Side Effects (2013) *** Blu-ray review

Side Effects (2013) is om meer dan één reden een interessante film. Zo zou dit naar eigen zeggen wel eens een van de laatste films kunnen zijn van Steven Soderbergh— hoewel de regisseur al meermaals het einde van zijn carrière heeft aangekondigd en nog altijd niet op pensioen is. Bovendien is het een film die een actueel thema aankaart, namelijk het veelvuldig gebruik van antidepressiva en de mogelijke gevolgen hiervan op het individu en de maatschappij. Daarmee samenhangend suggereert de film dat dokters speelballen zijn van grote farmaceutische spelers die hen betalen om hun medicijnen aan hun patiënten voor te schrijven. Maar daarnaast is Side Effects gewoon een goede, spannende psychologische thriller.

Korte inhoud: Emily Taylor (Rooney Mara) heeft last van depressieve gevoelens sinds haar man Martin (Channing Tatum) in de gevangenis zit. Voor deze klachten was ze in behandeling bij psychiater Victoria Siebert (Catherina Zeta-Jones), maar Emily heeft de behandeling niet lang volgehouden zodat haar zelfmoordgedachten nog niet verdwenen zijn en ze haar emoties nog niet onder controle kan houden.

Wanneer Martin vrijkomt, belandt Emily na een zelfmoordpoging in het kabinet van de jonge, ambitieuze psychiater Jonathan Banks (Jude Law) die haar het nieuwe antidepressivum Ablixa voorschrijft. Maar Emily reageert niet goed op de medicatie en op een nacht steekt ze Martin neer met een mes. Banks probeert Emily’s toekomst en zijn eigen carrière te redden door haar vrij te pleiten op grond van ontoerekeningsvatbaarheid. Tijdens de feiten bevond Emily zich immers in een toestand van slaapwandelen onder invloed van Ablixa.

Soderbergh bewijst met Side Effects dat hij zowat elk genre film in de vingers heeft. Voor deze prent was zijn voornaamste bron van inspiratie Fatal Attraction (1987) van Adrian Lyne, maar met Side Effects lijkt Soderbergh ook een eerbetoon te brengen aan Alfred Hitchcock (zie bijvoorbeeld het lange, inzoomende tracking openingsshot). Side Effects is een spannende psychologische thriller af waar ‘The Master of Suspense’ zelf goedkeurend naar gekeken zou hebben. Moest Hitchcock vandaag nog leven zou Side Effects misschien wel de film zijn die de Britse regisseur zelf had gemaakt.

Het scenario van Scott Z. Burns (The Bourne Ultimatum, Contagion) zit erg knap in elkaar en het blijft tot op het einde gissen hoe de vork precies aan de steel zit. De film begint als een aanklacht tegen de farmaceutische industrie die patiënten vol pillen proppen (er zijn gelijkenissen met Erin Brokovich), maar voor je het weet draait de film naar een thriller waarin het draait rond schuld en onschuld, en wie geloof je en wie niet.

Zorgvuldig, en vooral geduldig, werkt Soderbergh naar de ontknoping toe. Daardoor ligt het tempo van de film, zeker in het eerste deel, niet erg hoog, maar het blijft wel allemaal boeien. Je kan Side Effects best vergelijken met een rollercoaster in een pretpark, het gaat langzaam totdat je op het hoogste punt van de achtbaan bent, maar daarna dendert het in volle vaart zonder omkijken naar beneden met een paar spectaculaire loopings erbovenop.

© Warner Home Video

Rooney Mara speelt Emily Watson en doet dit erg overtuigend. Je weet niet wat er in het hoofd van een depressieve vrouw omgaat, maar Mara’s glazige, afwezige blik doet een intense innerlijke strijd vermoeden. Langzaamaan neemt ze je mee in haar hoofd en toont ze hoe de depressie, de angststoornissen en de medicatie (aanvankelijk Zoloft en Effexor, daarna het fictieve Ablixa) haar in haar greep krijgen. Overtuigd van haar onschuld aan het begin van de film, weet Mara gaandeweg grote twijfel te zaaien. Een uitstekende rol van de actrice die eerder Lisbeth Salander vorm gaf in de Amerikaanse ‘Millennium’-verfilmingen.

Verder in de cast zien we een aantal oude bekenden uit Soderberghs vorige films. Om te beginnen Jude Law, die na Contagion opnieuw met Soderbergh samenwerkt, en in de regisseur iemand vindt die het beste in hem weet boven te halen. Ook Channing Tatum (Magic Mike, Haywire) is goed gecast als Martin Taylor en toont dat hij meer te bieden heeft dan een sixpack. Alleen Catherina Zeta-Jones (Traffic, Ocean’s Twelve) valt een beetje uit de toon, maar haar rol is misschien net iets te weinig uitgewerkt en ze is net iets minder overtuigend als psychiater dan Law.

Soderbergh houdt wel van films waarin hij ook iets kan vertellen en in Side Effects snijdt hij het thema van het veelvuldig voorschrijven van antidepressiva aan. Wat voor effecten hebben zo’n pillen en hun langdurig gebruik eigenlijk op mensen en hun omgeving? En kunnen je daden toeschreven worden aan de neveneffecten van de medicatie? Sla er eens een bijsluiter op na en je durft amper nog een aspirine nemen zo hard dekken de farmaceutische bedrijven zich tegenwoordig in tegen ongewenste effecten. Om het geheel geloofwaardiger te maken werd er ook een fictieve website voor het medicijn Ablixa gemaakt om de geloofwaardigheid te verhogen.

Het zou jammer zijn, moest dit een van de laatste wapenfeiten worden van Steven Soderbergh, met Side Effects toont de regisseur immers dat hij nog veel in zijn mars heeft. Side Effects is geen klassieker, maar toch een sterke film. De film is bij ons te verkrijgen op DVD en Video On Demand (VOD).