Children of Men (2006) ***½ Blu-ray review

Children of Men (2006) is zo een post-apocalyptische film met een aanstekelijke premisse, waar je ofwel verzot op zal zijn of buitengewoon slecht zal vinden. Maar één ding is zeker, het zal je niet onberoerd laten.

En dat is iets waar ik bijzonder gevoelig voor ben. We bevinden ons in het jaar 2027 en de vrouwen zijn allemaal steriel geworden sinds 2009 met als gevolg dat de wereld op de rand van de afgrond staat. De jongste bewoner van de planeet is zopas neergestoken omdat hij weigerde een handtekening te geven. Alle waarden die de mensheid heeft opgebouwd lijken wel irrelevant en de Mexicaanse regisseur Alfonso Cuarón (Y tu mamá también, Harry Potter and the Prisoner of Azkaban) geeft ons een voorsmaakje van wat een nachtmerrie zou kunnen zijn, maar vertelt temidden van het puin ook een hoopvol verhaal van een man die een zwangere vrouw moet zien te redden. En hiermee worden alle menselijke waarden des te relevanter.

De oorzaken voor de wereldwijde onvruchtbaarheid zijn onbekend, en de mensheid is diepgaand verdeeld. Aan de ene kant staan fatalisten en egoïsten die vervallen in geweld en wetteloosheid; aan de andere kant staan idealisten en optimisten die vechten voor eenheid en solidariteit in een afnemende wereldbevolking. Groot-Brittannië heeft zich met alle moeite van de wereld overeind gehouden in deze veranderende wereld. Een van de gevolgen is een grote toestroom van vluchtelingen uit gebieden waar de samenleving is ingestort. Maar het laatste paradijs op aarde werd niets meer dan een politiestaat met een zeer streng immigrantenbeleid.

Het nut van het bestaan heeft Theo (Clive Owen) verloren en hij speelt in de film een soort anti-held, een soort everyman. In een vervlogen periode was hij nog een bezielde wereldburger die het beste met iedereen voor had, tegenwoordig is hij een cynische en egoïstische bureaucraat geworden. De enige ontspanning in zijn leven is in het gezelschap zijn van zijn oudere maat Jasper (Michael Caine), een langharige hippie, die verdoken zit in een ultra bohemiaans huis in het bos, ver weg van het met bommen geteisterde Londen.

Maar de film schakelt al snel in vierde versnelling wanneer Theo ontvoerd wordt door zijn vroegere vriendin Julian (Julianne Moore). Julian wil dat Theo zich ontfermt over Kee (Claire-Hope Ashitey). Een zwarte vrouw die deel uitmaakt van de actiegroep van Julian en meevecht in de strijd voor burgerrechten. Theo stemt ermee in om Kee in veiligheid te brengen door haar het land uit te helpen, voor Julian en natuurlijk ook voor een mooie geldbeloning. Ze zouden geholpen worden door medewerkers van The Human Project, een experimentele club waar de beste wetenschappers en politici aan een nieuwe samenleving werken. Maar al snel komt de waarheid aan het licht: Kee is in verwachting en bijgevolg de enige echte hoop van de mensheid, en de mensen rondom haar hebben niet altijd de beste bedoelingen.

© Universal Pictures

De film is gebaseerd op het gelijknamig boek van P.D. James. Ik heb het boek zelf niet gelezen, maar ik denk dat de scenaristen noodgedwongen heel wat zaken hebben moeten weglaten om de film onder de 2 uur te houden. En dat is af en toe wel eens pijnlijk want bepaalde zaken worden hiermee een tikkeltje te evident (het waarom van de onvruchtbaarheid of de Irak/Israel politiestaat) of soms maar half uitgewerkt (relatie Theo – Julian). Maar de regie is zo realistisch en scherp dat je op het puntje van je stoel blijft. De regisseur schildert een pessimistisch zwartgallig portret van de mensheid temidden van een burgeroorlog en plaatst daarin twee individuen die een tocht maken naar de boot van de hoop met de met de symbolische naam ‘Tomorrow’. De camera loopt mee met de hoofdrolspelers en zit hun dicht op de huid, tot zelfs de lens met bloed wordt bespat.

Children of Men is onvoorspelbaar. Mensen die vrienden zijn, blijken achteraf de vijand en vice-versa. De scenes krijgen ook allemaal een verrassende en soms zenuwslopende wending. Wanneer Theo met de vroedvrouw en de jonge Kee proberen te ontsnappen uit hun “safe”-house, nemen ze daarvoor een wagen die niet wil starten. De scène is enerzijds hilarisch als schrikwekkend en deze mix werkt perfect in de film. De humor wordt er afgewisseld met de rauwe realiteit. De actie-scenes in de film zijn ook heel efficiënt in beeld gebracht, van een aanval op een auto tot een invasie van het leger met tanks in een vervallen woonwijk. Dit is onversneden cinema van de bovenste plank met schitterende fotografie van Emmanuel Lubezki.

Heel wat problemen die vandaag aan bod komen zijn terug te vinden in extremen in deze film, en dat maakt Children of Men des te aangrijpender. Hoewel je je als kijker niet al teveel vragen moet gaan stellen, want plots belandt het koppel in een optocht van islam-terroristen die blijkbaar rechtsreeks vanuit Palestina zijn gehaald en waarbij geen enkele logische verklaring bestaat voor hun aanwezigheid in de huidige situatie. Het leek er wel bij de haren bij gesleurd om ook dat facet van onze samenleving aan bod te laten komen. Ook het iets te karikaturale fascisme van het leger en hun spontane tijdelijke bekering wanneer ze het gehuil horen van een baby is er bij momenten iets over. Dit zijn zo van die scènes die heel spectaculair zijn, maar inhoudelijk compleet van de pot gerukt, en die scènes maken een beetje inbreuk op de anders vrijwel feilloze vertelling.

© Universal Pictures

Kortom, deze intelligente Children of Men is een van de meest realistische SF-films van de laatste jaren en grijpt je meteen bij de keel. De acteurs, Clive Owen (Closer), Claire-Hope Ashitey (Shooting Dogs), Chiwetel Ejiofor (Inside Man, Dirty Pretty Things), Julianne Moore (Magnolia), Michael Caine (The Cider House Rules) zijn er stuk voor stuk geweldig en het zou me niet verbazen dat één van die mensen een oscar-nominatie zal behalen. Ook de nevenrollen zijn bijzonder overtuigend zoals die van Peter Mullan als Syd the fashist pig (zie foto).

Inhoudelijk bombardeert de film ons met een overvloed aan ideeën – van een schilderij van Picasso’s Guernica tot illegale immigratie en verwijzingen naar Pink Floyd’s Animals. Of nog de beeltenis van de zwangere vrouw Kee die een grappige allusie maakte dat ze nog maagd zou zijn. Theo en Kee moeten beide lachen, maar we hebben het als kijker wel begrepen. Maar die juxtapositie van ideeën zonder een samenhangende logica maakt alles soms iets te simpel, en deze film heeft alle ingrediënten om alles behalve simpel te zijn. Hoe dan ook is Children of Men een film die op het netvlies zal blijven plakken en zeker in mijn top 10 lijstje van beste films van 2006 zal belanden.

De film wordt uitgegeven door Universal. Mijn enige kritiek op de Blu-ray is dat er geen audio-commentaar is van de regisseur, maar wel door de cultuur-theoreticus Slavoj Zizek die uiteindelijk NIETS met de filmproductie te maken heeft en met gebroken Engels accent iets geleerd probeert te vertellen over de film.

Beoordeling: 3.5 / 5