Ik heb The Graduate (1967) voor het eerst gezien op de filmschool. Daar hadden we een kleine videotheek waar we als studenten naar hartenlust gratis films konden uitlenen. In zat toen op kot in Jette, nabij de campus naast het AZ. Spijtig genoeg hadden we het eerste jaar voornamelijk les in een oude tv-studio in Woluwe (Studio Sonart), aan de andere kant van Brussel. En gezien het in Jette verveling troef was, was ik een regelmatig bezoeker van deze videotheek, die gelukkig in Jette bleef. De klassiekers die ik er toen heb versleten tart elke verbeelding. En één van die films waar ik mooie herinneringen aan overhield is zonder twijfel deze film met een briljante Dustin Hoffman en een al even schitterende Anne Bancroft.
Korte inhoud: Benjamin Braddock (Dustin Hoffman) heeft er genoeg van om de perfecte jongen te zijn voor de vrienden van zijn ouders, en weet niet wat hij wil met zijn leven. Dan trekt een vriendin van de familie, Mrs Robinson (Anne Bancroft), spontaan de kleren voor hem uit. Hij mag met haar doen wat hij wil. Maar ze is oud genoeg om zijn moeder te zijn en dat leidt tot erg gecompliceerde situaties, zeker wanneer hij begint aan te pappen met de dochter Elaine (Katharine Ross).
De grootste troef van de film zijn de vertolkingen van de acteurs. Ook al was Hoffman eigenlijk iets te oud gecast en was hij maar 6 jaar jonger dan Bancroft, maar de twee passen perfect in de rol van de jonge student en de getrouwde, sluwe vrouw. Bancroft vertolkt haar rol trouwens met een groot Lauren Bacall gehalte wat alles des te verleidelijker maakt. Dit wordt trouwens de rol die Hoffman uit de werkeloosheid zou halen. De tweede troef was het verhaal van Charles Webb en de uitstekende adaptatie van Calder Willingham en in het bijzonder Buck Henry. Maar ook regisseur Mike Nichols heeft de intelligentie gehad om zijn acteurs op de voorgrond te zetten en het verhaal te sturen met efficiënte en wel doordachte shotskeuze.
Het resultaat is een heerlijk satirisch drama met smakelijke confrontaties tussen de onervaren Ben Braddock en de ervaren Mrs. Robinson, in een (voor die tijd) moderne beeldvoering. Hadden ze het verhaal echter letterlijk in beeld gebracht zoals het stond beschreven in het boek, dan had dit waarschijnlijk een doodgewone tv-film geworden van geen belang. Maar het camerawerk van Robert Surtees maakt alles enorm boeiend. Elk frame onthult vaak hoe de personages zich voelen, soms in controle en soms niet. In het begin van het verhaal zien we een close up van Braddock’s hoofd in het water. Wanneer de camera achteruit rijdt zien we dat hij voor een aquarium zit. En water is nu net ook het leitmotiv in deze prent. Braddock wil de stilte opzoeken van het water. Zijn hoofd letterlijk in het water steken. Afgeschermd van het establishment met zijn dwingende verwachtingen. Surtees was trouwens één van de eerste cameramensen die met het Technicolor systeem werkte.
© StudioCanal
The Graduate zit barstensvol humor. De scène waar Braddock een kamertje moet zien te krijgen in een hotel is hilarisch. Enkel het laatste half uur valt wat tegen. Met uitzondering van de schitterende finale zien we het hoofdpersonage heen en weer lopen, maar zijn er nauwelijks interessante confrontaties of situaties, en lijkt het erop dat de regisseur hier iets teveel op de voorgrond wou treden met vernuft camerawerk. Maar de meeste zullen de film wel herkennen aan het onvergetelijke nummer van Simon & Garfunkel, The Sound of Silence, wederom een knipoog naar de stilte in het water.
Universal heeft de film op Blu-ray uitgebracht in de StudioCanal Collection, een collectie die in het leven werd geroepen om de grootste meesterwerken en mijlpalen uit de filmgeschiedenis voor het nageslacht te bewaren. Alle films zijn dan ook minutieus gerestaureerd in hoge definitie, en aangevuld met exclusief beeldmateriaal. Het enige minpuntje van deze schijf is dat er geen audio-commentaar is van de regisseur, maar wel van iemand die niet rechtstreeks betrokken was bij de productie. Ik vertel er nog even bij dat The Graduate genomineerd was voor 7 oscars en Mike Nichols won de Oscar voor Beste Regie.
Beoordeling: 4 / 5
Recensie door Dave op 24 september 2010
