Fed Up (2014) is een documentaire uit 2014 die de overdadige consumptie van suiker onder de loep neemt. Er wordt toegespitst op de Verenigde Staten, maar ook in onze contreien dringt stilaan door dat suiker een grotere boosdoener is in de obesitasplaag dan weinig bewegen en ongezond eten. Op het doosje staat trots dat Fed Up een even grote impact kende dan An Inconvenient Truth (2006), maar dat lijkt een beetje te hoog gegrepen, buiten de V.S. brak de docu weinig potten, hoewel ze vast en zeker tot nadenken stemt.
Focus in deze 90 minuten durende docu ligt niet op het credo ‘wie te dik is, moet meer bewegen en minder eten’, maar vooral op suiker. Want suiker is slecht, zeer slecht. Sinds de jaren ’80 is de inname van (bewerkte) suiker fors gestegen. Eind jaren ’70 verscheen in de V.S. het McGovern-rapport waarin stond dat we te veel vet eten. Daarop begon de voedingsindustrie massaal vetarme en lightproducten op de markt te brengen. Minder vet werd gecompenseerd door meer suiker om de smaak te bewaren, en de gevolgen van jarenlang zo veel suiker eten wordt na dertig jaar duidelijk met een obesitasplaag.
Ondertussen zijn meer en meer mensen overtuigd van de schadelijke gevolgen van suiker, maar de voedingsindustrie blijft zich met man en macht verzetten tegen alle rapporten die suiker willen bannen. Zo werd een publicatie van de WHO tegengehouden en aangepast door de voedingsindustrie. De WHO adviseerde een dagelijkse maximale dosis van 10% suiker, maar de voedingsindustrie kon dit onder druk laten aanpassen tot 25%. Meer zelfs, de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid suiker staat nooit op de verpakking vermeld.
De documentaire laat zien hoe de voedingsindustrie dezelfde tactiek gebruik als de tabaksindustrie decennia geleden. Ze ontkennen ten alle prijze dat hun product schadelijk is voor de gezondheid, maar ondertussen rammen ze hun verslavende goedjes er op steeds jongere leeftijd in door middel van alomtegenwoordige reclameboodschappen. Schokkend is om te horen dat suiker even verslavend is als cocaïne en heroïne.
Het is in de V.S. al zo ver gekomen dat 60% van de scholen worden gesponsord door Coca Cola en Pepsi en de kinderen tijdens hun lunchbreak kunnen kiezen tussen frieten, een cheeseburger of een stuk pizza. Niet iedereen ziet de gevaren. Zo stelt een congreslid zelfs dat een stuk pizza een groente is… Dat het voorlopig in Europa nog niet zo’n vaart loopt, kunnen we alleen maar toejuichen, maar de situatie in Amerika laat wel zien dat de volgende generatie aan suiker verslaafde junkies zal worden.
In de documentaire komen verschillende wetenschappers, professoren, chairmannen, voorzitters en andere belangrijke personen aan het woord. Ook ex-president Bill Clinton geeft toe dat hij tijdens zijn bewindsjaren het probleem heeft onderschat. We zien ook beelden van presidentsvrouw Michelle Obama die met haar ‘Let’s move’ campagne wil sensibiliseren. Grote afwezige is de voedingsindustrie die, zo leren we op het einde van Fed Up, alle medewerking weigerde.
Een documentaire over zo’n onderwerp kan niet anders dan de kijker rond de oren slaan met heel veel cijfers en die krijgen we dan ook veelvuldig op ons bord. Het meest beklijvend zijn echter de verhalen van zwaarlijvige tieners die worstelen met hun gewicht, er alles aan proberen te doen om weer mager (lees: normaal) te zijn. Zij komen met betraande ogen aan het woord en ook hun ouders zien het niet meer zitten. Hoe ver is het gekomen als een 15-jarige puber van 200 kg geen andere oplossing ziet dan een gastric bypass?
Fed Up is een Amerikaanse documentaire, gefilmd the American way, verwacht je dus aan veel sentiment, tieners met waterige ogen en radeloze ouders. Maar daaronder ligt wel een keiharde boodschap: we consumeren veel te veel suiker. Nu al is een derde van de Amerikaanse bevolking obees, als er niet snel wordt ingegrepen loopt dit op tot 95% over enkele tientallen jaren. Ondertussen swingen de ziektekosten de pan uit. De generatie kinderen die nu opgroeit, zal de eerste generatie ooit zijn die niet ouder zal worden dan hun ouders.
Fed Up werd op het Sundance festival genomineerd voor de juryprijs. Hoewel de docu vooral focust op de Amerikaanse situatie, biedt ze heel wat interessante inzichten die ook ons tot nadenken kunnen stemmen. Absoluut het bekijken waard. Remain in Light heeft de DVD inmiddels al uitgebracht met Nederlandse ondertitels.
Beoordeling: 3 / 5
Recensie door Karen op 6 juli 2015
