On the Road (2012) ***½ Blu-ray review

Daar is hij dan de verfilming van On the Road (2012), het cultboek van Jack Kerouac, de bijbel van de Beat Generation van de late jaren 40 en 50. Walter Salles, de man die ons ook al het prachtige Diarios de Motocicleta voorschotelde, is dan ook de geknipte man om dit, overigens tijdloze verhaal, in te blikken om een manier die zowel de innerlijke strijd van de personages, de innige vriendschap, de drang om te leven, de impulsiviteit van het moment als de ode aan het leven en de vrijheid in het algemeen weergeeft, zonder te vervallen in het weergeven platvloerse neo-hippie pathetische leegloperij. Want dat is wel misschien een kenmerk van de Beatniks. Uiteindelijk zijn dat niet meer dan een bende klaplopers zonder verantwoordelijkheidsgevoel, of niet?

Ze zijn veel meer, die jongens in het na-oorlogse Amerika. Ze dwepen het een liberaal gedachtegoed, eerder ingegeven door emotie dan door academische levensbeschouwelijke filosofieën. Al komt de stempel communisme om de hoek kijken in die tijd vanuit het establishment.
Ze leven er op los. On the Road van het leven, nemen wat je nemen kunt aan kansen die zich onderweg aanbieden. Vrije liefde, verbondenheid met je kameraden, de roes van sex, drugs en rock ‘n’ roll, vertaald door een hypnotiserende ritmische be-bop van de jazzclubs van die tijd. Magnifiek.

Korte inhoud: Sal (Sam Riley) blikt terug op het moment dat hij Dean Moriaty (Garrett Hedlund) leert kennen via zijn vriend Carlo. Het is de start van een trip, zowel letterlijk als figuurlijk, voor jaren doorheen het wilde Amerika van de jaren 50. Drie jonge mannen barstend van energie, die met hun onderlinge verhoudingen soms geen blijf weten, maar verbonden zijn door vriendschap en hun streven om zich te ontdoen van het conformistisch uniform waarin ze zich beknot voelen. Onderhuids worstelen de personages elk met hun eigen identiteit, en hun zoektocht naar wie ze zijn, wat ze eigenlijk willen, of net het ontwijken van die gedachten. Zowel Sal en Dean verloren hun vader, een houvast in hun onvoorspelbare leven. Dean en zijn zestienjarige echtgenote Marylou, een verbluffende Kristen Steward, beiden met een ongelofelijke Sturm und Drang (sterk samengevat in de trippende dansscène), en tegelijk de melancholische romantiek. Weltschmerz, odi et amo.

Walter Salles vertelt anekdotisch, niet oordelend, en creëert een weemoedige, melancholische sfeer. De sfeer die je nodig hebt voor dergelijke roadmovies. Dramatiek, humor, uitzichtloosheid overgoten met en saus van opzwepende jazz en mooi weidse landschappen. De unieke soundtrack. Ook de voice-over van Sam Riley, geeft een speciale touch aan de retro-sfeer. Al was het allemaal een droom.

© Splendid Film

De casting is uitstekend. Garret Hedlund, heeft het charisma van de player, de man naar wie zowel mannen als vrouwen opkijken, de leider, degene die het voortouw neemt, en tegelijk achter dat masker schuilt iemand die zijn eigen gevoelens negeert en worstelt met ‘iets’. Kristen Stewart als Marylou, gecast vooraleer ze bekend werd met de Twilight-films, toont dat ze kan acteren. Sam Riley is niet zozeer protagonist, maar eerder observator op de eerste rij. Er zijn nog wat bizarre bijrollen weggelegd voor Steve Buscemi en Viggo Mortensen en de immer bevallige Kirsten Dunst speelt als andere vrouw van Dean een mooi tegengewicht als belezen gecultiveerde huisvrouw tegenover de eerder marginale Marylou. En allemaal hebben ze iets gemeen, die Beatniks.

Ik zei het al, On the Road is een tijdloze film, vol herkenning. Over de zogenaamde verloren generatie. Het is van alle tijden. Je hoeft maar ergens in the middle van nowhere in het hedendaagse Zuid-Amerika een hostel binnen te stappen en het zit er vol anti-conformistische soulseekers, op zoek naar de kern van het leven. En daardoor zichzelf eigenlijk buitenspel zettend. Of niet?

Het boek heb ik niet gelezen, maar zal ik misschien wel eens doen. Gezien in Cinema Sphinks.