Met het uitbrengen van Jupiter Ascending (2015) lieten The Wachowskis nog eens van zichzelf horen, met een flamboyante science-fiction opera met uitzinnige decors, ingewikkelde kapsels en riante kostuums. Spijtig genoeg sloeg het verhaal nergens op. Dat was 16 jaar geleden enigszins anders met The Matrix (1999), geschreven en geregisseerd door Andy Wachowski en Lana Wachowski.
Korte inhoud: De computerhacker Neo (Keanu Reeves) komt er achter dat het leven op aarde niets meer is dan een computersimulatie, opgezet door machines om de mensheid in bedwang te houden. Hij wordt door enkele vrijheidsstrijders uit deze “Matrix” gehaald, en samen met hen begint hij een strijd tegen de machines, om de mensheid haar vrijheid weer terug te geven.
The Matrix, hun tweede film na hun geslaagd misdaad drama Bound (1996), was een technisch baanbrekende, buitengewoon spannende en originele sci-fi prent. De film was een echte rollercoaster die de kijker nauwelijks enige rust gunde en op het einde van de rit moest je toch even naar adem happen. Het geniale aan het concept was dat de wereld die wij ervaren als “de echte wereld”, uiteindelijk werd omgetoverd tot boerenbedrog aangestuurd door een supercomputer die de macht had overgenomen. Het was voor een keertje niet het soort film die de ene actie-scène en visueel effect na het andere plakte, maar alles had zijn reden en werd bijzonder slim uitgewerkt. Je moet er ook je kopje bij houden, want The Matrix was allesbehalve een afstompend Michael Bay vehikel.
De film zet al vanaf het begin meteen de toon, zowel op vlak van zijn superieure technische kwaliteit, als van zijn donkere fotografie, en met zijn gothic kledingstijl van strakke latex pakjes maakt het meteen ook een futuristisch fashion statement. Als kijker weet je niet wat je allemaal tezien krijgt, maar gaandeweg wordt alles duidelijk. Het personage van Trinity (Carrie-Anne Moss) wordt op de hielen gezeten door ordediensten die veel weg hebben van moderne gestapo-soldaten. Maar met wat supersnelle kung-fu bewegingen weet de jonge vrouw te ontkomen. De scène eindigt in een telefooncel (alsof deze nog bestaan in een wereld met gsm) die wordt platgereden door een truck. De vrouw leek als het ware door de telefoonlijn te zijn opgeslorpt alvorens het gevaarte de cabine met de grond gelijk maakt.
Later komen we te weten dat Trinity in opdracht van Morpheus (Laurence Fishburne) de hacker Neo (Keanu Reeves) probeert te bereiken, die in het gewone leven een deskjob heeft onder zijn echte naam Thomas Anderson. Als kijker beseffen we dat er iets niet juist is met de wereld waarin deze personages vertoeven, en voor je het weet fluistert Morpheus aan Neo dat hij niet meer is dan ‘de mentale projectie van zijn digitale zelf’. Wow! Ik veronderstel dat iedereen ondertussen al de film heeft gezien. In het geval van niet zou ik hier stoppen met lezen.
Indien Keanu echt wou weten hoe de vork in de steel zat zal hij moeten een keuze maken. Morpheus heeft twee pilletjes, één rode en één blauwe pil. De blauwe pil zou hem in staat stellen om te blijven leven in de gefabriceerde realiteit van de Matrix, levend in de ‘onwetendheid van de illusie, terwijl de rode pil kan leiden tot zijn ontsnapping uit de Matrix en hem zal brengen in de echte wereld. Ergens in de 21ste eeuw is er een oorlog losgebarsten tussen de mensen en de machines, en de computers hebben uiteindelijk aan het langste eind getrokken en de mens tot slaaf gemaakt. In een poging om de computers hun zonne-energie af te nemen hebben de mensen de atmosfeer om zeep geholpen. Een foute beslissing die er toe heeft geleid dat de mensen nu door computers worden ‘gekweekt’ als batterijen. Morpheus wil de strijd opnieuw aanbinden, met de hulp van Neo, die zij zien als een soort hedendaagse Messias.
© Warner Home Video
De grootste dreiging voor de rebellen zijn de agents (Hugo Weaving) die hen in de virtuele wereld kunnen uitschakelen. Want als je sterf in de computerwereld, sterft ook je geest in de echte wereld. Uiteindelijk lijkt de virtuele wereld ook veel beter en vreedzamer te zijn, dan de echte wereld en kun je je de vraag stellen waarom de rebellen uiteindelijk deze vreedzame illusie willen doorprikken. Maar de regisseurs zijn de kijkers te snel af en introduceren het personage Cypher (Joe Pantoliano) die zich net diezelfde vraag stelt. Maar dat is nu net de filosofische discussie die iedereen kan voeren van wat voor hemzelf belangrijker is. The Matrix is tevens een allegaartje van Griekse mythologie en New Age gedachten, in een techno-cyber universum. Je zou het zelfs kunnen omschrijven als een soort stilistische sci-fi-martial-art-western film.
Met zijn ‘rage against the machine’ muziek en cyberpunk wist de film in ieder geval in te spelen op de gevoelens van veel jongeren die zich niet goed in hun vel voelden of zich niet meteen wilden conformeren tot de huidige normen. Een nieuwe generatie van rebellen was geboren. De Wachowskis gingen ook puren uit tal van andere films (gaande van de John Woo films tot de films van David Cronenbergh), maar brachten alles in een compleet andere context. Het productiebudget van de film bedroeg “slechts” 63 miljoen dollar, en moesten bijgevolg uitwijken naar Australië om het budget wat te drukken. Uiteindelijk werd The Matrix een mega-succes met een bioscoop recette van 463 miljoen dollar wereldwijd, ongezien voor een R-rated science-fiction film. Het houterig acteerwerk van Keanu Reeves hebben we er allemaal wel bijgenomen.
Beoordeling: 4 / 5
Recensie door Dave op 10 februari 2015
