Als er in 2006 op filmgebied één ding duidelijk is geworden, dan is het dat de Mexicaanse cinema helemaal in de lift zit. Vorig jaar kwamen de drie bekendste Mexicaanse regisseurs allemaal met een nieuwe film en qua kwaliteit moeten ze helemaal niet voor elkaar onderdoen. Alfonso Cuaron kwam met de donkere science fictionthriller Children of Men (2006) en de ruimtefilm Gravity (2013), terwijl Alejandro Gonzalez Inarritu het pakkende Babel (2006) afleverde.
De derde Mexicaan is Guillermo del Toro die met Pan’s Labyrinth (2006) – Spaanse titel: El Laberinto del Fauno – een fantasierijk maar ook erg droevig sprookje maakte. Hoofdpersonage is de 12-jarige Ofelia die tegen haar wil moet verhuizen omdat haar moeder hertrouwde met de gruwelijke militair kapitein Vidal. Onderweg naar haar nieuwe thuis ziet Ofelia al een vreemd soort wezen – een elfje noemt ze het zelf – dat haar de weg wijst naar een ruïne van een oud labyrint.
Korte inhoud: Spanje anno 1944. De burgeroorlog is nog maar net gedaan of er dient zich met het fascisme al een nieuwe vijand aan. De zwangere Spaanse moeder Carmen (Ariadna Gil) hertrouwt met de fascistische kapitein Vidal en trekt met haar 12-jarige dochter Ofelia (Ivana Baquero) naar zijn legerbasis. Om te ontsnappen aan het dagelijkse brutale geweld verzint Ofelia een fantasiewereld met elfen, faunen en andere vreemde creaturen.
Wanneer het elfje Ofelia ’s nachts meeneemt diep in het labyrint, krijgt ze van een vreemd creatuur te horen dat ze eigenlijk de prinses is van een koning. Om haar status van prinses echter te verzilveren, moet ze drie opdrachten tot een goed einde brengen. Daarvoor krijgt ze van het wezen een magisch boek mee met de eerste opdracht. Ofelia gaat snel aan de slag om haar missie tot een goed einde te brengen maar daarvoor moet ze uitkijken dat Vidal en zijn manschappen haar niet ontdekken.
Hoewel Pan’s Labyrinth overal gepromoot wordt als fantasiefilm, nemen de scènes met de fantastische wezens ongeveer (grof geschat) een derde van de film in. De rest van de film speelt zich af in de werkelijkheid die echter nog veel wreder is dan eender welke fantasiewereld. Dat lijkt ook de bedoeling van Del Toro, om te tonen dat ondanks de wrede fantasie, de werkelijkheid meestal nog een tikje erger is.
Kapitein Vidal is een echte onmens en zelden zal je voor één personage zoveel antipathie en haatgevoelens krijgen als voor deze militair. Dat is mede de verdienste van acteur Sergi López die Vidal op een heel onderkoelde, gevoelloze manier speelt. Daardoor krijg je vanzelf sympathie voor de wezens in het labyrint die er dan wel gruwelijk uitzien, maar die toch nog een geweten hebben.
© Paradiso Home Entertainment
Mensen met een zwakke maag zijn gewaarschuwd want Del Toro schuwt de wrede scènes niet. Het uitgemergelde personage wiens ogen in zijn hand liggen, zal je al wel kennen van de promotiefoto’s, maar daar tegenover staat het brute geweld van Vidal die niet op een mensenleven meer of minder kijkt. Het reële geweld is veel afschuwwekkender dan eender welk creatuur en wanneer Vidal met sardonisch genoegen een tegenstander martelt, kan je alleen maar hopen dat hij zelf hetzelfde lot zal ondergaan. Het einde van kapitein Vidal – niet nadat hij nog een laatste zeer schokkende moord heeft gepleegd – komt dan ook als een grote verlossing.
De plot en het scenario van Pan’s Labyrinth zitten heel goed ineen en fantasie en realiteit wisselen elkaar heel goed af. Van bij de eerste beelden zit je al meteen in het verhaal en je aandacht wordt pas losgelaten bij de eindbeelden. Ook het uitzicht en de look van Pan’s Labyrinth zijn heel mooi uitgewerkt en de film werd dan ook terecht genomineerd voor een Oscar in de categorie ‘beste cinematografie’. Daarin moet de prent het wel opnemen tegen die andere visuele pareltjes als Children of Men, The Prestige, The Illusionist en The Black Dahlia. Pan’s Labyrinth is ook nog terecht genomineerd als beste originele scenario en als beste anderstalige film. Vooral in deze laatste categorie lijkt Pan’s Labyrinth – na de afwezigheid van Volver van Pedro Almodovar – de te kloppen film.
© Paradiso Home Entertainment
Het einde van Pan’s Labyrinth – en daaraan zie je dat de film niet is gemaakt door een typische Hollywoodregisseur – is tegelijk hoopgevend en droevig. Hoopgevend omdat Ofelia bereikt waarnaar ze streefde en herenigd wordt met haar moeder en (biologische) vader. Droevig omdat je weet welke prijs Ofelia daarvoor heeft moeten betalen. Want het moeten niet altijd happy ends zijn zoals Steven Spielberg onlangs nog presteerde in War of the Worlds. Met regisseurs als Del Toro, Inarritu en Cuaron zit niet alleen de Mexicaanse cinema voor jaren gebeiteld, maar staan er ook ons nog vele mooie films te wachten van dit drietal. Olé! Kortom, Pan’s Labyrinth is een visueel prachtige film die door middel van fantasiebeelden de gruwelen van een oorlog toont.
Beoordeling: 4 / 5
Recensie door Karen op 11 juni 2008
Die film stond al langer op mijn lijstje, maar nog nooit de kans gehad om hem te zien. Wat een verrassende film! Sterk acteerwerk en pakkend einde. Ook de speciale effecten zijn weer van een hoog Guillermo Del Toro niveau. Echt een aanrader!
Ik had eigenlijk niet verwacht dat deze film zo donker en deprimerend zou zijn. Ik dacht eerst een soort Tim Burton achtige fantasy-film…niet dus. Dit gezegd, heeft me toch bijgebleven.