300 (2006) ***½ Blu-ray review

De premisse van de film is niet alleen fascinerend, 300 Spartanen binden de strijd aan met het enorme Perzische leger van Xerxes, maar ook het feit dat alles min-of-meer gebaseerd is op de Griekse geschiedenis, maakt deze film toch enigszins speciaal. Toch is de film anders dan de doorsnee peplum film, gezien deze gebaseerd is op de comic van Frank Miller en het dus bestemd is voor een jonger publiek. Indien je op zoek bent naar een getrouwe weergave van wat er toen is gebeurd, dan ben je aan het verkeerde adres want 300 (2006) heeft een ander doelpubliek voor ogen.

Korte inhoud: De toekomstige Koning Leonidas wordt op zevenjarige leeftijd bij zijn moeder weggehaald. Er staat hem een zwaar trainingskamp te wachten dat hem klaar moet stomen voor zijn toekomst. Zijn moeder weet dat de kans bestaat dat de jongen misschien niet meer levend terug zal keren. Om Koning van de Spartanen te worden moet hij namelijk bewijzen niet alleen sterk, maar ook intelligent en moedig te zijn. Na jaren van training volgt zijn uiteindelijke test. Met blote voeten in de sneeuw neemt de jongen het op tegen een reusachtige wolf. Na deze gedood te hebben keert hij als Koning (gespeeld door Gerard Butler) terug naar Sparta. Twintig jaar na zijn overwinning op het beest dient zich een nieuw gevaar aan, het grote Perzische rijk onder leiding van Xerxes die Spartanen wil inpalmen.

De koning der Spartanen beslist om 300 van zijn beste krijgers op te stellen om het oprukkende Perzische geweld te stoppen. Noem het overmoed of pure waanzin, maar deze mannen kennen niets anders dan het voeren van oorlog en zijn hier dus voor geboren. Wat volgt is een bloederig treffen. De 300 krijgers moeten het opnemen tegen duizenden gewapende mannen, gigantische gedrochten met zilveren maskers, gepantserde olifanten en Perzische slaven. Maar deze zijn duidelijk niet opgewassen tegen een regiment van doorwinterde soldaten wiens leven voornamelijk in het teken staat van ‘overleven’. Het is bijgevolg geen film voor doetjes die niet tegen een slag of stoot kunnen, want hier worden de slagen en stoten niet ingehouden en à volonté uitgedeeld. 300 is een brutale prent waar het bloed bijna een stijl-element is geworden in de beeldvoering. En stijl is het voornamelijk om te doen in deze film. Wanneer Leonidas terugkeert naar een dorp die werd aangevallen door de Perzen, stoot hij op een gigantische boom gevormd met lichamen. Iets wat meteen wordt toegeschreven aan de duistere krachten van de Perzen. Maar deze lugubere sfeer komt in geen geval de geloofwaardigheid ten goede. Maar daar is het de makers niet om te doen.

Ondanks dat de film grotendeels voor groen scherm is opgenomen en het filmen na 60 dagen al voltooid was, ziet alles er tot in de puntjes verzorgd uit met een aparte filmstijl en een contrastrijke belichting. De vechtscènes worden mooi in beeld gebracht en je leeft volledig mee met de klappen die worden uitgedeeld. Er wordt gevarieerd gebruik gemaakt van het vertragen van bepaalde shots, met een dramatisch effect. Het bloed wordt rijkelijk in het rond gegoten en nu en dan zien we de ledematen doorheen het scherm vliegen. Toch gaat regisseur Zack Snyder nooit zo ver dat we de ogen moeten wegdraaien. Zoals reeds gezegd komt alles heel gestileerd in beeld. Gerard Butler is bijzonder sterk in de rol van Koning Leonidas. Zijn lage stem-intonatie en gespierde lijf maken van hem een echte Spartaan, het zware Schotse accent van de man is het enige wat ons uit de illusie brengt. Butler speelt de rol ook niet als hersenloze barbaar, maar zet een vertolking neer van een leider en tacticus. Ook de vertolking van Rodrigo Santoro, zijn rivaal, valt op als de bijna onherkenbaar als de slechte Perzische Koning Xerxes.

© Warner Bros.

Spijtig genoeg is de boog niet altijd gespannen. Halverwege de film is het zover en zien we de Spartanen met hun rode cape die wappert in de wind, schild tegen schild in hun bergpas, waar ze ook voor de rest van de film zullen kamperen. De Spartanen kunnen geen weg meer uit en zo zit de film ook wat in een soortpatstelling waar geen ontkomen meer aan is. Wat enigszins verandert is het uiterlijk van de vijand, die niet is gespaard van enige theatraliteit. De structuur van de film houdt dus in geen geval rekening met het aantal minuten een doorsnee kijker een slachtpartij kan verteren. Het directe gevolg is eentonigheid en verveling, ook al blijf je wel kijken. Ik kan me niet van de gedachte ontdoen dat de scenaristen Kurt Johnstad en Michael Gordon misschien beter wat meer afstand hadden genomen van de strip en iets meer de nadruk hadden gelegd op verhaal-elementen en karakter-verfijning. De strip legt het accent op de kracht van de Spartanen en hun onuitputtelijke vechtlust. Maar was de geschiedenis ons leert is dat deze koppige Spartanen ook tenonder zijn gegaan aan hun eigen vechtlust en hun gebrek aan dialoog. Maar dit zijn zaken die je niet zal vinden in deze prent.

Dit verhaal werd ook niet geschreven door Shakespeare en de dialogen zijn dus tot het strikt essentiële gereduceerd, maar blijven wel hangen: “This is Sparta!” Ook het acteerwerk is rudimentair te noemen met veel geschreeuw en strenge blikken. Alle aandacht wordt toch opgeëist door de ontblote torso van de gespierde mannen, waarop vrouwen gaan kwijlen en mannen jaloers op zijn. Als het allemaal misschien nog een stukje slimmer in elkaar stak en waren bepaalde sequenties spectaculairder zoals bij Sin City, dan had dit een uitstekende actie-prent kunnen zijn. Maar het blijft hoe dan ook een film om te beleven, en al zeker in High Definition.

Op de Blu-ray, die deel uitmaakt van de Warner Bros Essentials collectie (merkwaardige films voor een bijzonder gunstige prijs), vinden jullie reportages met Frank Miller, documentaires over de Spartanen en uiteraard de audio-commentaar van Zack Snyder die de effecten in de film volledig uit de doeken zal doen. In de film is ook een rol weggelegd voor The Wire acteur Dominic West en Lena Headey (“Terminator: The Sarah Connor Chronicles”). De fotografie van de film is in handen van Larry Fong (Watchmen). Een must-have voor menig filmliefhebber.