Django Unchained (2012) **** Blu-ray review

Sommige regisseurs vallen in herhaling, andere willen hun films volproppen van visuele effecten en vreemde camerabewegingen. Quentin Tarantino blijft zijn eenvoudige zelf en is tezelfdertijd meer vernieuwend dan om het even welke filmmaker. Drie jaar na de knettergekke oorlogsfilm Inglourious Basterds (2009), pakt hij uit met de geniale spaghetti western Django Unchained (2012), die al vanaf 16 mei 2013 ligt de Blu-ray al in de winkelrekken.

Korte inhoud: We bevinden ons in het diepe zuiden van de 19de eeuw waar slavenhandel welig tiert. Twee geliefden, Django (Jamie Foxx) en Broomhilda (Kerry Washington), worden met het klappen van de zweep uit elkaar gedreven en verkocht aan de laagste prijs aan verschillende eigenaars. Terwijl Broomhilda haar nieuwe situatie leefbaar probeert te maken wordt Django ondertussen bevrijd door een eigenzinnige Duitse premiejager genaamd Dr. King Schultz (Christoph Waltz) die rondtoert met een tandarts karretje. Hij heeft zijn oog laten vallen op de slaaf Django die hem kan helpen in het vingerwijzen van de beruchte Brittle Brothers. Hij besluit om Django onder zijn vleugel te nemen en hem de fijne kneepjes van het vak te laten zien. Na een aantal succesvolle premies besluit Schultz om hem te helpen in zijn zoektocht naar zijn geliefde. Dit blijkt achteraf moeilijker te zijn dan gedacht. Na wat opzoekingswerk blijkt ze eigendom te zijn van Calvin Candie (Leonardo DiCaprio), een meedogenloze plantage-eigenaar die berucht is om de vreselijke slavenpraktijken die hij erop nahoudt op zijn privéterrein genaamd “Candyland.” Hij is namelijk verzot op Mandingo Fighters, een strijd op leven en dood tussen twee zwarte slaven.

Ik ken maar weinig regisseurs die zo gebeten zijn door pulp cinema als Tarantino, en wanneer hij zich waagt aan het western-genre, komt hij opzetten met een lading referenties en knipoogjes naar de klassiekers. Django komt uiteraard van Django (1966) van Sergio Corbucci, de referentie-spaghetti western met Franco Nero die ook nog eens een cameo-rolletje heeft in de film. De naam Django werd nadien gebruikt als uithangbord voor dit typische western-genre, vaak films die weinig te maken hadden met het echte personage van Django. En zo wil de grondlegger van de spervuurcinema, niet zonder enige ironie, ook deel uitmaken van die spin-off Django-reeks met een onthutsende adrenalineshot die een verborgen en beschamend verleden blootlegt.

Het resultaat is één van de meest bloederige westerns ooit. En neen, Tarantino heeft geen zin om het pad te bewandelen van cowboys en indianen, of een outlaw en een sheriff, maar wil met deze prent de onderbuik van Amerika openrijten en ons confronteren met de gruwel van de slavenhandel van voor de burgeroorlog. Slavenhandel is al meerdere keren aan bod gekomen in westerns, maar nog nooit op een dergelijke ongecensureerde manier. Tarantino staat niet bekend voor zijn brave proza en laat zien wat zwarte mensen allemaal moesten ondergaan op die plantages. Ze werden niet alleen onderdrukt, maar ook gekweekt. Een trouw tussen slaven was vrijwel onbestaand. Een sterke slaaf werd samen gezet met een sterke vrouw, om zo sterke slaven te kweken. En het mooie aan deze Django Unchained is dat het net gaat over een zwarte slaaf die bounty hunter wordt en zoekende is naar zijn geliefde. Het is dus niet alleen een western, maar zeker ook een romance. Maar ondanks zijn bloederige en brutale karakter steekt deze film met enorm veel subtiliteit in mekaar. En ja, het is een rasechte Tarantino film. Het vendetta-thema zit er zeker in, maar het zijn die schitterende dialogen die van deze prent een echte loepzuivere Tarantino-film maken, naast de bloederige shoot-outs, de knettergekke humor en de interessante muziekkeuzes. Ik denk dat ik voor de eerste keer een western heb gezien met rap-muziek, én het werkt!

