“1864” (2014 – ) Blu-ray review

Deense series. Ik ben een fan. Van de Scandinavische producties in het algemeen, mag ik wel stellen. Ik denk niet dat ik al iets slechts gezien heb. “1864” (2014 -) is opmerkelijk op verschillende vlakken. De inslag is een stuk minder grauw en ruw en donker als bijvoorbeeld “The Bridge” (2011-) of “The Killing” (2011-) en ook een stuk minder politiek dan laat ons zeggen “Borgen” (2010-), maar bevat alle elementen van die series en ook de acteurs.

Het verschil met voornoemde series is dat “1864” meer een epos is. Een kroniek. Ik vergelijk de serie daarom graag met onze topseries “Ons Geluk”, “De Bossen van Vlaanderen” en “Stille Waters”, maar dan inhoudelijk meer verwant met “In Vlaamse Velden” omwille van de oorlogscontext, gelukkig een stuk beter dan deze laatste serie. “1864” is tevens de meest ambitieuze én duurste (ruim 23 miljoen euro) reeks uit de Deense televisiegeschiedenis.

Korte inhoud: We zijn het heden. De asociale Claudia (Sarah-Sofie Boussnina) trekt zich niets aan van haar schoolreis naar de Molen van Dybbol, waar de Denen een onmogelijke veldslag leverden tegen de Pruisen. Haar gezin is gebroken en zij voelt zich eenzaam en alleen en is daardoor rebels. Ten einde raad wordt ze door een uitzendconsulente naar een oude baron gestuurd om die te verzorgen. Het grootse kasteel verbergt veel geheimen en Claudia ontdekt de dagboeken van ene Inge (Marie Tourell Søderberg) , een vrouw die in 1864 leefde en de oorlog beschreef. Zonder dat ze het wil komt zo het lang vergeten verleden weer tot leven en dichter bij haar dan ze zou vermoeden.

We schrijven 1851: de eerste oorlog tussen Denemarken en Pruisen omwille van een klein stukje gebied ‘Sleeswijk-Holstein’. De vader van de jongens Peter (Jens Sætter-Lassen) en Laust (Jakob Oftebro) komt gebroken terug uit die oorlog. Ze werken en leven en spelen als pachters op de landerijen van de machtige baron. Een feodale herenboer wiens zoon Didrick (Pilou Asbæk, de spindocter uit Borgen en vriend van Katarina) ook getraumatiseerd terugkomt uit die eerste oorlog, wat voor een moeilijke vader-zoonrelatie zorgt. Peter en Laust zijn onafscheidelijk en sluiten vriendschap met Inge, de dochter van de rentmeester van de baron. Deze vriendschap duurt tot hun volwassenheid tot jaloezie van Didrich die het met lede ogen van op afstand moet gadeslaan.

En dan komt het Deens nationalisme boven en wil de politiek, onder leiding van premier Monrad, uitstekend vertolkt door (Nicolas Bro) en een paar geslepen politici kost wat kost Sleeswijk op de Pruisen veroveren. De oorlog lijkt een groot avontuur voor de vele jongemannen die langzaamaan hun onschuld verliezen en beseffen dat doden of gedood worden de enige oplossing is.

Ik vind het opzet bijzonder goed geslaagd. De asociale Claudia die langzaamaan dichter toegroeit tot de baron, wiens geheim ze langzaamaan wil ontfutselen. Het blijft denk ik tot de laatste episode verborgen wie hij in werkelijkheid is en hoe de vork effectief aan de steel zit. De eerste episodes zijn vrij verhalend en episch van aard. De Vlaamse klassiekers zijn niet ver weg. De oorlog wordt niet getoond. Enkel aan de hand van de woorden van Inge, de gedachten van Claudia en de tot levend komende schilderijen van de baron duiden op de gruwel.

© Lumière Home Entertainment

De serie neemt de tijd om alle karakters mooi te schetsen. Peter en Laust als onafscheidelijke broers die verliefd zijn op hetzelfde meisje. Didrich, de zoon van de baron, een gefrustreerde laffe zak. De komst van de zigeuners en hoe zij verder een sleutelrol spelen in de serie. Het is indrukwekkend hoe je als kijker meteen meeleeft met de personages en beseft hoe naïef ze zijn als ze ten oorlog trekken en hoe die kinderlijke onschuld bloederig aan flarden wordt geschoten. Pas in de voorlaatste episode werd het budget aangewend om een grootse veldslag te filmen. Geslaagd zou ik denken, de middelen waren beperkt, maar het effect op de kijker maximaal.

Het is mooi hoe de serie de tijd neemt de lotgevallen van de broers te filmen die in afzonderlijke compagnieën zijn opgedeeld door hun ruzie om Inge, zonder dat dit de serie onrecht aandoet. Ook aan Pruisische kant herkennen we Ludwig Trepte, de jood Victor uit Unsere Mütter, unsere Väter (2013), al kan ‘1864’ niet tippen aan deze laatste serie die voor mij de top is qua historische oorlogsepi. Als de mysterieuze veteraan Johan, herkennen we de hoofdredacteur Torben Friis (Søren Malling) uit Borgen. Wat een rolwisseling zeg.

Ook de Deense politiek die ver van het front vasthoudt aan onrealistische nationalistische idealen, de actualiteit is nooit ver weg, wordt treffend in beeld gebracht. Hun redevoeringen die kunnen tippen aan die van de bekende Romeinse en Griekse filosofen worden rechtstreeks op gevoerd in het theater. Wat een beeldspraak en vooral grootspraak. Politici die tienduizenden levens verspelen gewoon omwille van een ideaal, alsof het een spelletje schaak is.

De weelde en protserigheid van de Pruisische kant die oorlogsvoeren als een kunst beschouwen, contrasteert met de in de modder ploeterende soldaten. O ja Bismarck leefde blijkbaar al in die tijd en was al ferm actief en de Engelsen waren zoals altijd op hun manier aan het bemiddelen.
Heel veel mooie elementen dus in deze serie. Over de lotgevallen van de personages verklap ik niet veel, dat is voor jullie uit te zoeken, net als voor mij, want de laatste episode moet ik nog bekijken.
Ik kan enkel zeggen met deze cast is 1864 ongelofelijk boeiend om te volgen. Aanrader! De DVD en Blu-ray is vanaf 31 maart 2015 beschikbaar, met 8 afleveringen van 60 minuten.