We vergeten het wel eens, maar elke film die uitkomt moet eerst passeren langs een keuringscommissie. Deze beslist voor welke leeftijd een film geschikt is en of er scènes zijn die aangepast of uit de film moeten worden geknipt om een gunstigere leeftijdsclassificatie te krijgen. Vooral bij horrorfilms wordt er aandachtig gekeken of alle scènes wel geschikt zijn voor een ruim publiek. Maar wat gebeurt er als een van de keurders zelf in een horrorfilm verstrikt raakt? Het levert de originele horrorfilm Censor (2021) op, wellicht niet bedoeld voor een groot publiek, maar die knap speelt met het concept droom-realiteit.
Korte inhoud: Het is 1985, Groot Brittannië beleeft een zware crisis en Margaret Thatcher heeft de touwtjes van de macht stevig in handen. Er woedt een hevig debat over of geweldadige films mensen in het echte leven aanzetten tot geweld. Het geweld in films wordt steeds gruwelijker en afgehakte hoofden en vermangelde ledematen zijn schering en inslag. De populariteit van het genre stijgt ook, mede door de komst van de videorecorder waardoor het mogelijk is om bepaalde scènes terug te spoelen om nog eens te bekijken. Het is het tijdperk van de zogenaamde video nasties en verbannen films worden stiekem onder de toonbank verhuurd.
De jonge Enid Baines (Niamh Algar) werkt bij de Britse filmkeuring en moet er samen met een aantal collega’s over waken dat de meest geweldadige films worden gecensureerd. Wanneer de film Deranged de keuring passeert en er nadien een moord wordt gepleegd die erg lijkt op een scène uit deze film, begint Enid aan zichzelf te twijfelen. Het helpt ook niet dat ze een trauma meesleurt uit haar jeugd: haar zusje Nina is jaren geleden spoorloos verdwenen toen ze met Enid in een bos aan het spelen was. Enid herinnert zich echter niets meer van de feiten wat tot een moeizame relatie met haar ouders leidde. Tijdens de screening van de nieuwste film van regisseur Frederick North (Adrian Schiller), Don’t Go in the Church, komt haar geheugen echter plots terug door een bepaalde scène uit de film.
Deze debuutfilm van de Welshe regisseur Prano Bailey-Bond heeft in 2021 een rondje filmfestivals gedaan en was o.a. te zien op het Sundance Film Festival en het Filmfestival van Berlijn. Bailey-Bond werd door Variety ook uitgeroepen tot een van de directors to watch in 2021. Dat is niet moeilijk te begrijpen waarom, want Bailey-Bond beschikt over een opvallende stijl die uitstekend past in een dysfunctionele horrorfilm als Censor. De regisseur speelt met de grenzen van fictie en realiteit waardoor de kijker net als het hoofdpersonage op den duur niet meer weet wat echt is of wat zich afspeelt in het hoofd van Enid.
Enid wordt bovendien uitstekend neergezet door de Ierse actrice Niamh Algar die vooral bekend is uit de Ridley Scott serie “Raised by Wolves”. In Censor draagt Algar de volledige film en is ze in haast elke scène te zien. Je vraagt je aan het begin van de film af waarom een knappe vrouw als Enid werkt bij de Britse filmkeuring in het gezelschap van oudere, nogal saaie collega’s. Tot je haar achtergrond beter leert kennen en begrijp dat Enid de trauma’s uit haar verleden wil verjagen door iets goed te doen voor de maatschappij, en de maatschappij wil behoeden voor verloedering door geweld(adige films).
Wanneer haar ouders haar zusje Nina officieel dood willen laten verklaren, is Enid geschokt. Zij blijft immers hopen dat Nina ooit nog terug wordt gevonden. Hoewel de beslissing van de ouders ook voor de kijker eerst een beetje bot overkomt, leren we al snel dat ze dit ook voor Enid doen. Enid blijkt immers al meermaals haar zus herkend te hebben, wat telkens weer zorgde voor nieuwe hoop en daaropvolgende desillusies. Wanneer Enid in de hoofdactrice van Frederick Norths nieuwe film weer haar zus lijkt te herkennen, is voor haar ouders de maat vol.
Maar niet voor Enid zelf, want zij trekt op onderzoek uit en belandt daarmee in een neerwaartse spiraal van (wan)hoop en (des)illusie en langzaam maar zeker lijkt ze de pedalen te verliezen. Algar weet de neergang van Enid erg goed vast te leggen waarbij je ergens nog de vage hoop koestert dat het allemaal wel goed zal komen. Een knappe vondst is hoe Bailey-Bond speelt met de aspectratio van het scherm die daarmee de mentale toestand van Enid weerspiegelt.
Censor is een film die geen groot publiek zal aanspreken, daarvoor is de film misschien niet toegankelijk genoeg. Maar als je er voor open staat biedt Censor je wel een hoogst originele, donkere trip in de geest van Enid Baines die langzaamaan de pedalen verliest. Film doet iets met een mens, maar gelukkig niet altijd wat Enid Baines overkomt.
De Blu-Ray van Censor is vanaf 25 mei 2022 beschikbaar.
Review Censor (2021)
Recensie door Karen op 26 april 2022
