Vera Drake (2004) *** review

Het nieuwe drama van Mike Leigh, Vera Drake (2004), speelt zich af in het Londen van de jaren ‘50, waar een opgewekte, warme en moedige huisvrouw tegenin de moraal van het arbeidersmilieu indruist door illegale abortussen uit te voeren. Deze geheime praktijk, die traditioneel met breinaald en een paar natte doeken werd uitgevoerd, dreigt haar leven en dat van haar gezin zuur op te breken, vooral wanneer een van die jonge dames wordt opgenomen in een ziekenhuis.

© Warner Home Video / StudioCanal

Mike Leigh is niet bang om controversiële dilemma’s aan te snijden; over mentale ziekte (Career Girls), dakloosheid (Naked), bolemie (Life is Sweet), en maakt nooit te fout om een evidente stelling te vroeg naar voor te schuiven. Het leven biedt geen gemakkelijke oplossingen en iedere situatie is afhankelijk van tal van factoren, die ruimte laten voor reflectie en interpretatie. Daarom situeert de abortuskwestie in Vera Drake zich in de jaren 50 waar dit nog een groter dilemma was. Daarnaast krijgt men uiteraard een paar sub-plots die de kwestie telkens in een ander daglicht plaatsen.

Vera’s acties worden in een weegschaal gelegd, en we balanceren tussen het besef dat Vera het leven van zwangere vrouwen in gevaar kan brengen, maar anderzijds ook een uitweg biedt aan vrouwen met een ongewenste zwangerschap, in hun soms penibele alleenstaande situatie.

In deze film staat de authenticiteit van de vertolkingen centraal, en zien we een sterke prestatie van Imelda Staunton in de rol van Vera. Het realisme in Leigh zijn films is zo buitengewoon dat we echt geloven in de personages die we zien van vlees en bloed zijn. Soms begrijpen we niet altijd wat er gezegd wordt, maar dat maakt allemaal deel uit van het totaalpakket. We zien ook in de film een aantal terugkerende gezichten uit andere Mike Leigh films (Philip Davis, Peter Wight, Ruth Sheen).

De fotografie voelt heel koud en ruw aan, en samen met de melancholische muziek zorgt het niet meteen voor een opgewekte film, maar schildert een eerder grimmige en aangrijpende atmosfeer. Niet alleen zijn de karakters heel precies uitgetekend, maar ook de locaties zijn een nauwkeurig schets van het na-oorlogse Londen, waar de mensen nog hun wonden likken van het verlies die ze hebben geleden. En zoals we dat van een grote perfectionist als Mike Leigh gewend zijn, is elk detail, gebruiksvoorwerp, de paar vluchtige woorden of een intonatie in het spel van de acteurs een unieke belevenis, die instinctief een hele wereld oproepen. Enkel een grootmeester kan zoiets verwezenlijken met een minimum aan financiële middelen die de film had.

Mike Leigh mocht gisteren voor Vera Drake de Golden Lion Award op het Festival van Venetië in ontvangst nemen, en dankte het Festival van Cannes om zijn film niet te hebben geselecteerd. Zo kon hij immers de eer laten aan het festival van Venetië. Een klein speldenprikje naar de directeur van Cannes die ook Le Fabuleux Destin d’Amélie Poulain maar niets vond. Quentin Tarantino zei als voorzitter van het festival in Cannes dat het een mager jaar was. Misschien hadden ze beter in overleg een keuze gemaakt betreffende de films in competitie…Of misschien hadden ze nog een openstaande rekening bij Miramax…?