The Hoax (2006) ***½ review

Wanneer Richard Gere via zijn neusvleugels een lachje blaast, krijg ik meteen het gevoel dat de acteur – die trouwens om de maand de plastische chirurg een bezoekje brengt, oa. voor zijn neus – opnieuw op automatische-piloot speelt. Als er al een acteur bestaat bij wie je de verschillende vertolkingen gemakkelijk kan uitwisselen met elkaar, dan is hij dat wel.

Maar met The Hoax (2006) ruilt hij zijn gigolo-pakje in voor de rol van Clifford, een obsessieve charlatan die zijn eigen verzinsels voor waarheid aanneemt. En ik moet bekennen, dit zou wel eens zijn beste rol kunnen zijn sinds…ooit. En dit mirakel heeft uiteraard ook wel zijn oorsprong in de meesterlijke acteursregie van de Zweed Lasse Hallström (What’s Eating Gilbert Grape, The Cider House Rules) en het niet onaardige script van William Wheeler. De film begint als een soort Catch Me If You Can (2002) komedie, maar wordt na verloop van tijd steeds grimmiger. Je wordt geleidelijk aan meegesleurd in de schemerzone tussen realiteit en illusie, waarheid en leugen.

Korte inhoud: Het waargebeurde verhaal van Clifford Irving (Richard Gere). Clifford is de wanhoop nabij als hij maar geen succesvol boek kan afleveren. Ten einde raad overtuigt hij zijn uitgever ervan, en later ook zichzelf, dat hij is verkozen om de officiële biografie over Howard Hughes te schrijven. Wat begint als een uitweg voor de schrijver, die op het randje van de vergetelheid staat, eindigt in een schandaal dat uiteindelijk zelfs reikt tot aan het Witte Huis. Overmand door hebzucht en een vurig verlangen naar succes, weet Clifford de wereld te overtuigen, maar verliest stilaan meer dan hem lief is.

The Hoax heeft inhoudelijk veel weg van The Talented Mr. Ripley (1999) waar het personage verklaart: “It’s better to be a fake somebody than a real nobody.” En hoever kan je daarin gaan blijft de existentiële vraag. Clifford kan het succes voelen en wil duidelijk meer. Op een gegeven moment in de film wordt hij zelfs één met Howard Huges. Hij imiteert zijn stem en maakt fake interviews op band. Op een bepaald moment kan/wil hij zelfs niet meer terug, uit vrees alles te verliezen.

We komen maar sporadisch iets te weten van Howard Hughes, die door de Amerikanen een beetje wordt gezien als de incarnatie van ’the American dream’ en waaraan al heel wat verfilmingen zijn gewijd, zoals Martin Scorsese’s The Aviator (2004). Lasse kiest ervoor om Clifford niet te laten overschaduwen door de excentrieke Hughes, die het toonbeeld is van onze verwrongen, egoïstische maatschappij die hunkert naar mannen met geld en macht. En gezien Clifford geen van beide heeft, zal hij er alles aan doen om dat plaatje te veranderen. En in wezen steekt Clifford hem zelfs naar de troon, of toch voor heel even. Clifford geeft een speech voor honderden mensen met achter hem de cover van zijn nieuwe boek, Howard Huges die met gehaaide blik naar de auteur kijkt: “Jij krijg ik nog wel.”

Naast Richard Gere zien we ook een uitstekende vertolking van Alfred Molina, die een duidelijke contrasterende tegenspel biedt met heel wat spanningsvelden en dolgeestige momenten. De spanning tussen deze twee hoofdfiguren is een belangrijk element in het verhaal, dat eigenlijk nooit aan kracht inboet. Het is niet de beste film van het jaar, maar is een film die me hoe dan ook toch zal bijblijven. Al was het maar voor de vertolkingen, het bizarre en dolkomische verhaal. Lasse blijft bescheiden op de achtergrond, maar weet desondanks toch goed de spanning te onderhouden, zodat je je geen minuut verveelt. Een mooie 70’ties prent die ik zeker kan aanraden.