© Sony Pictures Home Entertainment

De vertolkingen zijn om van te smullen, en dat is nu net de specialiteit van Tarantino. Hij brengt iedereen op een zelfde golflengte en laat de acteurs hun ding doen, gaande van geroutineerde acteurs zoals Samuel L. Jackson die hier een verschrikkelijke onmens speelt, tot legendes zoals Don Johnson die als plantage-eigenaar in witte gewaad als een keizer over zijn landgoed kijkt. Maar de show wordt hier toch voor een stuk gestolen door Leonardo DiCaprio, die hier voor de eerste keer een rasechte, mensonterende villain neerzet. Hij is de duivel in vlees en bloed en Tarantino koos ervoor om zijn personage met bloedrode tinten te omringen. In een ver verleden heeft hij ooit Louis XIV gespeeld (cf. The Man in the Iron Mask), wel, op één of ander manier heeft hij deze vertolking volwassen en intenser gemaakt. Hij is een soort jonge landeigenaar die Candyland heeft geërfd van vader op zoon (tot de zoveelste generatie), en de levensstijl wat beu geworden is. Uit verveling heeft hij zijn interesse verlegt naar Mandingo fights, brutale gevechten tot de dood tussen zwarte slaven. Hij is de western versie van Caligula, een jonge koning die beslist over leven en dood. Maar de subtiliteit waarmee hij zijn personage vertolkt is onovertroffen. Ik blijf het schandalig vinden dat de acteur zelfs geen Oscar-nominatie heeft gekregen voor zijn vertolking.

Jamie Foxx zet hier ook een sterke vertolking neer en laat zien dat hij echt wel één van de betere acteurs is in Hollywood. Meer nog, wanneer je hem aan het werk ziet zou je denken dat hij zijn eigen Django tv-serie had kunnen krijgen. Hij zet zijn personage neer met veel emotie en kracht, en als kijker leef je meteen met hem mee. Daarnaast speelt Christoph Waltz zijn rol van de gesofistikeerde Duitser opnieuw met verve. Zijn personage van Col. Hans Landa uit Inglourious Basterds zit er nog wel ergens in, maar de acteur heeft zoveel meer in zijn mars dat hij zijn personage van Dr. King Schultz zo grappig, teder en tegelijkertijd buitengewoon gevaarlijk maakt. Ook de vertolking van Kerry Washington maakt indruk, ook al heeft ze veel minder screentime als de rest. De enige acteur die uit de toon valt is… Quentin Tarantino zelf. Zijn cameo is wel grappig, maar je merkt dat hij toch een vreemde eend in de bijt is. En zo zie je hoe subtiel deze prent toch in mekaar steekt. Traditie wil dat QT zijn cameo deed, maar in deze context moet je spel-niveau van een dergelijk niveau zijn dat je als acterende regisseur tekort schiet. Maar het is hem vergeven en de manier hoe hij aan zijn einde komt is best wel amusant.

Kortom, ik heb hier echt van genoten, meer nog dan bij Inglourious Basterds. Het is gewaagde, originele, gesofistikeerde en stijlvol western die bovenden buitengewoon ontspannend en schokkend is. Django Unchained is onversneden Tarantino, en behoort tot zijn beste films. Het is het werk van een regisseur die aan de top van zijn carrière staat en die zonder schroom een zware stoot verkoopt in de onderbuik van het puriteinse Amerika, zonder neerbuigend, belerend of pretentieus over te komen. Het is bloederige spaghetti western met een infuus van blaxploitation gemaakt door iemand die opstaat en gaat slapen met klassiekers uit de filmgeschiedenis. Uiteraard is de film geen authentiek portret van hoe het wat in 1858 (er worden heel wat explosieven gebruikt in de film – ook al werden deze pas in 1867 uitgevonden) maar het is onversneden entertainment die niettemin het beschamende verleden van Amerika openrijt. Dat de film veel stof zal doen opwaaien, net omwille van zijn frivole karakter, staat buiten kijf. Zo heeft regisseur Spike Lee al laten weten dat hij de film niet wil zien en zich distantieert van elke poging om slavenhandel als ‘spaghetti western’ in te pakken in plaats van een dramatisch holocaust drama die het hoort te zijn.