The Big Boss (1971) **½ Blu-ray review

Als je even bedenkt dat The Big Boss (1971) (ook bekend als Fists of Fury) een groot kassucces was in Hong Kong, deze filmkopie bij ons voor lange tijd onaangeroerd bleef met een belabberde en slecht vertaalde Engelse klankband en een bedenkelijke her-montage. Gelukkig is gerechtigheid geschied, en komt het label Hong Kong Legends uit met een the digitally remastered and restored version in het oorspronkelijk Cantonees.

© 1971 Golden Harvest Company

De Europeanen zijn de eersten die kunnen genieten van deze nieuwe versie, gezien de eerste exemplaren voor Zone 2 zijn bestemd. Let wel, er is een dvd releases met én zonder audio-commentaar van Jackie Chan-scenarist en vroegere eindredacteur van het actie-blad Impact, Bey Logan. Voor de fans van Bruce Lee raad ik uiteraard de versie aan met audio-commentaar.

Korte inhoud: Bruce Lee kruipt hier in de rol van een onvoorstelbaar naïef en argeloos mannetje van het platteland dat een job krijgt in een ijsfabriek ergens in Thailand om zo zijn oude mamaatje financieel te ondersteunen. Maar Lee wordt bedrogen door zijn baas, een grote heroïnesmokkelaar. Wanneer zijn familieleden en kennissen vermoord worden, zet hij zijn zinnen op wraak.

The Big Boss moet de film geweest zijn waar het allemaal mee begonnen is voor Bruce Lee. Nochtans heeft de film niet meteen veel spectaculaire scènes en spelen quasi alle acteurs alsof ze nog nooit voor een camera hebben gestaan. Maar Bruce Lee is overtuigend en charismatisch en hij trekt deze low budget (100’000 dollar) prent met zijn filterdun script en zijn cartoony regie van Lo Wei, naar een hoger niveau. Bruce Lee’s vechtstijl is nooit eerder gezien en hij bewijst dat hij de meester is met de blote hand als met wapens (hoewel dit waarschijnlijk de enige Bruce Lee film is zonder de befaamde nunchaku’s).

Wraak is het hoofdthema en daar wordt naar toe gewerkt zonder veel logica of gevoel voor realisme, laat staan een beetje psychologie. Je stelt je wel eens de vraag hoe een bende debiele drugskoeriers in staat waren om rijk te worden, gezien elk van hun acties meer problemen veroorzaken dan oplossen. De liquidatie van hun werknemers in de ijsfabriek was zo systematisch dat het uiteindelijk belachelijk werd. En ja, we zitten hier 2 jaar voor de release van de cultklassieker Enter the Dragon (1973); weliswaar met steun van Hollywood en een “iets” ruimer budget van 850’000 dollar. Maar al die onwaarschijnlijke scènes en die smoelentrekkerij van die nog onervaren acteurs, heeft uiteindelijk wel zijn charmes.

Bruce Lee speelt er de verdediger van de misbruikte werknemer, die hun schamele centjes verdoen in schimmige goktenten en bordelen. Deze schets van de miserabele positie van de kleine uitgebuite Chinese man die moet immigreren voor een beter bestaan, had gemakkelijk een sociaal drama kunnen zijn. De onrechtvaardigheid en de zonde zijn heer en meester in een landschap beroofd van geloof en wet. The Big Boss is ook niet meteen een vrouwvriendelijke film. Vrouwen worden er afgeschilderd als hoeren of dociele huisvrouwen die slachtoffers zijn van het mannelijke geweld.

© 1971 Golden Harvest Company

Het grote verschil met heel wat andere kung-fu prenten is dat de helden die Bruce Lee vertolkt geen opleiding meer moeten volgen, maar wel degelijk volleerde meesters zijn in de Oosterse Vechtkunst, met zelfs een beetje attitute. Vaak zie je een chips-etende Bruce uitdagend voor een bende criminelen staan, om dan alle tegenstand te vloeren met zijn befaamde three-leg-kick. In deze film zie je hem een blauw of een wit sjaaltje dragen rond zijn gordel. Met een blauw sjaaltje wil hij zijn vijanden gewoon een pak rammel geven. Draagt hij echter een wit sjaaltje, dan is het menens en kunnen er doden vallen. Dit zou een verwijzing kunnen zijn naar de Chinese symboliek waarin de witte kleur symbool staat voor de ‘dood’.

Maar Bruce is in deze film niet oppermachtig. Hij is niet ongevoelig voor de charmes van vrouwen en hij kan ook bloeden wanneer een mes door zijn kleren scheurt. Op het einde van de film wordt Bruce Lee opgepakt door een leger van politiemannen – want ja, ook al is het voor de goede zaak, doden blijft strafbaar voor de wet. Toch opmerkelijk dat diezelfde agenten de moordpartijen van de drugbaronnen door de vingers zagen.

Al bij al is The Big Boss een zeer vermakelijke film. Het ritme zit goed en de atmosfeer van kameraadschap is vermakelijk. Ondanks de trieste sociale context zorgt de 35mm scope-fotografie voor niet-onaardig kadrages en een kleurenpalet met zonovergoten grasvelden, koelkelders met bloedrood licht en gitzwarte nachttaferelen. De gevechten zijn trouwens vaak beter gefilmd en gemonteerd dan meer recentere actiefilms (cf. The Bourne Supremacy). De knappe choreografie was in handen van The Big Boss himself, Han Yin-Chieh. Het gebruik van trampolines om acteurs hoger te laten springen was in die periode heel doeltreffend en machtig. Naast de paar bedoelde (een man wordt door een houten muur geslaan en laat zijn profiel achter) en onbedoelde grapjes (de hilarische kleding van de schurken, de bril van The Big Boss,…) moet deze niet onderdoen voor de andere Bruce Lee prenten en is hij zeker één van de meer verfrissende exploitation films uit de jaren ’70.

– Er is spijtig genoeg geen HiDef trailer beschikbaar voor deze film –