Ik ben tevreden om in België te wonen. Soms treffen we hier wel eens absurde toestanden aan, wat zelfs kenmerkend is voor onze cultuur, maar nooit toestanden als in Iran. Na de omstreden verkiezingen waarin de dolgedraaide gek Mahmud Ahmadinejad met grote voorsprong won op de presidentskandidaten Karoubi en Mir Hossein Mousavi, werd alles in het werk gezet om het post-electorale protest in de kiem te smoren. Eerst werd de stekker uit het internet getrokken, nadien ook het sms-verkeer aan banden gelegd en dissidenten van de regering werden opgepakt. Uiteindelijk moesten ook de buitenlandse reporters opkrassen en kon niemand meer getuigen van het bloedbad die Basij-militie hebben aangericht bij de burgers, waaronder ook de Iraanse 27 jarige studente Neda Afgha Soltan (video) die het gezicht is geworden van het protest.
Maar de Iraanse regering, die duidelijk gezichtverlies aan het lijden is in de wereld, heeft nu op meer subtiele wijze de massa bespeeld. De Iraanse media worden nog meer dan tevoren ingezet als propaganda-machine die de protesterende massa omschrijft als “ongewoon volk” en doelbewust opzoek gaat naar meningen van mensen die tevreden zijn met de resultaten van de verkiezingen. Meer nog, de Iraanse staatstelevisie heeft een poging ondernomen om het volk aan de buis te kluisteren in plaats van op straat, met een Lord of the Rings marathon. Zoiets is hoogst uitzonderlijk want normaal krijgen de inwoners van Iran niet meer dan één of twee Amerikaanse films per week voorgeschoteld. Meestal illegale kopieën die op dvd het land zijn ingesmokkeld. Iran kent geen auteursrechten en betaalt geen royalties. Het internetmagazine Yahoo schreef het volgende:
In normal times, Iranian television usually treats its viewers to one or two Hollywood or European movie nights a week. But these are not normal times, so it’s been two or three such movies a day. It’s part of the push to keep people at home and off the streets, to keep us busy, to get us out of the regime’s hair. The message is “Don’t worry, be happy.” Channel Two is putting on a Lord of the Rings marathon as part of the government’s efforts to restore peace.
Of nog, om Frodo te citeren: “I wish the ring had never come to me. I wish that none of this had happened.” Zo zie je maar dat Westerse producten ook een dienst kunnen bewijzen aan een dictatoriaal regieme. Ook al was dat niet geheel de bedoeling van de auteur van het boek, noch van de filmmakers. Dat de dubbing van de film ook niet geheel in de geest is van wat Tolkien in gedachten had zal de Iraanse media een zorg wezen. Als er maar genoeg referenties zijn van de kleine moedige hobbit naar de kleine moedige Ahmadinejad zal de opdracht wel vervuld zijn.
Toch is het geen onschuldige film, want datgene wat de Iraanse media is ontgaan is blijkbaar het thema. Alles draait rond de zoektocht naar de waarheid, een zware fysieke als innerlijke beproeving van het karakters. Precies datgene wat er in Teheran aan het gebeuren is. Met een beetje pech – voor het regime dan – wordt een van de zinnen uit de film een leidraad voor de mensen die protesteren: “even the smallest person can change the course of the future”. Ook de gevreesde Ringwraiths lijken toch wel een beetje op die Iraanse terreur-brigade met hun moto’s en hun zwarte pakken.