The Informant (2009) *** Blu-ray review

Het is even wennen, maar het is een opluchting om Matt Damon nog eens in een rol te zien waarin hij niet op het punt staat iemand onschadelijk te maken zoals in de opkomende Green Zone (2010) of iemand te verleiden met zijn onweerstaanbare looks zoals in de Ocean’s Eleven films of zelfs de nieuwe Invictus (2010). In The Informant (2009) van Steven Soderbergh speelt Damon een wel heel bizarre rol en ik heb meer van zijn acteerprestatie genoten dan van de film.

Korte inhoud: Mark Whitacre (Matt Damon) werkte zich in de jaren ’90 op bij Acher Daniels Midland (ADM). Hij had een belangrijke functie binnen het bedrijf maar besloot toch om naar FBI-agent Brian Shepard (Scott Bakula) te stappen om hem de waarheid te vertellen. Hij gaf toe dat enkele belangrijke bazen van ADM (waaronder Whitacre zelf) samen met andere bedrijven afspraken hadden gemaakt om de prijs van de voedersupplement lysine te doen stijgen. Om de FBI te kunnen helpen, werd hij een informant. Hij verzamelde video- en geluidsfragmenten om de witteboordencriminaliteit aan het licht te brengen. Whitacre kreeg, in de periode dat hij voor de FBI werkte, last van een bipolaire stoornis. Hij stond op de rand van een zenuwinzinking en kon de druk niet aan. Uiteindelijk dacht de media dat hij $9 miljoen had gestolen van ADM en de andere bedrijven tijdens de periode dat hij voor de FBI werkte.

Voor de rol kwam Damon maar liefst 15 kilo bij en droeg een wel heel belachelijke snor, een nerdy bril en een onmogelijk haarkapsel. Het is niet de eerste keer dat Soderbergh het imago van Matt Damon wil …mutileren. In Ocean’s Thirteen (2007) had hij de acteur een neus in de vorm van een banaan gegeven. Maar in The Informant! werkt het bijzonder wel, gezien het personage niet is wie hij lijkt te zijn. Damon is dan ook uitmuntend als een demonisch slimme kerel die heel wat mensen te slim af is.

Het is een eigenaardige, satirische komedie met een vrolijke ondertoon, en dit in tegenstelling tot het ernstige thema van de film. Het is een verhaal over bedrijfsmalversaties en corruptie maar ook over individuele hebzucht, en in het licht van de recente beurscrisis ook enorm actueel. Net zoals The Insider (1999) gaat dit over een waar gebeurd verhaal over een Amerikaanse whistle-blower die de vuile was van een bedrijf op de straatstenen wil gooien. Terwijl de film van Michael Mann een heel serieuze en gewichtige, dramatische toon aanhield is deze prent van Soderbergh “licht verteerbaar”. Maar daar waar een film als Catch Me If You Can (2002) (eveneens een waar gebeurd verhaal van een jongeman die uiteindelijk bij de FBI zou gaan werken) een mooie balans vindt tussen drama en humor, weet Soderbergh hier precies niet goed waar hij naar toe wil.

Soderbergh neemt een ernstig nieuwsitem en transformeert het in iets fascinerend en tevens buitensporig. En dat lukt tot op een zeker niveau. De regisseur kenmerkt zich door zijn dwingende filmstijl, maar in deze prent heb je af en toe het gevoel dat de stijl niet in functie is van de vertelling. Het lijkt wel of Soderbergh dit 90’ties verhaaltje kost wat kost in een 70’ties jasje wou duwen, maar het wringt aan alle kanten. Mocht de gebroeders Coen de film hebben geregisseerd dan hadden we nog meer kunnen genieten van het onderliggende en hartverscheurende, komische drama van een dubbelzinnig personage. Mark Whitacre was een complex figuur, een ziekelijke leugenaar en onverbeterlijke sjoemelaar … alles behalve een ‘held’.

Maar het is uiteindelijk een film waar je van kan genieten. Je weet immers nooit wat je kan verwachten van deze regisseur en dat is op zich een groot pluspunt. Komt daar nog bij dat Matt Damon één van de beste acteurs is in Hollywood van het moment, en dit nog maar een keertje duidelijk maakt in een A-typische rol. Waar hij geen Oscar-nominatie kreeg is me niet helemaal duidelijk.

Op de Blu-ray vinden jullie nog wat extra beeldmateriaal maar meer belangrijk het audio-commentaar van Steven Soderbergh en scenarist Scott Z. Burns (The Bourne Ultimatum). De film wordt uitgegeven door Warner Bros.