De Britse acteur Kenneth Branagh is een merkwaardig man. Haast tegelijkertijd met zijn over the top Hercule Poirot-vehikel Death on the Nile (2022) waarin de bekende koppen elkaar voor de voeten en in de weg van de plot lopen, verscheen in de zalen ook Belfast (2021), een intiem portret van een jongetje dat opgroeit tijdens de woelige jaren ’60 in het Noord-Ierse Belfast. Belfast was in 2022 genomineerd voor zeven Oscars, waaronder beste film, en ging uiteindelijk naar huis met het beeldje voor beste originele script.
Korte inhoud: De negenjarige Buddy (Jude Hill) doet niets liever dan na school met zijn vriendjes buiten spelen in de straten van Belfast. Af en toe halen de kinderen wat kattenkwaad uit, maar in een wijk waar iedereen elkaar kent, worden ze snel terechtgewezen. Alles verandert wanneer in 1969 de spanningen tussen de katholieke en protestantse inwoners van Belfast tot een hoogtepunt komen in een decennialang conflict dat achteraf bekend is geworden als ‘The Troubles’. De sfeer op straat wordt grimmiger en het duurt niet lang voordat er huizen in brand worden gestoken en winkels worden geplunderd.
Buddy’s vader (Jamie Dornan) werkt als timmerman in Engeland en kan slechts een op twee weekends naar huis komen. Het is zijn moeder (Caitríona Balfe) die alleen instaat voor de opvoeding van Buddy en zijn oudere broer Will (Lewis McAskie). Gelukkig zijn er nog Buddy’s grootouders (Judi Dench en Ciarán Hinds) die ondanks hun vergevordere leeftijd het plezier in het leven nog niet verloren zijn. Maar door de wankele politieke situatie wordt het gezin voor een verpletterende keuze gesteld: blijven ze in Belfast, of gaan ze hun geluk beproeven in Engeland?
Belfast is geschreven en geregisseerd door Kenneth Branagh die er zijn eigen leven in verwerkte. Branagh is immers zelf van Belfast en was in 1969 net als Buddy negen jaar. Het is dus een erg persoonlijke film voor Branagh en dat merk je ook. De liefde voor zijn stad is te zien in de openingscredits waarin bekende monumenten uit Belfast worden getoond. Belfast zal misschien de geschiedenis ingaan als de stad waar de strijd tussen katholieken en protestanten het hevigst was en het IRA het meest actief was, maar het is bijvoorbeeld ook de stad waar de Titanic is gebouwd.
Na de openingscredits schakelt Branagh voor de rest van de film over naar zwart-wit, en hoewel je als hedendaagse kijker gewend bent aan de meest kleurrijke beelden, stoort het gebrek aan kleur nergens. Het geeft de film zelfs een authenthieker en intimistischer kantje. Enkel wanneer Buddy met zijn familie naar de film gaat – de magie van de film heeft een bijzondere aantrekkingskracht voor de kleine knaap –, wordt de getoonde film in kleur gespeeld (zoals bv. Chitty Chitty Bang Bang). Dit toont ook aan hoe belangrijk film wel is in het leven van de jonge Buddy/Kenneth. Het is niet echt subtiel van Branagh maar de boodschap is daarmee wel duidelijk.
De jonge Jude Hill is uitstekend gecast als de nieuwsgierige Buddy, een kind dat nog volop aan het opgroeien is, en niets begrijpt van de rellen in zijn stad. Hill speelt heel natuurlijk en weet de onschuld van Buddy goed over te brengen. Hartverwarmend zijn ook de vertolkingen van Judi Dench en Ciarán Hinds als zijn grootouders. Beide zitten in de laatste fase van hun leven, maar hun onderling gekibbel vormt een welgekomen en heerlijk rustpunt tijdens de zwaarte van de religieuze spanningen. Heel mooi om veteranen Dench en Hinds nog zoveel plezier te zien hebben in hun rollen.
De keuze om de film te vertellen door de ogen van de negenjarige Buddy maakt wel dat Belfast nooit echt heel zwaar op de maag ligt en de rellen – die toch vele levens kostten – zich eigenlijk meer in de marge afspelen. Het lijkt wel alsof Buddy zelfs niet goed begrijpt wat er echt aan de hand. Het zware drama komt nooit echt goed tot zijn recht in de film en daardoor kabbelt de film eigenlijk gezapig verder. Heel veel gebeurt er niet met de personages en alles draait vooral rond de vraag of het gezin van Buddy in Belfast zal blijven of niet? Daarbij komt het warme, vertrouwde Belfast te staan tegen het koude, onbekende Londen.
Voor de soundtrack kon Branagh een beroep doen op een andere beroemde inwoner van Belfast, namelijk Van Morrison. De zanger van ‘Have I Told You Lately’ componeerde speciaal voor deze film enkele nieuwe nummers. Zowel Van Morrison als Kenneth Branagh laten zien dat Belfast voor altijd in hun hart zit. Dat maakt van Belfast een warme en hoopgevende film, die echter ook een beetje eendimensionaal is. Branagh weigert immers een standpunt in het conflict in te nemen. Begrijpelijk, maar daardoor mist de film ook wat scherpte en rauwheid.
Belfast is sinds 6 juli beschikbaar op Blu-Ray. Op het schijfje vind je enkele extra’s zoas een alternatief einde, enkele verwijderde scènes, een making of en een commentaartrack van Kenneth Branagh.
Review Belfast (2021)
Recensie door Karen op 28 augustus 2022
