voor de acteurs en de filmploeg, die 4 weken lang in barre condities moesten werken. Maar dit was misschien ook de reden waarom alles er zo rauw en ongefilterd uitziet. Gunnar Hansen moest al die tijd ook met dezelfde kleren rondlopen. Na een aantal weken begon hij ook serieus te stinken, en niemand wou nog maar in zijn buurt komen op de set. De afschuw van de acteurs bij het zien van deze gemaskerde kolos was dus ook maar half gespeeld.
TCM was allesbehalve een amateur-debuutfilm. Ook al werd deze horrorprent in heel wat landen geweigerd, is deze toch uitgegroeid tot een absolute cultklassieker die in heel wat Top 10 Beste Horrorfilms op nummer 1 staat. Zelfs in onze All Time Top 10 Best Horror Movies. De tijdsgeest waarin deze ‘American Nightmare’ ook is uitgebracht spreekt ook boekdelen. De Amerikanen zaten toen met hun neus diep in het Watergate schandaal met president Nixon. TCM kon dan ook op geen beter moment komen. Een film die de rauwe realiteit zou blootleggen in een cultuur van leugen en bedrog. We bevinden ons in een uithoek van het land waar zo goed als geen toekomstperspectieven zijn. Een kille contradictie op ’the american dream’. Daarnaast was het ook een ontdekking van nieuw filmtalent, zowel voor als achter de camera. Dit exploitation genre introduceerde ook een compleet nieuw soort cinema, met schouder-camera en een bijna documentair-achtige beeldvoering.
© Converse Video
De bedoeling van Hooper, misschien een beetje in tegenstelling tot Ruggero Deodato’s Cannibal Holocaust (1980), was om een commerciële film te maken. Bijgevolg streefde hij ook een PG rating na. De film toont dus – in tegenstelling tot wat veel denken – bijna geen gore. Alles wordt er gesuggereerd en de (zwarte) humor ontbreekt ook niet. En ondanks de titel zien we Leatherface maar twee mensen achtervolgen met een kettingzaag (die overigens zorgvuldig werd afgeplakt om geen merknaam te verhullen). Maar de filmkeuring gaf TCM toch maar een R-rating. Achteraf bekeken et is misschien ook dankzij de censuur dat deze prent, met zijn vrij eenvoudig en lineair verhaaltje, uiteindelijk zijn reputatie kreeg.
Ook al duurt TCM slechts 83 minuten (88 minuten voor de unrated versie) zit je werkelijk in de gruwel van begin tot einde. Van de eerste tot de laatste scène distilleert deze prent een gevoel van chaos en angst, niet alleen te danken aan de enscenering, maar ook aan de efficiënte decoupage en die ijzingwekkende klankmontage die de muziek uit de autoradio in het begin van de film ging vervangen en bij momenten zelfs erger was dan het geluid van een kettingzaag. Tobe had slechts een travelling van 15 meter in zijn bezit en moest zijn scènes hoofdzakelijk filmen met bestaande lichtbronnen met een 16 mm camera (die achteraf werd opgeblazen naar 35 mm). Het is dan ook zeer merkwaardig hoe de cameraman Daniel Pearl er in slaagde om alle scènes op uniforme wijze aan mekaar te koppelen. Maar doordat er ook weinig middelen voorhanden waren, was er bijvoorbeeld ook geen ventilatie en voelen we ook die broeierige hitte van Texas op de bezwete lichamen en de genadeloze Texaanse zon. Vreemd genoeg is deze prent behoorlijk gestileerd ondanks de gruwel die we te zien krijgen. De mooie fotografie was uiteraard ook te danken aan de uitstekende art direction van Robert A. Burns. Net zoals bij vele meesterwerkjes heb je een geslaagde mix van talentvolle mensen voor en achter de camera die op het juiste tijdstip een sterk script verfilmen.
© Converse Video
Met een zeldzaam perfectionisme, heeft Tobe Hooper zijn Texas Chain Saw Massacre boven de andere horrorfilms laten uitsteken en er voor gezorgd dat de gruwel – zelfs na meerdere visies – tot in ons merg binnendringt. Het is een harde en brutale film die nauwelijks een moment van rust kent. Een nachtmerrie die ons telkens weer verrast met zijn verbluffende virtuositeit. Een meesterwerkje die jullie deze avond nog eens op het witte doek kunnen aanschouwen.
Op de Blu-ray van The Texas Chain Saw Massacre vinden jullie niet alleen de audio-commentaar van Tobe Hooper, acteur Gunnar Hansen en Director of Photography Daniel Pearl, maar ook heel wat making of filmpjes, outtakes, deleted scenes, bloopers en nog heel wat interviews.
Beoordeling: 4 / 5
Recensie door Dave op 17 maart 2015
Eigenlijk vond ik alle Texas Chain Saw films tegenvallen. Vind het maar een overgewaardeerde hype. Vooral Leatherface valt in alle films zwaar tegen. En de kettingzaag komt er inderdaad in vrijwel alle film ook nauwelijks aan te pas (althans niet waarvoor ik het wel zou verwachten, namelijk voor amputaties en verminking). Deze vond ik persoonlijk 1 van de slechtste en vond ik eruit zien als een erg goedkope B-film (wat het eigenlijk ook was). Alleen het begin was effen goed toen Leatherface uit de kast kwam. Maar behoudens deze scene van een paar minuten was er voor de rest bitter weinig aan.
Een heerlijk gestoorde film !