Cowboys & Aliens (2011) * Blu-ray review

Tjah, ik ben eigenlijk wel super ontgoocheld in Cowboys & Aliens (2011) van Jon Favreau, en dat heeft waarschijnlijk ook wel iets te maken met mijn torenhoge verwachtingen na zijn geslaagde Iron Man (2008). Toch was ik op mijn hoede, want zijn sequel Iron Man 2 (2010) sloeg toch wel nergens op. Maar de trailer kon me vreemd genoeg wel boeien en de casting leek op het eerste gezicht wel knap…

Korte inhoud: In 1873 komt Jake Lonergan (Daniel Craig), die zich niks meer kan herinneren over zijn verleden, terecht in het woestijdstadje Absolution. De enige aanwijzing over zijn identiteit is een mysterieuze beugel om zijn hand. Jake komt er al snel achter dat het stadje vreemdelingen wantrouwt en niets doet zonder toestemming van Colonel Dolarhyde (Harrison Ford). Wanneer ze echter aangevallen worden door aliens en de dorpelingen één voor één ontvoerd worden door de buitenaardse wezens lijkt Jake, de vreemdeling die in eerste instantie niet welkom was in het stadje, de enige hoop op redding. Samen met de reizende Ella (Olivia Wilde) en Colonel Dolarhyde stelt hij een posse samen van dorpsbewoners, vogelvrij verklaarden en Apache indianen om te strijden tegen hun gemeenschappelijke vijand.

Universal en DreamWorks hebben nochtans zwaar gegokt op deze prent met een productiebudget van 170 miljoen dollar. Maar tot grote verwondering haalde de film met veel moeite nog maar net 100 miljoen dollar aan de Amerikaanse box-office. En tot overmaat van ramp hebben ze nu ook nog een miljoenen rechtzaak aan hun broek wegens plagiaat. Volgens diverse bronnen zou de comic-artist Steven John Busti claimen dat de comic van Scott Mitchell Rosenberg waarop de film is gebaseerd, eigenlijk een rip-off is van zijn vroeger uitgebrachte én tevens gelijknamige comic Cowboys and Aliens. Busti klaagt niet alleen Rosenberg aan, de CEO van Platinum Studios, maar ook Universal Studios en Dreamworks.

En het ziet er naar uit dat Busti het bij het rechte eind heeft. Bekijk dit plaatje uit de comic van Busti, en dit plaatje uit die van Rosenberg. Zoiets kan je geen toeval meer noemen. Komt daar nog eens bij dat Rosenberg naar alle waarschijnlijkheid de comic van Busti kende, gezien deze werd gepubliceerd in Comic Shop News #388 waar ook een artikel stond over Rosenberg, op dezelfde pagina dan nog wel. Ik vraag me af of Tom Arvis niet de volgende in de rij zal zijn die Rosenberg zal beschuldigen van plagiaat, want hij was toch ook al een tijdje bezig met aliens en cowboys. Maar nu, het idee hebben volstaat niet, kopiëren van plaatjes en specifieke verhaallijnen daarentegen wel.

© Universal Pictures Home Entertainment

Maar wat maakt het allemaal uit. De film is gewoon niet goed. Het verhaal – die door maar liefst 8 scenaristen (!) werd neergepend (Roberto Orci, Alex Kurtzman, Damon Lindelof, Mark Fergus, Hawk Ostby, Mark Fergus, Hawk Ostby, Steve Oedekerk), hangt met haken en ogen aan elkaar, staat bol van de clichés (cf. Ford die een mes geeft aan een jongen en die dit mes dan gebruikt om een alien mee te “prikken”, de scène waarin een barman voor schut wordt gezet door een foute cowboy met triggerfinger,…) en is ronduit bespottelijk (cf. de aliens zoeken naar goud – maar nemen nog even de tijd om mensen te kidnappen, … whatever). De acteurs (Ford, Wilde, Craig) zijn compleet verkeerd gecast en lopen er ook in rond als kartonnen borden, zonder echt te weten van welk hout pijlen te maken. En de enige pijlen in deze science-fiction western komen van een bende Indianen – Cowboys and aliens AND Indians dus – die halverwege het verhaal op vrij nutteloze wijze hun intrede maken. De broederschap tussen cowboys en indianen die een gemeenschappelijke vijand hebben valt trouwens in herhaling, gezien dit gegeven bij verschillende bendes in de film aan bod komt, maar nauwelijks wordt uitgewerkt. In de film zegt Craig op een gegeven moment “They came here for the Gold”, waarop Ford antwoordt “Gold? That’s ridiculous. What are they gonna do with it? Spend it? ” Een sentiment die waarschijnlijk gedeeld wordt door de gemiddelde bioscoopbezoeker.

Soms kan je er vreemd genoeg van genieten. Er zitten een paar onbedoeld grappige scènes in de film, zoals die waarin Ford en Craig elkaar een paar kletsen geven (Craig krijgt trouwens om de haverklap een klap in het gezicht, wat op zich wel op te lachen is), of de scènes waar achterlijke dorpelingen met stokken en stenen naar de aliens werpen met hun geavanceerde en hoog-technologische schotels of cowboys die hun vijand te lijf gaan met hun six-shooters. De aliens in kwestie zagen er dan weer niet zo “ontwikkeld” uit, en leken trouwens op gorilla-achtige creaturen die net niet werden weerhouden voor de casting van Men in Black III (2012) (lees: iets te ridicuul). En als je over aliens praat kan je ook niet anders dan over de middelmatige tot ronduit slechte speciale effecten te spreken. Bij momenten leek het wel of ze de effecten hadden gemaakt op basis van prefab plugins van After Effects. District 9 (2009) had betere visuele effecten, en deze science-fiction werd gemaakt met nog geen 1/5 van het productiebudget van Cowboys & Aliens. Ik snap trouwens niet wat uitvoerend producent Steven Spielberg in deze treinramp kwam doen?! Hij had er toch al één met Super 8 (2011) (pun intended).

© Universal Pictures Home Entertainment

Jon Favreau bevestigt met deze prent zijn status van one-hit-wonder. Al de foute scènes samen in deze mainstream science-fiction comic adaptatie zijn minstens 6 Razzies waard. Wat me nog meer stoorde aan deze prent was het gebrek aan “intentionele humor”, en het gebrek aan vrouwen (buiten Olivia Wilde) met een rol van enig belang. Maar wat me nog het meest irriteerde was de leegte, de saaiheid en “pretentieuze serieus ” waar deze prent voor staat. De film had trouwens veel beter geweest ZONDER ALIENS! Je had een interessant conflict tussen Ford en Craig, met een vrouw tussen beiden. Iets meer uitgewerkt had het nog een geslaagde western kunnen worden. De enige verdienste van deze film is dat ze een klaar en duidelijk antwoord verschaft waarom nog niemand eerder het western-genre met de science-fiction wou mengen: het werkt gewoon niet.

Op de blu-ray vinden jullie de audio-commentaar van de regisseur, en hier kan je duidelijk horen waar het allemaal fout is gelopen. Vanuit een didactisch oogpunt misschien één reden om deze schijf dan toch aan te schaffen. Andere redenen schieten mij niet zo te binnen. Of toch,… Olivia Wild. Ah, Olivia Wilde…