Inception (2010) ****½ Blu-ray review

Ik heb deze film in de zomer van 2010 gaan zien in een overvolle filmzaal waar de airco blijkbaar was uitgevallen en waar de temperatuur nauwelijks te houden was. Om alles nog wat erger te maken, zaten een paar stoelen links van me twee randdebielen die nauwelijks hun tetter konden houden, en achter me een dame met krakende chips met pickles (ik haat de stank van pickles!). Je zou al snel de neiging hebben om van zaal te veranderen en naar een andere film te gaan zien. Maar dan begon Inception (2010) en je bent van de eerste tot de laatste minuut gekluisterd aan je stoel, en besef je nauwelijks nog iets van de ongemakken.

Enkel voortreffelijke films slagen hier in, en hier heb je er zo één. En vandaag is de film te verkrijgen op een 2-disc blu-ray special edition, met genoeg extra’s en behind the scenes filmpjes, om er duizelig van te worden.

Korte inhoud: Dom Cobb (Leonardo DiCaprio) is een meesterdief, gespecialiseerd in het “stelen” van waardevolle geheimen in het onderbewustzijn van een mens. Dit stelen gebeurt via een droomsequentie, wanneer de geest het kwetsbaarst is. Cobb is hierdoor een gewilde speler in de verraderlijke nieuwe wereld van bedrijfsspionage. Maar dit heeft hem tegelijkertijd ook tot een internationale vluchteling gemaakt, wat hem alles kan kosten wat hij ooit lief had, zijn vrouw Mal (Marion Cotillard) en kinderen. Nu krijgen Cobb en zijn team van specialisten een nieuwe taak aangeboden door Saito (Ken Watanabe). Een ‘laatste’ taak die ervoor kan zorgen dat Cobb zijn oude leven weer terugkrijgt. Deze taak is niet het stelen van een idee, maar het plaatsen van een idee in de geest van Robert Fischer, Jr. (Cillian Murphy), de zoon van een belangrijke bedrijfseigenaar. Als ze slagen, dan kan het de perfecte misdaad zijn. Maar er is ook een levensgevaarlijke vijand, iemand die altijd Cobb’s volgende zet lijkt te voorspellen…

Inception is niet zo’n ingewikkeld zoals velen hem omschrijven. Zeker niet ingewikkelder dan pakweg Fight Club (1999) , Primer (2004) of de Matrix trilogie (1999). Je moet er wel je kopje bij houden. Inception heeft een slim en weldoordacht script en wat mij betreft een verademing op het voorgekauwde materiaal die we dikwijls aangereikt krijgen. Vreemd genoeg komen deze prenten pas aan het oppervlak wanneer het politiek klimaat het toelaat in de States. Je moet er eens op letten wanneer een Democraat in het Witte Huis zetelt, we vaak films hebben die grenzen willen verleggen en het publiek niet beschouwen als apathisch kijkvee. Wanneer een Republikein zetelt zijn het vaak hoogdagen voor het slasher-genre. Regisseur Christopher Nolan heeft eerder grenzen verlegt met zijn comic-adaptaties van de Batman, en nu zet hij met deze prent opnieuw een stap in het onbekende: de spionage thriller in de droomwereld.

Er zijn uiteraard heel wat films geweest waar het onderbewustzijn en de droomwereld centraal stonden in het verhaal en waar illusie en realiteit nauwelijks te onderscheiden zijn van elkaar, maar het is sinds The Matrix dat we nog eens te maken hadden met zo’een visueel indrukwekkende en realistische wereld met zo’een adembenemend plot. Het is tevens het soort film die je kan herbekijken om er telkens nieuwe zaken in te ontdekken. Het was niet de bedoeling van Christopher Nolan om een soort Alice in Wonderland film te maken waar alles mogelijk is. Neen, ook een droomwereld heeft zijn regels, zijn beperkingen en uiteraard zijn gevaren. Het is ook geen film à la Lost waar de kijker wordt ondergedompeld in een wirwar van mysterieuze plotlijnen waar verklaringen uitblijven tot enorme frustratie van de kijker. Nolan houdt ons niet voor de gek (althans niet tot het laatste shot van de film). Hij maakt alles duidelijk waar we zijn en waar me naar toe gaan, en doet dit zelfs misschien een tikkeltje teveel naar mijn gevoel. En toch, ondanks die duidelijkheid verliest het verhaal niets van zijn mysterie en intrige. We ontdekken een nieuwe wereld, en deze keer is het niet op de planeet Pandora met blauwe Na’vi’s, …thank god.

En ook al is het verhaal niet geheel nieuw (cf. tv-series als “Caprica” en “The Prisoner”), toch hebben we te maken met een origineel en vernuftig concept waarbij een systeem toelaat om in te breken in iemand zijn dromen. En in die originele gedachte, waar Nolan 8 jaar van zijn leven heeft aan gewerkt, gaat hij nog een stap verder en introduceert ‘inception’, het implanteren van een idee of een gedachte in de geest van iemand anders, niet als doel om een vrouw ervan te overtuigen dat jij echt de ware bent, maar wel om bijvoorbeeld een bedrijfseigenaar te beslissing te laten nemen zijn imperium te ontmantelen.

Het slachtoffer in de film is Robert Fischer Jr., gespeeld door Cillian Murphy (één van de terugkerende acteurs in Nolan zijn films), zoon die het imperium van zijn zieke vader (Pete Posthelthwaite) zal erven. Het team die Cobb (Di Caprio) zal bijstaan in deze inception bestaat uit Arthur (Heath Ledger-look-alike Joseph-Gordon Levitt), de jonge architecte Ariadne (Ellen Page) die een studente is van Cobb’s stiefvader Miles (Michael Caine), de persoons-imitator Eames (Tom Hardy), de opdrachtgever Saito (Ken Watanabe) en de chemicus Yusef (Dileep Rao). Een slimme zet van Nolan, die niet alleen de Amerikaanse/Britse, Aziatische en Franse markt aanspreekt, maar ook de Indische. Het productiebudget bedroeg 200 miljoen dollar, en dit bedrag is al binnen nog voor de film in de zalen kwam. En dit met een vrij complex SF-verhaal. De film heeft niet genoten van een gelijkaardige marketing campagne als dat van Avatar, maar de posters en trailers waren wel indrukwekkend en zullen hun doel niet gemist hebben. Ik ben de tweede week gaan zien om love parade achtige toestanden te omzeilen, maar ook de tweede week was het drummen voor een plaatsje (…ook al was het een genummerd plaatsje).

Ook al hebben we hier te maken met een nieuw meesterwerkje, toch denk ik niet dat deze film hetzelfde effect teweeg zal brengen als The Matrix. Daarvoor zijn er net iets te weinig memorabele scènes of dialogen. Ook naar het einde toe is de film iets te conventioneel in vergelijking met zijn Memento (2000). Maar het blijft desondanks één van de beste science-fiction thrillers van de laatste 10 jaar. Het is een intelligente film die ook zijn uiterlijk heeft verzorgd. De terra-forming scènes waar een straat over een andere komt te liggen of wolkenkrabbers wegzakken in de zee, zien er verbluffend uit. Maar ook de zero-gravity sequenties uit de Matrix, worden in deze film her-uitgevonden op een fascinerende manier. Met de dreigende muziek van Hans Zimmer en gitaarwerk van Johnny Marr, de wide-angle fotografie van Wally Pfister en het slimme plak en knip werk van Nolan, blijf je op het puntje van je stoel zitten.

Maar wat Nolan heeft geleerd van James Cameron is om je publiek ook een dosis emotionaliteit te bezorgen. Het visueel verbluffende Titanic had nooit zo’n hit geweest was het niet voor de avontuurlijke romance tussen Jack en Rose. En in Inception heb je ook een romance, weliswaar met een bitter smaakje. Maar die romance, die zich gradueel onthult, is de drijfveer van de hele film. We hebben hier niet te maken met een ‘boy meets girl’ premisse, dan eerder een ‘girl left boy’ verhaallijn. Maar de duistere details van deze breuk zijn enkel door Cobb bekend, en terwijl we afdalen in de diepste regionen van zijn onderbewustzijn, worden we geconfronteerd met de tragiek van deze relatie. Neen, als jullie op zoek zijn naar een hartverwarmende romance, dat zijn jullie met Christopher Nolan aan het verkeerde adres.

© Warner Home Video

Leonardo DiCaprio blijft ons verrassen als man en blijft groeien als acteur. DiCaprio zet hier wederom een uitstekende vertolking neer van een ingewikkeld personage. Hij moet niet alleen worstelen met een personage met een verscheurend verleden maar moet als acteur ook de toeschouwers kunnen bekoren met een charismatische en aantrekkelijke verschijning. En het is tegenwoordig geen eenvoudige taak om als acteur niet te worden weggeblazen door de speciale effecten. Nolan nam dan ook geen onnodige risico’s met de andere cast-leden, en nam de helft van zijn Batman Begins – The Dark Knight acteurs over (Ken Watanabe, Cillian Murphy, Michael Caine). Tom Berenger duikt ook op in deze film, een beetje als de onverwachte verschijning van Rutger Hauer in Batman Begins. De speciale effecten in de film staan ten dienste van de acteurs en niet omgekeerd. Er is niet gedacht aan een leuk effect om nadien de acteurs hier aan bloot te stellen, wel zijn het de acteurs die op de voorgrond treden, en in deze film vooral Leonardo DiCaprio (gezien de andere personages maar een klein beetje worden uitgewerkt).

Is deze film bestemd voor filmgeeks? Laat het me zo stellen, het is niet de opwekkende Leathal Weapon joyride die je waarschijnlijk had verwacht na het zien van de trailer. Dit is een SF-thriller van !148 minuten! lang, waar personages dromen in een droom van een droom in een andere droom. Hier zijn geen Shyamalan twists, maar wel Sience-Fiction waar de ‘science’ geschreven wordt met een grote ‘S’ (toch naar Hollywood normen). Je kunt je achteraf veel vragen stellen, maar volgens mij zit alles wel goed in mekaar. Als er onduidelijkheden zijn, zet het maar in de commentaren met spoiler-alert en ik zal er wel een antwoord op hebben. Neem nu de vraag waarom de personages niet rondzweven op level 3 in de droom-sequentie, terwijl ze dat wel doen in level 2, ten gevolge van het busje die de brug afrijdt. Of de vraag waarom Saito blijft bloeden ook in een nieuwe droomfase, of de reden waarom Arthur iedereen moest verplaatsen naar de lift? En hoe een lift al dan niet kan crashen? Of hoe dat nu zit met dat laatste frame (tip: let op de trouwring van Cobb…I say no more) …

Inception is voor een keertje niet in 3D, ook al was dat een wens van Warner Bros. Nolan vond dat het teveel het publiek zou afleiden van het verhaal, en gelijk heeft hij. Mis deze film niet!